BAU Teknolojileri Dergisi 11. Sayı (Eylül-Ekim 2023)

RAPOR 16 BAU TEKNOLOJİLERİ • Eylül-Ekim / 2023 siyasi ilişkiler kapsamında Suudi Ara- bistan öne çıkmakta olup, söz konusu hedef doğrultusunda bu pazara yönelik olarak TMB koordinasyonunda çalış- malar gerçekleştirilmektedir. Geçmiş yıllarda sektör için geleneksel pazar- lardan biri olan Suudi Arabistan, Türk yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde 25,5 milyar ABD Doları tutarındaki 394 proje ile altıncı ülke konumunda yer almaktadır. Türk Müteahhitler Irak’ın Altya- pısına Talip: Geleneksel pazarlardan bir diğeri olan Irak’ın da önümüzdeki dönemde Türk müteahhitleri için yeni fırsatlar sunabileceği değerlendirilmek- tedir. Irak, 33,3 milyar ABD Dolarlık projeyle Orta Doğu’da birinci, dünyada üçüncü büyük pazar olarak öne çık- maktadır. Türk müteahhitlik firmaları Irak’ta gündemde olan şehir alt yapısı iyileştirme ve yenileme ile konut pro- jeleri, Kalkınma Yolu kapsamındaki kuzey-güney demiryolu ve otoyol projesinin yanı sıra hastane yapım ve işletme projeleri ile de yakından ilgilen- mektedir. Ülkeye kısa süre içinde farklı alanlara yönelik iki ayrı müteahhitlik heyeti ziyareti daha düzenlenmesi gün- demde yer almaktadır. İnşaat Maliyetlerindeki Artış Sürüyor: Son yıllarda inşaat sektö- ründe, gerek küresel gerek ulusal bazda yaşanan gelişmelerle beklenmedik biçimde artan girdi maliyetleri yükü öne çıkmaktadır. Salgının etkileri ve döviz kurundaki artışla birlikte 2021 yılında temel girdi maliyetlerinde %150 düzeyine varan fiyat artışları yaşandığı görülmüştür. Ardından ortaya çıkan Rusya-Ukrayna savaşıyla küresel çapta artan emtia kriziyle de 2022 yılında bu oranın %170’i aştığı izlenmiştir. Enerjiye ve ithalata bağımlı yapısı nedeniyle sorunun sürdüğü sek- törde, öne çıkan girdilerdeki maliyet artışına Ocak ayları itibarıyla bakıldı- ğında örneğin inşaat demirinde fiyat artışının 2022 yılında %104, 2023 yılında %41 ve döviz kurundaki hızlı artışa kadar Mayıs 2022 – Mayıs 2023 döneminde %7 olduğu izlenmiş; diğer taraftan 2022 ve 2023 Mayıs ayları iti- barıyla hazır beton ve çimentoda fiyat artışlarının sırasıyla %134 ve %147 olduğu görülmüştür. İlk El Konut Satışları Yüzde 9,5 Azaldı: 2023 yılının Ağustos ayına gelindiğinde, yılın en yüksek aylık satış adedi yakalanmış olsa da konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre %1,1 azalarak 122 bin 91’e gerilemiştir. Faiz oranlarındaki artışla birlikte ipotekli konut satışları Ağustos’ta %26,1 düş- müş, böylece toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı %13,4 olarak gerçekleşmiştir. Kredilere eri- şimde sınırlamaların artmasının yanı sıra son aylarda mevduat faizlerinde yaşanan yükseliş de bu satışlar üze- rinde baskı yaratmaktadır. Ekonomiye ve sektöre etkileri bakımından esasen incelenen ilk el konut satış sayısı da %9,5 azalmış, satışlar içindeki payı %28,9 olmuştur. Yabancıların Konut Alımı Azalı- yor: Bölgemizdeki gelişmelerin ağırlıklı etkisiyle yabancı talebindeki büyük artışın ardından yurt dışı yerleşikle- rin Türkiye’den konut alımı azalarak sürmektedir. Ağustos’ta yabancılara yapılan konut satışları, %42 azalarak 3 bin 58 olmuştur. Deprem ve ardından seçim gündeminde oluşan belirsizlikle yurt dışı yerleşiklere satışlarda gerileme Mayıs ayında %50’ye yaklaşmıştır. Toplam konut satışları içinde yaban- cılara yapılan satışların payı halihazırda %2,5’tir. n