' ' Binalar kendilerini cephe ve çatı malzemeleriyle, bunun biçimle ilişkileri çerçevesinde açığa vuruyorlar. Kent içindeki yerleri, görsellikleri, yapılan seçimlerle ilgili... Tarih boyunca ve bugün de özünde değişen çok fazla şey yok. Sonuçta kullanılan malzemeler belli. Binanın dış ifadesinin maddi unsurları var, ama bu unsurlar onun biçimini tarif etmiyor. Onu, öncelikle tarif eden geometri ve kompozisyondur. Bugün üretilen yapı malzemelerinin çeşitlenmesinin verdiği imkanlar çok geniş. Buna rağmen durum özünde pek değişmiyor. Bir dış biçim ve geometri var. Yeni yapı malzemeleri, karmaşık geometrik formların inşasına geçmişe oranla çok daha zengin düzeyde olanak veriyor. Metal alaşımlar, titanyum, sentetik malzemeler, hafif metaller, plastik, sentetik bileşimler ve cam gibi tarih boyunca çok sınırlı oranda kullanılmış ya da hiç kullanılmamış bazı malzemeler bugün bütün cephe sistemini meydana getirebiliyor, çok karmaşık biçimleri oluşturmaya imkan verebiliyorlar..." Çatıyla cepheyi ayırmak zorunda değiliz "Tarihte de zaman zaman olduğu gibi, çatıyla cephenin farklılıklarını ortadan kaldıran biçim, tasarım ve malzemeler var. Bu, taş ve ahşapla da mümkündü. Fakat şimdi bu imkana cam, çelik vs. ile çok geniş bir yelpazede sahibiz. Dolayısıyla bugün çatıyla cepheyi ille ayırmak zorunda değiliz. Çatı aynı zamanda binanın cephesi, cephe de aynı zamanda binanın çatısı olabilir." "İşlevsellik açısından baktığımızdaysa konu daha sade. Yani dıştaki, biraz daha karmaşık olan çok boyutlu mesele, işlevsellik açısından ele alındığında daha kolay anlaşılabiliyor. Çatı ve cepheden işlevsellik açısından binayı dış etkilerden koruması beklenir. İçeride belirli bir konfor seviyesinin olması ve mahremiyet açısından tatmin edici olması birçok beklentiyi karşılar. Burada çok karmaşık bir durum bulunmuyor. Sonuçta bir mühendislik ve yapı fiziği meselesi. Ama bugünkü üretimin büyük çoğunluğu yeni teknolojileri kullanıyor ve bu yeni teknolojiler de yapının önemine, büyüklüğüne göre az veya çok gelişmiş, az veya çok deneysel, az veya çok iddialı, pahalı sistemler olabiliyor..." Seçenekler arttı "Bugünün, 'ifade açısından veya yapının yüzeyinin oluşturulması' açısından imkanları sadece maddesel olanla sınırlı değil. Belki tarihte de bu öyleydi. Yani ışık her zaman mimarinin çok önemli bir bileşeniydi ama ışık maddesel olan, elle tutulan bir şey değil. Ama o madde, diyelim ki taş, kullanım biçimine bağlı olarak ışığın da taşıyıcısıydı. Gölge, ışığın karşıtı olarak, neredeyse bir malzeme gibi mimarinin çok önemli bir Atilla Vücel'in projelerinden bazıları ... Hadosan Halı ve El Sanatları Merkezi / Ürgüp, 1993 / 22.475 m2 Ürgüp yerleşmesinin kuzey bitiminde, Kapadokya doğasına açılan düz bir arazi üzerinde yer alan kompleksin halı üretimi sunumu ve satışının yanı sıra hediyelik eşya satış, ağırlama, halı onarımı ve diğer yönetsel-teknik birimleri kapsayan karmaşık işlevli ve 14 bin metrekarelik bir programı içeren büyük bir tesis olması isteniyordu. Halı sunumu ve satışına yönelik temel işlev, dışa tümüyle kapalı, havalandırma ve aydınlatmanın tümüyle yapay olarak sağlandığı bir ortama ihtiyaç duyuyordu. Çevrenin iklim koşulları, yalıtım ihtiyacı ve işletmeci firmanın kendi olanaklarıyla unsuruydu. Bugün cam veya fiberoptik sistemler gibi başka olanaklarvar. O anlamda geniş bir seçenekle karşı karşıyayız ... " Plastiğe kuşkuyla yaklaşıyorum "MArs Mimarlar (Mimarlık Araştırmaları Stüdyosu) olarak projelerimizin çatılarında endüstriyel sistemler, metal çatılar, sandviç paneller gibi farklı sistemler kullandık. Cephede de taş, tuğla, ahşap, sandviç panel, seramik gibi geleneksel ya da endüstriyel malzemeleri tercih ettik. Daha denenmiş sistemlerle çalıştık. Yalıtım, her zaman çok önemsediğimiz bir bileşendi. Pencere doğramalarında plastik görmek hiç hoşuma gitmiyor. Ayrıca, 'mış' gibi olan malzemeleri de sevdiğimi söyleyemem. Ahşap görünümlü plastik 'siding', metal görünümlü taş, arduvaz görünümlü sentetik malzeme vs. hoşuma giden şeyler değil. Plastik, sentetik malzemelere karşı değilim ama ekolojik etkilerinden dolayı biraz kuşkuyla bakıyorum. Brüt beton, doğal ve endüstriyel ahşap, cam, çelik ve seramik porselen sevdiğim malzemelerden bir kaçı ... " "Malzeme açısından sıkıntı yaşadığımızı söyleyemem. Sorun daha çok uygulamayı yapan firmalardan kaynaklanıyor. Malzemeyi iyi seçtiğinizde sorun olmuyor; işçilikteki süreçlerde sıkıntılar olabiliyor. Bu tip sorunlar sadece cephede değil, inşaatın her aşamasında ve tüm sektörlerde yaşanıyor ... " gerçekleştireceği konvansiyonel yapım rasyonellerinin işlevsel gereklerle bağdaştırılması önemliydi. Avlu, dışa kapalı birimlerin açılacağı birleştirici mekan olmalıydı. Uygulamada taş ustalarının katkısı, özgün mimari tasarımının yanında biçimsel sonuca ulaşmada da özerk bir önem kazandı. 2004 yılında da bir tadilat projesi gerçekleştirildi. MArS tarafından 1993 yılında projelendirilen Hadosan binası avlu mekanı ve bazı bölümleri 2004 yılında yenilendi, güncel kullanımlara uygun hale getirildi. Bina kısmen gençleştirildi ve 'restore edildi'. Bu yapılırken de özgün olandan farklı, daha hafif malzeme ve sistemler kullanıldı. ÇATI& CEPHE• KASIM - ARALIK/ 2009 25
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=