bu sayıda... ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 2 4 Haber 33 ÇATIDER Özel Bölüm 12 Proje Varyap Meridian 16 Proje Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası 14 Teknoloji solarStoper 20 Malzeme Foamglas 31 Ürün BTM Shingle Dragon 40 Makale Eğimli Çatılar ve Çatı Sistemleri 38 Teknik & Ürün Geze RWA Duman ve Isı Tahliye Sistemleri 22 Sistem Uzay Kafes Sistemleri 26 Proje Amiry Terminal Eylül / Ekim 2011 Malzeme Sistem 22 Uzay Kafes Sistemleri Asmaçatı 16 Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası Malzeme 20Foamglas 14solarStoper Proje 26Amiry Terminal
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 3 Uzay Kafes Sistemler... Bu sayımızda, yapı teknolojilerinde hafif ve hızlı çözüm arayışları sonucu doğan “Uzay Kafes Sistemler” ile ilgili küçük bir dosya hazırlamaya çalıştık... Yapılarda büyük açıklıkların kolonsuz ve hafif bir strüktür ile geçilmesini sağlayarak, yapıların daha esnek ve kullanışlı olmasına imkan veren, oldukça geniş biçimsel olanaklara imkan tanıyan Uzay Kafes Sistemlerin Türkiye’deki duayenlerinden birisi olan Yaşar Marulyalı ile de kısa bir görüşme imkanı bulduk. Bu kapsamda hazırladığımız “Proje” ise “Amiry Terminal” olarak bilinen Kuveyt Emiri’nin VVIP Terminal binası oldu. 2010 yılında tamamlanan ve Kuveyt Uluslararası Havaalanı bünyesinde yer alan Amiry Terminal, kare tabanlı yüksek bir uzay kafes kubbe şeklinde tasarlanmış. Proje, Uzay Kafes Sistemlerin hoş örneklerinden birisi... ... Proje sayfalarında yer verdiğimiz diğer proje ise Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından tasarlanan, editör ÇATI VE CEPHE SİSTEMLERİ DERGİSİ ISSN 1306-5335 EYLÜL / EKİM 2011 YIL 6 • SAYI 34 • FİYATI: 6 TL. www.cativecephe.com Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Ceyhan ismailceyhan@b2bmedya.com Yayın Danışmanı Sadık Özkan teknik@2dyapi.com Yayın Yönetmeni Sertaç Aytaç sertacaytac@b2bmedya.com Yazı İşleri Müdürü Uğur Doğan ugurdogan@b2bmedya.com Reklam Müdürü İsmail Öner ismailoner@b2bmedya.com Abone Reyhan Toydemir abone@b2bmedya.com Tel: 0216 651 78 78 Sayfa Tasarım Ömer Duman Baskı ve Cilt Altan Basım Ltd. - Altan Avcı Yüzyıl Matbaacılar Sitesi / Bağcılar Tel: 0212 629 03 74 Yayınlayan İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti. Yönetim Yeri: Barbaros Mah. Uğur Sok No: 2/2 34662 Üsküdar / İstanbul Tel: 0216 651 78 78 Fax: 0216 651 78 98 Internet: www.cativecephe.com E-posta: info@b2bmedya.com Fiyatı: 6 TL. Yıllık Abone: 30 TL. © 2011 İş Dünyası Yayıncılık Ltd. Şti. ISSN: 1306-5335 2 ayda bir yayımlanır. Tüm Türkiye’de dağıtılmaktadır. Basın Kanunu’na göre yerel süreli yayındır Sertaç Aytaç sertacaytac@b2bmedya.com Ege’ye özgü bir mimariye sahip “Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası”... Asmaçatı’da, merkezin çatısında yer alan, yaprak ve sarmaşıklardan esinlenilen metal örtü ise projenin en dikkat çekici unsurlarından birisi. Projenin dış cephedeki tüm kaplama işleri FYT Mühendislik firması tarafından gerçekleştirilmiş. Toplamda 14 bin metrekarelik uygulama yapan FYT’nin çalışmalarını sayfalarımızda görebilirsiniz. ... Arka kapaktaki “Çatı ve Cephe Malzemeleri Ödülleri” ile ilgili ilan da eminiz dikkatinizi çekecektir. Çatı ve Cephe dergisi olarak organize edeceğimiz, sektöre yeni bir heyecan katacağına ve firmaların en önemli pazarlama argümanlarından birisi olacağına inandığımız bu organizasyonun tüm detayları ve adaylık koşullarını kasım sayımızda bulabileceksiniz... Önümüzdeki sayıda görüşmek ümidiyle...
