37 ÇATI VE CEPHE • MART-NİSAN / 2025 TEKNİK MAKALE bilir çatı sistemi olarak da adlandırılan yeşil çatılar; bitki köklerini geçirmeyen su yalıtım katmanı üzerine serilmiş su tutucu katmanlar ve peyzaj projesine uygun olarak bitkilerin yetiştiği substrat ile sulama-elektrik sisteminden oluşan veya tüm katmanların bitkilerle birlikte modüler tepsilerde hazırlanıp çatıya yerleştirildiği, çatıyı tamamen veya kısmen kaplayan, iyileştirilmiş bina yalıtımı, yağmur suyu yönetimi, azaltılmış kentsel ısı adası etkisi dahil olmak üzere birçok operasyonel, sağlık ve sayısız çevresel-ekonomik fayda sağlayan ve mülke değer katan performans odaklı sistemlerdir [4-14]. Yeşil çatılar için doğru bitkiler ve bitkilerin hayatta kalabilmeleri için, çok yıllık veya kendi kendine tohumlanan, düşük büyüyen, kuraklığa dayanıklı, yoğun ekilmiş, iklimsel şartlara dayanıklı ve uygulandığı bölgedeki bitki sertliği bölgesi için uygun olmaları gerekir. Yeşil çatılar, ağırlık kısıtlamaları nedeniyle inorganik ve organik büyüyen, orta dereceli, özel olarak hazırlanmış hafif bir karışım gerektirir. Seyrek (extensive) bitki örtüsüne sahip çatılardaki bitkilerin düşük besin yetiştirme ortamının, ince bir büyüme tabakasında gelişebilmesi gerekir. Yoğun (intensive) yeşil çatılar, daha fazla toprak derinliği ile, küçük ağaçlar ve çalılar da dahil olmak üzere çok çeşitli bitkileri barındırabilir. YEŞİL ÇATILI OTOBÜS DURAKLARI Artan kentleşme ve nüfusla birlikte toplu taşıma ihtiyacı her zamankinden daha önemli hale geldi. Bununla birlikte, şehirler büyümeye devam ettikçe, toplu taşıma sistemlerinin karbon ayak izini azaltmak için, sürdürülebilir altyapıya odaklanmak da çok önemlidir. Bunu başarmanın bir yolu da, otobüs duraklarına yeşil çatıların dahil edilmesidir [15-16]. Otobüs duraklarının çatıları sadece küçük yeşil adalar olabilir, ancak bazıları yoğun bir şekilde betonlaşmış olan şehir merkezlerinde, daha fazla yeşillik için bir fırsat oluşturabilir. Ondugreen yeşil çatı sistemi, enerji tüketimini azaltmak, hava kalitesini iyileştirmek, gürültü kirliliğini azaltmak ve kentsel ısı adası etkisini azaltmak, yağış sularını tutmak gibi çok çeşitli faydalar sağlayan bitkisel çatı sistemleridir. 1 m2 yaprağın yüzey alanı yılda 0,5 ila 1 kg'dan fazla saf oksijen üretir. Yeşil çatılı bir otobüs durağı 1 yılda yaklaşık olarak 10 kg oksijen üretebilir. Ek olarak, biriken ve buharlaşan yağmur suyu, yerel mikro iklimi, nemi ve dolayısıyla hava kalitesini iyileştirecektir. Yolcuların işlek bir caddenin yanında ulaşım için otobüs bekledikleri yerde, toz ve diğer kirleticilerin miktarı önemli oranda azalacaktır [16]. Şekil 1. Zorlu AVM, İstanbul Sistem Ondugreen, 65.000 m2, [14]. Şekil 2. Meydan AVM, İstanbul, Sistem Ondugreen, 27.150 m2, [14]. Şekil 3. Melbourne’de otobüs durağından detay [15] Şekil 4. Melbourne Avustralya’da yeşil çatılı otobüs durağı [15]. Şekil 5. Utrecht, Hollanda, Yeşil çatılı otobüs durağı [17].
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=