~makale Sürdürülebilirlik Açısından Geleneksel Türk Evi Çatı ve Cephe Sistemlerinin İncelenmesi Yrd. Doç. Dr. Füsun Seçer Kariptaş / Haliç Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Yrd. Doç. Dr. Şenay Boduroğlu / MSGSU G eleneksel mimaride amaç, doğaya hükmetmek değil, ona uyum sağlamaktır. Buna paralel olarak günümüz mimarisinde de sürdürülebilirlik, doğaya hem uyum sağlamak hem de ona zarar vermeden ve kirletmeden doğaya ait elemanları yaşanılan mekanlara alarak, gelişmiş teknoloji ve malzemeyle konfor şartlarına uygun olacak biçimde düzenlemektir. Gelişen ve değişen teknolojiden faydalanılması çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Bu sorunlara yönelik çözüm arayışları, insanların çevreye zarar vermeden doğa ile iç içe yaşamasını sağlayabilmek amacıyla sürekli gündemde tutulmaktadır. Sanayi devrimiyle birlikte tüketim toplumunun oluşması, yapı sektöründe yeni tekniklerin kullanılması, enerjinin ucuz ve tükenmezmiş gibi görünmesine ve enerji kullanımının artmasına sebep olmuştur. Tüm bunların sonucunda mevcut araziverileri, iklimsel veriler ve doğal çevre göz önünde bulundurularak bir mimari yapının yerleşiminde, tasarımında ve malzeme seçiminde yapının enerji ihtiyacını en aza indirgemeyi amaçlayan 50 ÇAT&I CEPH•EMART- NİSAN/ 2010 sürdürülebilir mimarlık kavramı ortaya çıkmıştır. Geleneksel Türk Evi Geleneksel Türk Evi, tarih boyunca Türklerin içinde oturdukları ev tipi olarak tanımlanabilir. Ancak tarihte Türklerin mekanları çok değişmiş, Orta Asya'dan Balkanlar'a, Kuzey Afoka'dan Arabistan'a, oradan Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanımşlari ayrıca pek çok devlet kurmuşlardır. Osmanlı İmparatorluğu'nda 17. ve 18. yüzyılda da Türk Evi formu gelişmiş ve geniş bir coğrafi alana yayılımştır. Sadece Türkler değil, İmparatorluk sınırları içinde yaşayan topluluklar da bitki örtüsü, topografya, iklim ve ekonomik şartlara en uygun mimari çözümün bulunmasında katkıda bulunmuşlardır. Sedad Hakkı Eldem'e göre "Türk Evi, eski Osmanlı devletinin sınırları içinde Rumeli ve Anadolu bölgelerinde oluşmuş ve beş yüz sene kadar devam etmiş, kendi özellikleriyle belirginleşmiş bir ev tipidir:' Bir başka tanıma göre, geleneksel Türk ailesinin yaşam kültürü ve törelerine uygun şekil ve plan özellikleri gösteren, asırlarca Türk insanın gereksinmelerine cevap vermiş bir konut tipidir (4). Sonuçta, Türk Evi özel koşulların bir sonucuduri ama çeşitli durumlara uyum sağlayabilen, kent konutlarında ve saraylarda kullanılabilen, hatta kimi çağdaş gereksinimleri bile karşılayabilen plan düzenlemeleriyle benzeri olmayan özgün bir tasarımdır. Sürdürülebilirlik Açısından Geleneksel Türk Evi Çab ve Cephe Sistemlerinin İncelenmesi Türk Evi, Osmanlı İmparatorluk sınırları içinde ve bu kültürden etkilenen bölgelerde görülen gelenek, ekonomik koşul, bölgesel-doğal veriler ve uygulama tekniklerine bağlı olarak çeşitli şekillerde biçimlenmiş bir Türk kültür ürünüdür (2). Yeni yerleşim düzenlerinde, geleneksel mimarinin geliştirmiş olduğu uyumların zamanla kaybolduğu görülmektedir. Günümüzde farklı iklim bölgelerinde aynı form, mekan düzeni, kabuk ve malzeme özelliklerine sahip yapılar çoğalmaya başlamıştır. Ancak bu yapılarda iklirnJendirrne için harcanan enerji miktarı çok yüksektir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=