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 4 sektörden... Megabuild’in Hedefi Ortadoğu ve Kuzey Afrika Alpolic, Türkiye’den 20 Ülkeye Pazarlanıyor Filli Boya, Barınakları Renklendirdi Donald-Ivanka Trump, Emaar Properties Başkanı Şeyh Mohamed Ali Alabbar ve Zaha Hadid gibi gayrimenkul sektörünün dünyaca ünlü isimlerinin davet edildiği Megabuild Avrasya Yapı Ürünleri Fuarı, İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) ve CNR Holding işbirliğiyle 8-11 Eylül tarihlerinde CNR Expo İstanbul’da düzenlenecek. Megabuild, inşaat ve gayrimenkul sektörlerinin dünyaca ünlü markalarına da ev sahipliği yapacak. Avrupa’da inşaat sektörünün doygunluk nedeniyle talep daralması yaşadığını belirten CNR Holding Fuarcılık Grup Başkanı Ali Bulut, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin son yaşanan gelişmelere rağmen hedef pazar olduğunu söyledi. Bu ülkelerin Filli Boya’nın sosyal sorumluluk bilinciyle, Haçiko Derneği ile birlikte düzenlendiği “Filli Boya ile Renkli Barınaklar” kampanyası sosyal medyada gördüğü yoğun ilgi ve destekle sona erdi. Kampanyanın tamamlanmasının ardından 10 barınağa Filli Boya tarafından boyaları teslim edildi. Filli Boya’nın facebook sayfasındaki kampanya katılım formunu doldurularak paylaşanlar ve Filli Boya’nın twitter adresinden yayınlanan kampanya mesajını retweet eden her beş kişi adına Filli Boya tarafından barınaklara 1 kilogram boya yardımının yapıldığı projeyle, sahipsiz hayvanlar renkli yuvalarına kavuşmuş oldu. Betek Boya, ISO 14001’le tescillendi Çevreye ve doğal kaynaklara büyük önem veren ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi şartlarını uzun süredir uygulamakta olan Betek Boya ve Kimya Sanayi A.Ş., sistem belgesini de alarak bu çalışmalarını tescilledi. yeniden yapılanmasında Türkiye’nin önemli pay alacağını ileri süren Bulut, başta Irak olmak üzere bu ülkelerden gelen talebin üst seviyede olduğunu ve Megabuild’in sektör ihracatına 2-3 milyar dolar katkı sağlayacağını belirtti. Modern yapıların öncü markası Alpolic, Mitsubishi Plastics Euro Asia adını alan Türkiye ofisinden, yirmiden fazla ülkeye pazarlanacak. Özel mineral dolgulu alev almayan Alpolic/fr kompozit panellerin üreticisi Mitsubishi Plastics Inc., 6 yıldan bu yana Türkiye irtibat ofisiyle hem Türkiye hem de çevre ülkelere hizmet veriyordu. 2011 yılında tamamen özerk bir yapıya kavuşan ve Mitsubishi Plastics Euro Asia adını alan Türkiye ofisi, yeniden yapılanarak sektöre daha hızlı hizmet vermeyi amaçlıyor. Mitsubishi Plastics Euro Asia (MPEA), şu ana kadar sorumlu olduğu Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri, Türki Cumhuriyetler ve Orta Doğu ülkelerinin bir kısmını kapsayan ülke sayısını da artırarak, Romanya, Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Bulgaristan, Arnavutluk, Kıbrıs, Gürcistan, Irak, Lübnan, İsrail, Cezayir, Tunus ve Fas’ın da aralarında bulunduğu yirmiden fazla ülkeden sorumlu olacak. Mitsubishi Plastics Euro Asia’nın başarısının en önemli göstergesi ise, geçtiğimiz yıl piyasaya sunulan Alpolic A2 sınıfı üstün yangın dayanımlı kompozit panellerin, Türkiye yapı sektörüne sunulur sunulmaz büyük bir ilgiyle karşılanması ve Japonya’da bir yılda gerçekleşen Alpolic A2 üretiminin büyük bir oranının Türkiye pazarına gönderilmiş olmasıydı.
