ÇATI & CEPHE • TEMMUZ - AĞUSTOS / 2011 43 kadar ulaşabilmektedir. Yeşil çatılarda ise çatı yüzeyi en fazla 35 °C olmaktadır. Sıcaklık farkı 45 °C’dir. Dolayısıyla yeşil çatılara kıyasla, çıplak çatılarda kullanılacak fotovoltaik panellerde maksimum yüzde 22,5’luk verim kaybı olabilmektedir [4]. Yeşil çatı ve fotovoltaik panel entegre sistemler, genellikle seyrek yeşillendirilmiş çatılarda tercih edilmelidir. Çünkü yoğun yeşillendirilmiş alanlarda yüksek boylu bitkiler panel seviyesine ulaşıp panele gölgeleme etkisi yaparak, verim kaybına neden olmaktadırlar. Tüm teras çatılarda olduğu gibi, yeşillendirilmiş çatılarda panel montajında ana kural, su yalıtımının hiçbir şekilde delinmemesidir. Bu nedenle paneller, bitki taşıyıcı tabakaların ağırlığı ile sabitlenir. Bu amaçla su yalıtımı ve/veya koruyucu keçe üzerine hiçbir sabitleme bağlantısı olmadan konacak özel plakalara, paneli taşıyan çerçeveler sabitlenir. Bu plakalar aynı zamanda su tutma haznelerine ve difüzyon deliklerine sahip olduğu için drenaj vazifesini sürekli olarak sağlarlar. Bu plakaların üzeri, gerekli yük miktarı kadar bitki taşıyıcı katmanla kaplanarak sistem tamamlanır [5]. Resim 3’te görülmekte olan sistem, fotovoltaik panellerin montajına imkân verirken, aynı zamanda yeşil çatı işlevlerini de gerçekleştirir. Düz teras alanlarda yüzde 15’e kadar olan eğimlerde uygulanabilmektedirler. Paneli taşıyan çerçevelerin yüksek oluşu nedeniyle solar paneller ve bitki seviyesi arasında güvenilir bir yükseklik oluşmaktadır. Bu bitkinin yeterli gün ışığı ve yağmur suyu almasına ve bakımın kolayca yapılmasına olanak sağlamaktadır [4]. İlk olarak, yeşil çatı katmanları ve panel taşıyıcı çerçeveleri uygulanır (Resim 4). Daha sonra panellerin montajı ve çatının yeşillendirmesi yapılır (Resim 5). 4.1 Nevşehir Yurt Binası Çevre dostu yeşil bina sertifikalarından biri olan Amerikan değerlendirme sistemi LEED’i (Leadership in Energy and Environmental Design) almak için yola çıkan ve Türkiye’nin ilk kamusal çevre dostu yeşil binası olmayı hedefleyen Nevşehir H. Avni İncekara Fen Lisesi Yurt Binası, İncekara Holding tarafından sosyal sorumluluk projesi kapsamında yaptırıldı. Sonrasında Milli Eğitim Bakanlığı’na devredildi. Projenin müellifi ve yüklenici firması olan Tamfa Mühendislik, yeşil bina konsepti kapsamında, tasarım aşamasında bizden yapının çatısının çevre dostu çatı konsepti olarak tasarlanmasını talep etti. Binanın amaçladığı hedefler doğrultusunda, sürdürülebilir bir sistem tasarlanarak, çatıda yeşil çatı ve çatıya entegre fotovoltaik panel uygulaması yapıldı. Bu binada çatı eğimi yüzde 15’i geçtiği için (%38) bir önceki maddede anlatılan klasik yeşil çatı ve fotovoltaik entegre sistemi kullanılmamıştır. Fotovoltaik paneller çatıya paralel bir şekilde yerleştirilmiş, havalandırmanın sağlanabilmesi ve montaj kolaylığı için, panellerin altına bitüm esaslı oluklu levhalar uygulanmıştır. Yeşil çatılar geri kalan eğimli alanlarda uygulanmış olup panellerle birleşim detayları özel olarak çözülmüştür. Türkiye’de fotovoltaik panellerin çatıya entegre olarak yapılmış ilk uygulamalarından biri olan bu binada, aynı zamanda Türkiye’nin ilk yeşil çatı ve fotovoltaik panel entegrasyonu uygulaması da gerçekleştirildi. Bina yeşil çatı uygulaması ile çatısında canlı bitkiler yetiştirecek, böylece yağmur sularını doğal olarak arıtacak, hem drenaj elemanı olarak kullanılan EPS levhalarla ısı yalıtımını doğal olarak yapacak, hem de canlılar için ekolojik bir ortam oluşResim 2: Yeşil çatı ve çıplak çatı yüzey sıcaklıkları Resim 3: ZinCo yeşil çatı ve fotovoltaik panel entegre sistemi Resim 5: Yeşillendirme ve panel uygulama sonrası Resim 4: Yeşillendirme ve panel uygulama öncesi
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=