Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 26. Sayı (Mayıs-Haziran 2010)

6 makale kancaları ile çatı altyapısına yapılır (Şekil 4a). Yatay modül birleşimlerinde sızdırmazlık düşey rayın oluşturduğu drenaj kanalları veya raya geçirilen lastik contalar ile sağlanırken; düşeyde ise kancalarla tespitten dolayı modüllerin bindirmeli yerleşimleriyle sağlanır. Bu sistemlerin avantajları az ray kullanılması ve -tercih ediliyor ise- bindirmeli çatı görünümüdür. Düşey rayların modüllerin altına yerleştirildiği sistemlerde ise modüller raylara noktasal kenetler ile tespit edilirler (Şekil 46). Bu sistemlerde modül birleşimleri açıktır; bu nedenle mutlaka su yalıtımı ku..llanılınası gerekmektedir. Avantajları ise açık birleşimler sayesinde modüller altında havalandırmanın kolaylıkla sağlanması ve noktasal kenetlerle tespit nedeniyle bir onarım veya söküm durumunda modüllerin birbirlerinden bağımsız sökülebilme imkamdır. Fakat noktasal tespitte her modül tek tek hizalanıp tespit edildiğinden işçilik artmaktadır. Düşey ve yatay rayların birlikte kullanıldığı sistemlerde iki ray yerleşim alternatifi söz konusudur; yatay rayların düşey rayların üzerinde kullanılması veya düşey ve yatay rayların aynı düzlemde kullanılması ( Şekil 2). Yatayraylar düşey rayların üzerinde kullanılırsa modüller yatay rayların içerisine yerleştirilirler (Şekil 4d). Bu sitemde de modüller düşeyde birbirleri Üzerlerine bindirmeli yerleşirler. Bindirmeli yerleşim sayesinde düşey modül birleşimlerinde sızdırmazlık sağlanırken, yatayda modüller arası sürekli lastik conta ile kapatılarak sızdırmazlık sağlanır. Düşey ve yatay rayların aym düzlemde kullanıldığı sistemlerde ise modüller raylara sürekli lastik contalar ile tespit edilirler (Şekil 4c). Bu sayede sızdırmazlık da sağlanmış olur. Bu sistemde düz bir çatı yüzeyi elde edilir, fakat herhangi bir onarım durumunda bir modülün çıkarılması için tüm lastik contanm çıkartılınası gerekli olacaktır. İstanbul için Fotovoltaik Entegre Eğile Çatı Sistem Seçenekleri Bu bölümde Şekil 2'de verilen model adımları kullanılarak, İstanbul'da yeni yapılacak bir bina için fotovoltaik entegre edilıniş eğik çatı sistem seçenekleri tasarlanmıştır. Bina, İstanbul Kemerburgaz'da yer almaktadır ve konut olarak kullanılacaktır. Çatı formunun eğik olınasma; yapı formu, işlevi, karlı ve yağışlı İstanbul iklimi ve çevre yapılarla uyumu düşünülerek kararverilıniştir. Geleneksel bir yapım yöntemi kullanılması tercih edildiği için yerinde yapım; taşıyıcı sistem malzemesi olarak da ahşap tercih edilmiştir. Çatı sisteminin istenilen ısıl geçirgenlik direncini karşılayabilınesi için mertekler arasına 8 cm kalınlığında genleştirilmiş polistren (EPS) ısı yalıtım levhası ve mertekler ile ısı yalıtım levhasının üzerine 4 mm kalınlığında ınodifiye bitümlü su yalıtım örtüsü tasarlanmıştır. Buhar kesici olarak ise merteklerin ve ısı yalıtım levhasmın alt yüzeyinde modifiye bitümlü bir sistem tasarlanmıştır. Fotovoltaik modül tipi toplam enerji ihtiyacı düşünülerek; modülün çıkış gücüne ( 170W), hücre tipine (tekkristalsilisyum), modül boyutlarına ( 1.575 x 826 x 46 mm), modüldeki hücre sayısına (72 hücre), tedarik edilebilme durumuna ve alt ve üst tabakalarının malzemelerine (cam-film çerçevesiz) göre seçilmiştir. Dizi büyüklüğü (5 modül, 650 m2 , 7900 mm x4100 mm) ise yine toplam enerji ihtiyacı, kullanılabilir çatı alanı ve bütçe düşünülerek belirlenmiştir. Dizi yönü, yapının kuzey yarım kürede bulunduğu ve bu konum için en verimli yönün güney olduğu düşünülerek güney olarak belirlenmiştir. PVSYST bilgisayar yazılımı kullanılarak İstanbul'da tüm yıl enerji üretmesi beklenen bir dizi için en verin-ıli dizi eğimi 26° -30° olarak bulunmuştur. Daha önce bahsedildiği gibi çatı formu eğik olarak belirlenmiştir. Sistemin çatıya entegre edilmesi düşünüldüğünden, dizinin ve çatının eğimleri eşit olacaktır. Fakat maksimum verim sağlanabilmesi için belirlenen 26° -30° dizi eğimi İstanbul imar yönetmeliğinde izin verilen en yüksek çatı eğimi derecesini (%45=24°) geçtiği için dizi eğimi çatı eğinune yani 24°'ye çekilmiştir. Böylelikle fotovoltaik çatı sistemi eğik çatıya entegre edilen sistem olarak belirlenmiştir. Fotovoltaik çatı sistemi tasarımında kolay temin edilmesi ve uygulamada az kablo harcanması açısından standart fotovoltaik modüllerin uygulanmasına karar verilmiştir. Dizi ve çatının büyüklükpanel ktwcası kenet ~merkez __ l:ıstik coııt:ı - respiı lastiği PV panel ıes:pit rayı tespit çıtası panel kancası ile tespit (Emsı Schweizer AG, 2005) (a) Şekil 4: Modül tespit seçenekleri 50 ÇAT&I CEPHEM• AYIS-HAZİRAN/ 2010 ~ kenar kcneı noktasal kenetler ile tespit (Ubbink Solar, 2008) (b) , .. ~I _.,__- Jv j sürekli lastik conta ile raya tespit (Solar World AG, 2008) (c) yatay ray içerisine yerleştirerek tespit (Solare Energiesysteme Nord, 2007) (d}

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=