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 6 sektörden... Mavi Kale, Nükleer Santral Yatırımlarıyla Yarışıyor Mimarlık Bienali Antalya’da Düzenleniyor Türkiye’de tüketilen toplam enerjinin yüzde 33’ü binalarda, çoğunlukla da ısıtma ve soğutma amaçlı kullanılıyor. Doğalgaz ve elektriğin konutlarda zamlanması, tüketicinin sırtına ciddi bir yük eklerken ülke ekonomisine ve doğaya da büyük oranda zarar veriyor. Son dönemde oldukça tartışılan nükleer santraller, ilk yatırım maliyeti çok yüksek ve çevresel riskleri bulunan bir çözüm. Mardav Satış ve Pazarlama Direktörü Alper Doğruer, yaklaşık 5 milyar euro’luk, 3 bin megavat (MW) enerji üreten bir nükleer santral yapımının yerine aynı enerjinin yalıtımla nasıl elde edebileceğini şöyle anlatıyor: “Isı yalıtımı yapılmış 100 metrekarelik bir ev yaklaşık 331.000 kw/h enerji tasarruf ediyor. 3.000 MW’lık bir nükleer santral ise yılda 7.500 saat çalışarak 22.5 milyar kw/h elektrik enerjisi üretiyor. Yani 22.5 milyar kw/h enerji üreten bir nükleer santralin üreteceği elektrik, 712.386 adet 100 metrekarelik evin mantolaması ile tasarruf edilebilir. Başka bir bakış açısı ile ortalama 10 daireli 71.200 apartman mantolanırsa Mimarlar Odası Antalya Şubesi tarafından düzenlenen Mimarlık Bienali 2011 programı yayınlandı. 27-28-29 Ekim günlerinde Antalya’da düzenlenecek olan Bieanal’de binlerce mimarın çeşitli etkinliklerde biraraya gelmesi bekleniyor. Bienalin resmi etkinlik alanlarından birinin de 27-30 Ekim günlerinde düzenlenen YAPEX Yapı Fuarı alanı olması, fuar katılımcısı firmaların da mimarlar için özel sunumlar hazırlayarak mimarlık çevreleri ile temas geliştirmelerinde etkili olacak. Bienale, Mimarlar Odası şubelerinin yanısıra Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, Antalya Büyükşehir Belediyesi, ilçe yerel yönetimleri ve sivil toplum kuruluşları da destek veriyor. 3.000 MW enerji üreten bir nükleer santral enerjisi kadar enerji tasarruf etmiş oluyoruz. Ayrıca bunu 10 milyar euro yerine 3.2 trilyona yapabiliyoruz. Türkiye’deki binaların yüzde 90’ı yalıtımsız. 2017’ye kadar hepsinin mantolanmasının hedeflendiği düşünülürse 52987,5 milyar kw/h enerji tasarruf edilir. Bu da 2355 adet nükleer enerji santralinin 1 yıllık üretimine eşdeğerdir. Blue’safe Mavi Kale olarak da 36 milyon metrekare alan mantolandığı düşünülürse; yaklaşık 6 tane nükleer santralin bir yılda ürettiği enerjiye eşdeğer bir ihtiyaç karşılanmıştır.” ORA AVM, Mardav’ı Tercih Etti Bayrampaşa’da, toplam inşaat alanı 360 bin metrekare olan birbirinden farklı konseptleri bir bütünün içinde sunarak, İstanbul’un en dikkat çekici adreslerinden biri olmaya hazırlanan Türkiye’nin ilk karma kullanımlı projesi ORA AVM de Mardav’ı tercih eden projelerden biri oldu. Müteahhitliğini, Şenol Alüminyum’un yaptığı projede Mardav bayilerinden Cam Yapı, DC silikon uygulamalarını gerçekleştirdi. Projenin dış cephe uygulamalarında Dow Corning ürün grubundan, Argon gazlı DC 3362 HD Dolgu Silikonu tercih edildi. Gaz dolumlu yalıtım camları için çift bileşenli yüksek yoğunluklu dolgu silikonu özelliği taşıyan ürün, Quality Bond sertifikalı Cam Yapı tarafından uygulandı. Terraco Şimdi de Samatya’nın Çehresini Değiştiriyor Fatih Belediyesi ve Terraco Türkiye işbirliğiyle gerçekleştirilen dış cephe iyileştirme çalışmaları sayesinde Samatya, yepyeni bir çehreye kavuşuyor. Terraco sponsorluğunda gerçekleşen ve ilk adımı Lonca Mahallesi’yle atılan proje, ikinci adım olarak İstanbul’un en eski mahallelerinden Samatya’nın da çehresini değiştiriyor. “Terraco Tarihi Renklendiriyor” sloganıyla yürütülen proje sayesinde Samatya eski günlerine geri dönüyor.
