Çatı kaplama malzemelerinin önemli bir sorunu iç ve dış ortam arasındaki sıcaklık farkından dolayı kaplama rnalzenı.esi altında oluşan yoğuşmadır. Fabrika içerisinde üretim sırasında oluşan buharın soğuk çatı yüzeylerinde yoğuşrnasıyla yapı içinde su damlaları meydana gelir ve bu damlalar üretilen malzemeyi etkiler. Özellikle tekstil fabrikalarında sık karşılaşılan bir durumdur [2]. Bu sorunun önlenmesi için uygulama detayları doğru seçiLneli, kaplama örtüsü altında uygun bir yalıtım malzemesi kullanılmalı, ayrıca yalıtım malzemesi nem ile buharlardan korunmaL, yapı içinde ve örtü altında sürekli, etkin bir havalandırma sağlanmaLdır [2]. Yalıtımda daha çok lifli malzemeler kullanılmakta olup en yaygın kullanılanlar taşyüni.i, camyi.ini.i, polistren ve poliüretan levhalardır. Asit buharlarının lifli malzemeleri etkilememesi için de cam elyaftakviyeli polyester levhalar kullanı Lnalıdır. Metal esaslı çatı kaplama malzemeleri ile kaplanmış yapılarda yağmur veya dolu yağdığında içeride çalışılamayacak kadar rahatsız edici gürültü ortaya çıkmaktadır. Bunun için, sesi emecek lifli malzemeler kullanılmaLdır. Isı iletkenlik değerin.in yüksek olduğu malzemeler ile kaplanmış yapılarda içeride çalışma konforunun azaldığı; ısıtma, soğutma gibi giderlerin önemli oranda arttığı bilinmektedir. Ahşap kaplamaL çatılar üzerine yapılan bitüm esaslı kaplama malzemelerinin doğru havalandırma detayları uygulanmadığında zamanla ahşaba temas eden yüzeylerde küflenme meydana geldiği görülmektedir [3]. Yukarıda açıklanan durumlar, kaplama malzemelerinin yerine göre uygun seçilmemesinden, gerekli yalıtım malzeme ve sistemlerinin uygulanmamasından kaynaklanmaktadır. ÇaLşmada, çatı kaplama malzemelerinin özellikleri, birim ağırLkları, güncel fiyatları, avantaj, dezavantajları ve uygulamadaki sorunları açıklanarak tasarımcıların projelendirecekleri yapının konut veya endüstri yapısı 0Lı.1asına göre kaplama malzemesi seçimine katkıda bulunulması amaçlanmıştır. 2. Çatılarda Kullanılan Kaplama Malzemeleri Çatılarda kullanılan kaplama malzemeleri çok çeşitli olup, içeriğini oluşturan malzemeye göre metal, kil, çimento, biti.im, plastik esasL ve diğer malzemeler olmak üzere altı gruba ayrılmaktadır [ 4]. Bu çalışmada, malzeme grupları içinde en yaygın olarak kullanılan kaplama malzemelerinin özellikleri incelenecektir. 3. Çatı Kaplama Malzemelerinin Performanslarının İncelenmesinde Dikkate Alınan Kriterler Çatı kaplama malzemelerinin performanslarının incelenmesinde malzemenin boyutları, ağırLğı, mukavemeti, birim fiyatı, ısı iletkenliği, ses iletkenliği, malzemenin içeriği, kullanımda yalıtım malzemeleri gereksinimi, kullanıldığı yapı tipi (bina, hal yapılan gibi), su geçirimsizliği, donmaçözi.ilıne, korozyon, yangın dayanıklıLğı, montaj ve nakliyesi vb. çeşitli ölçütler dikkate alınmıştır. 4. Çatı Kaplama Malzemelerinin Avantajları ve Dezavantajları Taşıyıcı sistemin ahşap, betonarme veya çelik konstrüksiyon olması kaplama malzemesi seçiminde önemlidir. Çatı kaplama malzemesi seçimi taşıyıcı sistemin özelliğine göre değişir. 4. 1. Metal Esaslı Kaplama Malzemeleri Genellikle, endüstri yapılarında kullanılan malzemedir. 4. 1. 1. Metal Kiremitler Alüminyum-çinko kaplamalı metal kiremitler, basınç altında şekillendirilmiş alüminyum-çinko alaşımı ile kaplanmış, küçük taş parçacıkları ile ahilik olarak kaplaması yapıLrnş, 0,40 ırnn kaLnlığında çelik levhadır. Taş kaplama, renk salmalarına ve UV ışınlarının içeri işlemesine karşı direnç sağlamaktadır. 7 kg/m2 ağırLğında 410 x 1320 mm boyutlarındadır. Fiyatı yaklaşık 50 TL/m2dir [5]. Çok uzun kullanım süresi ( 40-50 yıl) vardır. Korozyona dayanıklıdır, yüzeyi yosunlaşma ve mantar oluşumunu önleyen akı-ilik kaplamaLdır. Küflenme olmaz, kırılmaz, çatlamaz, fire vermez, alev alı11az, donmaz ve yangına dayanıklıdır. Dik çatılarda (10° ile 90°) kullanıma uygundur. Doğal taş kaplı alınası nedeniyle renk solı11asına karşı uzun ömürlüdür. Atmosferdeki kimyasal maddelerden etkilenmez. Montajı hızL ve kolaydır. Benzeri kiremitlere göre oldukça hafiftir. Çatı taşıyıcı sisteminde ekonomi sağlar. Estetiktir~ değişik renkleri vardır. Her kiremit ayrı ayrı çatıya tespit edildiği için kuş, böcek giı·mesi imkansızdır; hırsız girmesini ise zor hale getirir. Genel olarak konutlar için kullanılan bir malzemedir. Endüstri yapılarında kullanılamaz. Isı ve ses iletim değerleri yüksektir. Nem, ısı ve ses etkilerine karşı yaLtım ÇATI & CEPHEK•ASIM-ARALIK2/010 49
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=