~ makale Akıllı Binalarda Enerji Etkin Cephe Tasarımı(*) Yrd. Doç. Dr. Şenay Boduroğlu / Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi ■ 1 nsanoğlu. tarihin eski çağlarından beri doğadan ve içinde barındırdığı kaynaklardan yaşamı için gerekli olan her türlü faydayı sağlamış, güvenli ve konforlu bir şekilde yaşayabileceği, bulunduğu çevreye uyum sağlayan yapılar inşa etmeye çalışmıştır. Endüstri devrimi ile başlayan teknolojik gelişmeler insanların çevrelerini daha kolay kontrol edebilmelerini sağlamış ve yeni yaşam biçimlerinin oluşmasını beraberinde getirmiştir. Bütün bu teknolojik ilerleme çabalarının ana amacı insan yaşam seviyesini en üst düzeye çıkarmaktır. Diğer taraftan hızlı nüfus artışı, mevcut doğal kaynakların tükenmeye başlaması, enerji maliyetlerinin artışı gibi sebepler, bina tasarım yaklaşımına yeni boyutlar getirmiştir. Günümüzde insan ihtiyaçlarını maksimum derecede karşılayan, konforlu, değişken, üretken, ekolojik, enerji etkin ve son teknolojik gelişmeler doğrultusunda tasarlanan binalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ihtiyaçları karşılamayı amaçlayan akıllı bina kavramı, son 25 yılda teknoloji alanında ve özellikle iletişim teknolojisinde meydana gelen gelişmelerin insan yaşamına birtakım değişiklikler getirmesi, dolayısıyla insan yaşantısının büyük bir kısmını 46 ÇAT&I CEPHEE• YLÜL-EKİM/ 2010 oluşturan yerleşimlere entegre edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Akıllı Bina Sistemlerinin Gelişimi ve Tanımı Tarihten günümüze kadar yaşam koşullarına bağlı olarak insanlann ihtiyaçları da sürekli olarak farklılık göstermiştir. Sanayi devrimi ile başlayan teknolojik gelişmeler yeni yaşam biçimlerini de beraberinde getirmiştir. 80'li yıllarda teknolojinin min1ariye getirdiği bir yenilik olarak kullanıcılarının isteklerine cevap verebilecek binalar gündeme gelıniş ve yeni tanımlamalar ortaya çıkmıştır. Bilgi teknolojilerinin hızla yayıldığı bu dönem, akıllı binalar için bir başlangıç noktası olmuş, akıllı bina terimi ilk kez bu yı il arın başında ABD'de kullanılmıştır. ABD'deki Akıllı Bina Enstitüsü (Intelligent Building lnstitute-IBI) tarafından yapılan tanım şöyledir: 'J\lallı bina strüktür, sistemler, servisler ve yönetimin optimizasyonu ve bu dört temel elemanın arasındaki ilişkileri sayesinde verimli ve maliyet etkin bir ortam sağlayan binadır''. ( 2 l) Washington'daki Akıllı Bina Enstitüsü (The Intelligent Building lnstitution in Washington) ise akıllı binaları "Yatırım ve işletme maliyetlerindeki tasarrufu, teknik performansı ve esnekliği maksimum hale getirmek için kaynaklarını koordinasyonlu bir biçimde verimli olarak yönetebilen ve bu amaç için çeşitli sistemleri entegre edebilen bina" olarak tanımlamıştır.( 21) Merkezi İngiltere'de bulunan Avrupa Akıllı Bina Grubu ise (European lntelligent Building Group:EIBG) akıllı binayı şu şekilde tanımlamıştır: 'J\lallı bina, kullanıcılarının verimini maksimumum derecede artıran, minimum maliyete sahip donanım ve araçlar sayesinde kaynakların ömür boyu verimli bir şekilde yönetiın1esine imkan sağlayan binadır". ( 21) Amerika ve Avrupa'da yapılan bu akıllı bina tanımları arasında teknolojinin gelişimine ve kullanıcıların ihtiyaçlarına bağlı olarak değişim ve farklılık görülmektedir. Amerika'daki tanımdan da anlaşılacağı gibi ilk dönem akıllı bina tanımlarında teknolojik beklentiler ön plandayken, daha sonraki dönemlerdeAvrupa'da görüldüğü gibi kullanıcı ihtiyaçları önemli olmuştur. Bu gelişim aşağıdaki şekilde özetlenebilir (24): Akıllı binalar, 1985 yılına kadar fonksiyonları otomatik olarak kontrol (*) 5. Ulusal Çatı&Cephe Sempozyumu'nda sunulmuştur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=