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 8 sektörden... Standart Avrupa’da Fabrika Satın Aldı Weber, Kapasitesini Üç Katına Çıkarıyor Standart İzolasyon A.Ş., Avusturyalı bir sentetik örtü üreticisinin Bulgaristan Sofya’da bulunan modern üretim tesisini satın alarak önemli bir yatırıma imza attı. Böylece sentetik örtü pazarında bir ilki gerçekleştiren Standart İzolasyon, yaptığı yeni yatırımla PVC, TPO, HDPE, LDPE ve ECB gibi sentetik örtülerin de üretimine başladı. Standart İzolasyon Satış Pazarlama Müdürü Levent Çeki yatırımla ilgili olarak, “Bu yatırımı yapmadan önce, tüm aşamaları mercek altına alarak, uzunca bir süre yurtiçi ve yurtdışında birçok temasta bulunduk. Fizibilite çalışmalarımızı tamamladıktan sonra gerekliliğine inandığımız bu yatırımı gerçekleştirmeye karar verdik. Çünkü büyüyen ve sürekli büyümeyi hedeflemiş bir firma olarak, su yalıtım sektörüne alternatif, yenilikçi çözümler getirmenin ve yeni yatırımlar yapmanın gerekliliğine inanıyoruz” şeklinde konuştu. Saint-Gobain Weber, İzmir merkez fabrikası bünyesinde açtığı yeni boya ve dış cephe tesisiyle kapasitesini üç katına çıkaracak. Merkezi İzmir Kemalpaşa olmak üzere Ankara Polatlı, Gebze Kocaeli ve Antalya’yla birlikte sektöre toplam dört fabrikayla hizmet verdiklerini söyleyen Weber Türkiye Genel Direktörü Levent Gökçe, “İş ortaklarımıza daha kaliteli hizmet verebilmek için yatırıma devam ediyoruz. Haziran ayı itibariyle İzmir’de bulunan merkez fabrikamıza 4 bin 600 metre kapalı alan ilavesiyle kurduğumuz yeni boya ve dış cephe tesisimiz hizmete başladı. Bu modern tesisimizle birlikte yıllık kapasitede üç kata yakın bir artış sağlayacağız” dedi. Saray Alüminyum’dan “Yükselen Yetenekler” Yarışması Saray Alüminyum tarafından düzenlenen ve bir öğrenci yarışması olan Yükselen Yetenekler, yeni finans merkezleri olarak önerilen ya da öne çıkan alanlarda kentsel mekan çözümleri üretmeyi amaçlıyor. 2011 senesi içerisinde ilki yapılacak olan yarışmada odak noktası, İstanbul’un yeni finans merkezi olarak tanımlanan Ataşehir Bölgesi olarak belirlendi. Her sene “yüksek yapı” teması ile gerçekleşecek olan “Yükselen Yetenekler Yarışması”nın bu seneki konusu “Ataşehir-İstanbul Finans Merkezi” olarak belirlendi.”Ataşehir - İstanbul Finans Merkezi Mimari Fikir Projesi Öğrenci Yarışması”nda öğrencilerden, İstanbul’un yeni finans merkezi olması öngörülen alanda, kentsel mekan gereksinimlerine çözüm üretmeleri bekleniyor. Kayıt ve katılımın ücretsiz olduğu yarışmaya, Türkiye ve KKTC’deki okulların mimarlık, şehir planlama, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı bölümlerinde lisans ve yüksek lisans eğitimi alan öğrenciler katılabiliyor. Son başvuru tarihi 3 Ekim 2011 olan yarışmaya ait detaylı bilgi ve şartnameye yarışmanın web sitesi www.yukselenyetenekler.com adresinden ulaşabiliniyor. Weber Türkiye Genel Direktörü Levent Gökçe
