makale Günümüzde sulamanın programlanmasına yönelik olarak, toprağa, bitkiye ve iklime dayalı izleme tekniklerini kullanan birçok yöntem geliştirilmiş olmasına karşın, ülkemiz seralarının büyük bir bölümünde arzu edilen düzeyde bilimsel yöntemler kullanılmamaktadır. Üreticiler sulamayı genellikle bitki veya toprağın durumunu görsel olarak inceleyerek programlamaktadırlar. Bu durum ise su, gübre ve enerjinin etkin kullanılmamasının yanısıra, çevre kirlenmesi, taban suyunun yükselmesi ve drenaj sorunlarının artmasına yol açmaktadır. Ayrıca sulama suyu kalitesi, toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri ile verimlilik durumunun bilimsel düzeyde belirlenmemesi verim ve kalite azalması ile sonuçlanabilmektedir 12]. 3.2. SERALARDA PROJELENDiRME iŞLEMLERİ Günümüzde Türkiye'de sera projeleri statik ve mukavemet hesaplamaları yapılmadan, görerek hazırlanmaktadır. Bunun sonucunda ya gereğinden çok ya da az malzeme kullanılmaktadır. Birinci durumda serada gereğinden çok gölgeleme olmakta, ikinci durumdaysa kötü hava koşullarında seralarda yıkılmalar meydana gelmektedir. Bu durumların ortadan kaldırılması için sera projeleri ilgili standartlar yardımı ile statik ve mukavemet hesapları çok iyi bir şekilde yapılarak hazırlanmalıdır. Tarımsal yapılarda sıkça kullanılan kafes kiriş sistemlerinin statik çözümlerini düğüm metodunu kullanarak çözen bir bilgisayar programı geliştirilmiştir. Sera projelerinin hazırlanmasında kullanılan yöntemlerin hesap ve çizim işlemleri klasik yöntemle yapıldığında uzun zaman almaktadır. Farklı projelerin kısa sürede hazırlanabilmesi için günümüzde oldukça yaygın olarak kullanılan bilgisayarlardan yararlanılmalıdır. Seralarda bilgisayarlar ya da elektronik donanımlar çeşitli işlerin otomasyonu için kullanılmaktadır. Uzman sistemler ise çeşitli sorunların çözümünde uzmanların yerini kısmen alabilmeyi amaçlamaktadır. Uzman sistemler, bilgisayarın insan gibi düşünebilmesine çalışılan sistemlerdir. Oldukça hızlı bir gelişme içerisindeki uzman sistemler bugün tıp, kimya, tarım. jeoloji, matematik vb. pek çok bilim 46 ÇATI & CEPHE• TEMMUZ· A~USTOS / 2009 dalında kullanılmaktadır. Örtü altı yetiştiriciliği, tarımın diğer kollarına nazaran oldukça fazla uzmanlık bilgisi gerektirir. Üstelik bu bilgi sadece bir alanda değil hastalık ve zararlılar, toprak sorunları, bitki fizyolojisi gibi birçok alandaki uzmanın bilgisidir [1 O]. 4. SONUÇLAR Türkiye'de seracılığın her geçen gün arttığı ve ilerleyen yıllarda da bu artışın süreceği araştırma sonuçları incelendiğinde ortaya çıkmaktadır. Üretimden yüksek verim alınması seraların yapılarına bağlıdır. Sera yapısının basit, geleneksel yöntemde olması üreticiye ekonomik açıdan zarar vermemektedir. Ancak, üretimde verim açısından kayıplara yol açmıştır. Seraların yapısal özellikleri oldukça dikkat edilmesi gereken unsurlardır. Araştırmada da bahsedilen unsurlar sera sahibinin, üretimi tüm mevsimlere dağıtabilmesi ve verimli ürünler alabilmesini sağlamaktır. Seradaki ısıtma ve sulama sistemi elde edilen ürünler için en önemli etkenlerdir. Eğer bitki isteğine uygun ısıtma sistemi uygulanmazsa ürünlerde kalite ve verim kaybına neden olmaktadır. Sıcaklık, nem, ışık ve havalandırma gibi faktörlerin kontrol altına alınması gerekir. İklim koşulları göz önüne alındığında kış mevsimde ölen süs bitkisinin, meyvenin ya da sebzenin o mevsimde yaşayıp üretimine devam edebilmesi bunlara bağlıdır. Türkiye'de üretim oranı süs bitkiciliğinde ve meyvecilikte düşük olmasına rağmen. sebzecilikte oldukça yüksektir. Sera yapımının aşamasında da projelendirmeye özen gösterilmelidir. Eğer projelendirme yapılmazsa üretici zarara uğrayabilmektedir. Çok malzeme alarak ya da az malzeme alarak sera yapımına başlayabilmektedir. Bu projelendirme hesaplama ve çizimlerle yapıldığında oldukça zaman aldığından, günümüzde bilgisayardan yararlanılarak yapılmaktadır. KAYNAKLAR 1. A. Sevgican, Y. Tüzel, A. Gül., R.Z. Eltez, "Türkiye'de Örtüaltı Sebze Yetiştiriciliği", V. Türkiye Ziraat Teknik Kongresi, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, 17-21 Ocak, Ankara 2000, Cilt 11:679-707. 2. A.N. Yüksel, "Sera Yapım Tekniği", Hasat Yayıncılık Ltd. Şti., il. Baskı, İstanbul 1995, s. 335. 3. B. Cemek, Y. Demir, "Karadeniz Bölgesi Seracılığının Mevcut Durumu, Sorunları ve Geliştirme Olanakları", TÜBİTAK, Tr. J. of Agriculture and Forestry 23 Ek Sayı 2, 431-439, 1999. 4. İ. Arıcı, E. Yaslıoğlu, "Sera Yapımının Ülkemizdeki Gelişimi ve Sera Yerinin Seçimi", Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Önlisans Programı Seracılık Ders Kitabı, Ünite 1, Anadolu Üniversitesi Yayın No: 865, Açıköğretim Fakültesi Yayın No: 459, Eskişehir, 2002, s. 2-1 O. 5. İ. Akıncı, M. Çanakcı, "Antalya Bölgesi Sera Sebzeciliği İşletmelerinde Tarımsal Altyapı ve Mekanizasyon Özellikleri", Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1), 101-108, 2004. 6. N. Boyraz, A. Yaşar, "Konya Koşullarında Yetiştirilen Değişik Lale Soğanlarında Penicillium spp. Enfeksiyonu ve Kimyasal Mücadelesi Üzerine Bir Araştırma", S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34). 87-93, 2004. 7. O. Karagüzel,S. Mansuroğlu, S. Sayan, S. Taşçıoğlu, E. Yıldırım, "Yetişme Ortamı ve Ekim Zamanlarının Doğal Consolida orientalis Populasyonunun Büyüme ve Çiçeklenme Özelliklerine Etkisi", Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 93-104, 2007. 8. Y. Taşçıoğlu, C. Sayın "Türkiye'de Kesme Çiçek Üretim ve İhracat Yapısı", Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3), 343-354, 2005. 9. M. A. Özdemir, M. Bahadır, "Türkiye'de Önemli Bir Seracılık Alanı", Coğrafi Bilimler Dergisi , 5(1), 17-36, 2007. 10. S. Üstün, A.N. Baytorun, "Sera Projelerinin Hazırlanmasına Yönelik Bir Uzman Sisteminin Oluşturulması", KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi 6 (1), 2003. 11. Y. Aksoy, "Fidanlık Tekniği Basılmamış Ders Notları", Bahçeşehir Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Peyzaj Bölümü, İstanbul, 2009. ,,.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=