~ makale Şekil 8. Yanlış inşa edilmiş kalkan duvar örneği 16 metreden fazla olmayacaktır. Şekil 8'de görülen uygulamada çatı kalkan duvarları içerisinde yatay, düşey ve eğik hatıl uygulaması yapılmamıştır. Yüksekliği 4 metre, uzunluğu ise 20 metre olan ve DBYBHY 08 yönetmelik esaslarına uygun olınayan bu kalkan duvar uygulamasının, depremsiz durumda bile stabilitesinin var olınası hayret vericidir. Bu kalkan duvarın zaman içerisinde en küçük yer sarsıntısında zarar görüp, komşu binanın çatısına zarar vermesi kaçınılmazdır. 2.4. Dördüncü Örnek Bu örnek, atölye binasında çatı sistemi oluşturan çelik kafes kirişin mesnetlenmesine bağlı olarak ortaya çıkan hasarları içermektedir. 21 metre açıklıklı kafes kiriş izostatik olarak hesapları yapılmış, uygulamada ise kafes kirişin iki ucu betonarme kolonlar üzerinde ankre edilen çelik levhalar üzerine kaynaklanmıştır. Böylece izostatik olarak hesapları yapılan kafes kiriş, hiperstatik duruma geçmiş ve sıcaklık değişmesine bağlı etkilerden dolayı kesitŞekil 9. İlave iç kuvvetlere bağlı yapısal hasarlar 46 ÇATI & CEPHEO• CAK- ŞUBAT 12010 !erde ve mesnetlerde ilave iç kuvvetler doğmasına neden olmuştur. ilave iç kuvvetler, çubukların sehim yapmasına sebep olmuş, mesnetlerin ise açılı11asını tetikleyerek, kafes kiriş-betonarme kolon bağlantısını bozmuştur (Şekil 9). 3. Sonuç Burada kısıtlı sayıda verilen hatalı uygulamalar ve bunların yapı üzerindeki olumsuz etkilerinin incelenmesi sonrası, yapı fiziği, yapı statiği ve tasarım ilkeleri gibi teorik bilgilerin uygulamada göz önüne alınmaması, yapıların çatı sistemlerinin kullanılabilirliği ve güvenliği noktasında yapısal ve yapısal olı11ayan hasarların oluşmasına neden olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Yapım aşamasında dikkate alınmayan detaylar, kalifiye olmayan işçilik ve bilgi yoksunluğuna bağlı, zamanla ortaya çıkan çatı sistemlerindeki hasarların giderilmesi için yapılacak iyileştirme çalışmalarının gerek ekonomik, gerekse estetik ve fonksiyonellik açısından isteneni veremediği de bir gerçektir. Bundan dolayı, yapının başlangıcında önemsiz bir yapı elemanı olarak düşünülen ve özen gösterilmeyen çatı sistemlerin yapımında, gerekli önlemlerin alınması ve standartlarda ve yönetmeliklerde yer alan tekniklerin uygulanması, sonradan oluşması muhtemel hasarların önlenmesi ve yapının uzun ömürlü olması açısından önemlidir. Kaynaklar [ 1] Köse, M.;'Çatı Tasarımında Malzeme Seçim ve Kullanım Kriterleri",Aralık 2005, İnşaat Dünyası, Sayı: 2 72. [2] Oymael, S., "Yapı Bilgisi IJ",2003, MEB, İstanbul. [3] Türkçü, ç., "Yapım'; 2000, Birsen Yayınevi, İstanbul. [4] Binan, M., '~1şap Çatılar''. 1990, Birsen Yayınevi, İstanbul. [5] Sobutay, T, "Çatı Kaplama Sektör Araştırması'; Mart 2005, İTO, İstanbul. [6] Özer, M., "Yapılarda Isı-Su Yalıtımı'; Ocak 2006, Maya Basın Yayın. [7] "Çatı'; RafÜrün Dergisi Sayı 13, Mart 2008, ISSN: 1306-1348 [8] TS 498, "Yapı Elemanlarının Boyutlandırılmasında Alınacak Yüklerin Hesap Değerleri'; Kasım 1997, Ankara. [9] D BYBHY 08 "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik" TC Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, 2007, Ankara. A
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=