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 10 sektörden... Focus Membran ve Focus Shingle Broof Onayı Aldı Marshall’dan İki Yeni Ürün: Masterpro Saf Akrilik ve Masterpro Elastomerik Uluslararası standartlar doğrultusunda Eryap tarafından üretilen Focus Membran ve Focus Shingle markalı çatı kaplama ürünleri, akredite test laboratuvarlarında test edilerek Broof onayı aldı. 2009 yılında Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”te, çatıların inşasında yangına karşı güvenle kullanılabilecek çatı kaplamalarının Broof sınıfı malzemelerden, çatı kaplamaları altında yer alan yüzeyin veya yalıtımın da en az zor alevlenici malzemelerden olması gerektiği belirtiliyor. Yönetmelik, sadece dış yangın performansı Broof sınıfı olan malzemelerin çatılarda kullanılabileceğini belirtirken, üreticiler tarafından çatı malzemelerinin yanıcılık sınıflarını müşterilerine beyan etmelerini de zorunlu kılıyor. AkzoNobel Marshall Boya, üstün teknolojisi ile formüle ettiği yeni Masterpro Saf Akrilik ve Masterpro Elastomerik dış cephe boyalarını pazara sundu. Su bazlı Marshall Masterpro dış cephe boyaları, yüzde 100 saf akrilik esaslı ürünleri sayesinde dış hava koşullarına uzun süre dayanıyor. Yüksek örtücülük ve yapışma gücüne sahip olan ve tüm dış cephe yüzeylere uyum sağlayan Marshall Masterpro Ailesi, atmosfere verilen Organik Uçucu Madde Miktarı (VOC) açısından AB normlarının altında olduğundan çevreye duyarlılığıyla da öne çıkıyor. Dış cepheleri dört mevsim koruyan ve yıllarca dayanan Masterpro Saf Akrilik, yüksek kir tutmama, çok güçlü kapatıcılık ve nefes alma özelliklerine sahip. En önemli özelliği, -20 ºC ve +80 ºC hava koşullarında elastikiyet sağlayarak formunu koruması olan Masterpro Elastomerik ise dış cepheyi 1 mm’ye kadar çatlaklardan koruyor. Su geçirmez elastik membran özelliği sayesinde yağmur, don, küf ve deniz kenarı ile endüstriyel çevredeki kimyevi kirlenmelerden etkilenmiyor. IKEA, Ankara’da da AKG Gazbeton’u Tercih Etti İsveç kökenli uluslararası mobilya mağazası IKEA, Türkiye’de yatırımlarına başladığı 2005 yılından itibaren mağaza inşaatlarında AKG Gazbeton’u tercih ediyor. IKEA, son olarak Ankara’da açılan beşinci mağazasında da AKG ürünlerini kullandı. AKG Gazbeton ürünlerini tercih eden IKEA, kolay işlenebilme özelliği, ısı yalıtım avantajı, hafifliği, sağlamlığı ve özellikle A1 sınıfı yanmaz malzeme olması nedeniyle, gazbetonu mağazalarının inşaatında kullanmaya özen gösteriyor. BATIMAT, Kasım Ayında Düzenleniyor Uluslararası yapı sektörünün vazgeçilmez buluşma noktalarından birisi olan BATIMAT, bu sene 7-12 Kasım 2011 tarihinde Paris’te gerçekleştirilecek. Fuarın bu seneki temaları “Performanslı ve Etkin Enerji”, “Yeni bir Tasarım ve İşbirliği” ve “Erişilebilirlik” olacak. Fuarda en fazla katılımcı sayısıyla yer alacak ülkeler İtalya, Almanya, Belçika ve İspanya olurken, yaklaşık 20 ülkede milli katılım bekleniyor. Suyabatmaz Demirel Mimarlık’a 5 Ödül Birden Google ve Bloomberg TV’nin desteklediği, Avrupa’nın en prestijli gayrimenkul projelerinin ödüllendirildiği “2011 Avrupa Gayrimenkul Ödülleri”nde Suyabatmaz Demirel Mimarlık ofisi beş ayrı projesi ile ödül aldı.
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 12 proje Gün batımından esinlenilerek 16 farklı rengin kullanıldığı Varyap Meridian dış cephesinde tasarımın ana kriterini, renklerin birbiri arasında kaybolarak gökyüzüne yükselmesi prensibi oluşturmuş… Varyap Meridian’in Dış Cephesinde “Gün Batımı” tasarımı... İstanbul, Varyap Meridian ile kalıplaşmış çizgilerden uzak, renkli dış cephe tasarımı ile tanışıyor. Gün batımından esinlenilerek 16 farklı rengin kullanıldığı Varyap Meridian’ın dış cephesinde, tasarımın ana kriterini, renklerin birbiri arasında kaybolarak gökyüzüne yükselmesi prensibi oluşturdu. Varyap Meridian’de, cephe imalatı blok bazında devam ediyor. Varyap Meridian’da, turuncudan maviye ve beyaza doğru geçen renk akışı uygulanıyor. Varyap Meridian’ın 105,000 m2 olan dış cephesinin yüzde 40’ı, katlarda tam tur dönen şeffaf camdan oluşuyor. Panel sistemi ile imal edilen cephenin dolu alanları ise renkli alüminyum lambri paneller ile kaplanıyor. Cephe, belli boyutlarda standart modüllere parçalanarak üretiliyor. Salon ve odalar, duvardan duvara cam olarak devam ediyor ve bu tasarım eve ferahlık sağlıyor. Her modül üzerine cam, alüminyum lambrileri atölyede monte edilerek sahaya getiriliyor. Sahada panellerin cepheye montesi yapılarak hızlı ve temiz bir çalışma ortamı yaratılıyor. Cephenin tasarımı, bileşenleri ve yalıtım değeriyle birlikte değerlendirildiğinde, enerji verimliliğinde büyük katkı sağlıyor. Canlı dokusu gibi doğal Varyap Meridian, her katında, kesilmeden dönen vizyon cam öğesi ve kat birleşimlerinde yükselip alçalarak cepheye hareket kazandıran renkli lambri profilleri ile tasarlanmış. Bir panelde, birden çok renk iç içe kullanılarak cepheye canlı dokusu gibi doğal bir görünüm kazandırılmış. Renklerin birbiri arasında kaybolarak gökyüzüne yükselmesi prensibi, projenin ana tasarım kriterini oluşturmuş. Bu uygulamayla projede, Türkiye’de bir ilk uygulama daha gerçekleştirdi. Binanın teraslarında kullanılan cam korkuluklar ile de görsel algının kesintiye uğramadan maksimum düzeyde hissedilmesi sağlanmış. Cephe lambrileri 25 yıl renk garantili Varyap Meridian cephesinin projelendirme ve sistem detaylarının çözümü, uluslararası cephe mühendislik hizmet firması SAPA Yapı Sistemleri tarafından gerçekleştiriliyor. Cephede kullanılan lambriler ise Jotun Boya tarafından üretiliyor. Sistem, su ve hava geçirimsizlik, ses yalıtımı, statik yükleme, deprem güvenliği gibi birçok alanda uluslararası akredite laboratuarlarda test ediliyor. Cephede kullanılan ses ve yalıtım malzemeleri ise Türkiye’de ilk defa kullanılan kalınlıkta ve yoğunlukta, yüksek performans ve yalıtım değerleri ile binaya konfor sağlıyor.
1.Organize Sanayi Bölgesi Türkmenistan Cad. No: 4 Sincan / ANKARA Tel: 0312 267 19 60 / Fax: 0312 267 19 65 www.ozpor.com.tr
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 14 teknoloji solarStoper Çatılarda Su Yalıtımı ve Enerji Tasarrufu Sağlıyor Polimer bitümlü membran üretiminde en yüksek teknoloji ile üretim yapan Stoper Yapı ve Yalıtım Sistemleri A.Ş.’nin Stoper membran serisinin en yeni ürünlerinden birisi de, ince ve esnek fotovoltaik güneş pilleriyle entegre edilmiş, polimer bitüm esaslı su yalıtım membranı olan solarStoper... solarStoper, çatılarda hem su yalıtımı hem de güneş enerjisinden elektrik üretimine imkân veriyor. Ürünün membran bölümü özel formülle Stoper fabrikasında üretiliyor. Güneş pilleri ise Amerika’daki Unisolar firmasından tedarik ediliyor. Yenilenebilir enerji kaynağı olarak güneşin kullanılması nedeniyle, fosil yakıtların kullanımından doğan çevre kirlenmesinin önüne geçilmesine ve kaynakların verimli kullanılarak ülke ekonomisine destek olunmasına aracı olan solarStoper, düzgün olmayan çatı geometrilerinde ve hatta tonoz çatılarda dahi çatı alanının tamamına yakınında kullanılabiliyor. Çatılarda su yalıtımına ek olarak enerji kazanımı da sağlayan solarStoper’deki üstün ince film amorf silikon hücre ve üçlü bağlantı teknolojisi ile optimal elektrik enerji üretimi gerçekleştiriliyor. Çatı alanı ile orantılı güç üretimi sağlanıyor. Stoper ekibi tarafından yalıtım ve enerji bağlantı işi bir paket olarak çözülüyor ve anahtar teslimi projeler gerçekleştiriliyor. Diğer katı güneş panelleri ile karşılaştırıldığında, ilave su yalıtımı, bağlantı elemanları kullanılmaması nedeniyle işçilik ve malzemeden tasarruf sağlayan solarStoper, yüksek sıcaklıklarda dahi üstün performans gösteriyor. solarStoper’in ürettiği enerji, güneş güç regülatörü ve invertörden geçirilerek alternatif akıma çevriliyor ve kullanılıyor. Şebekeye bağlı kullanımda üretim fazlası enerji şebekeye verilebiliyor. Üretimin tüketimi karşı-
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 15 Güç Pmax 144 W Gerilim Vmp 33 V Pmax’ta akım Imp 4,36 A Kısa devre akımı Isc 5,3 A Açık devre gerilimi Voc 46,2 V Maksimum seri sigorta anma akımı 8 A Birim alandan sağlanan güç Wp 53 W/m2 layamadığı durumda ise şebekeden sistem besleniyor. Şebekeden bağımsız kullanımda ise üretilen enerji akü gruplarında depolanıyor. Daha sonra invertörden geçirilerek kullanıma sunuluyor. Akü grupları muhtemel tüketim değerlerine göre projelendiriliyor. solarStoper’in bir rulosu 1x6 metre ebatlarında. Bu bir rulo üzerinde 2 adet güneş pili modülü bulunuyor. Aşağıdaki değerler bir güneş pili modülü için 1000 W/m2 radiant güneş enerjisi alması durumunda, 25 °C hücre sıcaklığında, 1,5 hava kütlesi spektrumunda, yani standard test şartları için verilmiş. Güç toleransı ise yüzde ±5. solarStoper esnek ve örtü şeklinde olmasının avantajıyla mimarlara her türlü oryantasyonda tasarım yapma özgürlüğü tanıyor. Ürün, kâr ve/veya rüzgar yükünün, çatı altyapısı ve konstrüksiyon için kritik olduğu yerlerde emniyetle kullanılabiliyor. Cam veya metal bağlantı elemanları içermeyen solarStoper’in dayanımı neredeyse tüm zorlayıcı atmosfer şartlarında denenmiş. solarStoper’de kullanılan ince film teknolojisinin, kristal silikon fotovoltaik panellere göre en kritik üstünlüğü ise gölgelenmeye olan yüksek toleransı. Gölgelenme, solarStoper’in performansını en fazla yüzde 10 düşürürken, kristal fotovoltaik panellerde gölgede güç düşüşü yüzde 50’lere varabiliyor. Yüzey sıcaklığı 80 °C’yi bulduğu zaman geleneksel kristal fotovoltaik panellere kıyasla aynı anma güç değerlerine sahip solarStoper yüzde 20 daha fazla enerji üretebiliyor. Uygulama solarStoper, su yalıtımı ve elektrik üretimi çözümünü birlikte anahtar teslimi olarak sunuyor. solarStoper İki Yeni Ürün Üzerinde Daha Çalışıyoruz... “Sistemin maliyeti şebekeye bağlı sistemde watt başına yaklaşık 3.50 euro civarında. Metrekare olarak baktığımızda ise yaklaşık 200 euro’ya yakın maliyet oluşuyor. Mevcut yasal mevzuatta şebekeye bağlı bir sistem kurduğunuzda çift taraflı sayacınız ve şebekenin sizden satınalma durumu olmadığı için bu yatırımın geri dönüşü 10 yıldan daha uzun sürebiliyor. Fakat yürürlüğe yeni giren Enerji Verimliliği Kanunu’nda teşviklerin artırılmasıyla, şebekeye enerji verilmesi ile ilgili fiyat tarifesinin ve çift yönlü sayaçların devreye girmesi ile bu süre en az yarı yarıya kısalacak. Stoper olarak iki yeni ürün üzerinde daha çalışıyoruz. Bunlardan birisi hafif bir ürün olan nanoStoper. nanoStoper’de, membranın teknik Stoper Yapı ve Yalıtım Sistemleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Özcan değerlerinden, mukavemetinden ve kalitesinden taviz vermeden ürünü hafifletmek amacındayız. Diğeri de ses yalıtımına katkı sağlayan silentStoper. silentStoper’de ise membrana belirli bir desibel ses yutma özelliği katmayı hedefliyoruz. Böylece su yalıtımı ile birlikte ses yalıtımı ve akustik düzenlemede de ürünümüz fonksiyonel olacak.” öncelikle kırma çatı alanlarında kullanılıyor. Genel olarak belirli bir yöne bakan (güney) ve belirli bir eğimdeki (%30-35) çatılarda en verimli sistem kurulumu elde edilebiliyor. Uygulamada ise önce çatının su yalıtımı membran ile sağlanıyor. Sonrasında yerinde güneş pillerinin laminasyonu yapılıyor. Bir proje talebi geldiği zaman oldukça detaylı çalışmalar yapılması gerekiyor. Binanın global pozisyonlama sistemine göre koordinatları, çatıda uygulama yapılacak alanın baktığı yön, çatının eğimi, gölgeleme faktörleri gibi birçok unsurun projelendirme safhasında göz önünde bulundurulması şart. Ayrıca bu sistemin kurulacağı binada elektrik tüketimi yapan cihazların çalışma sürelerinden güç tüketimlerine kadar bilgi alındığında elektrik projesi ona göre yapılıyor.
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 16 Asmaçatı ABN’nin en dikkat çekici unsurlarından birisi, çatısında yer alan, yaprak ve sarmaşıklardan esinlenilerek tasarlanan “Metal Örtü”.. Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından tasarlanan ve Ark İnşaat tarafından hayata geçirilen, Ege’ye özgü bir mimariye sahip “Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası”, butik tarzı ve adı ile Ege’nin vazgeçilmezi olan “çardak altı sohbeti” konseptine göre inşa edilmiş. İzmir Balçova’da hizmete açılan Asmaçatı ABN, deniz, dağ ve yol üçlüsünün arasında etkin bir “durak” oluşturuyor. Geleneksel çardak modelinden hareketle, merkezin çatısında yer alan yaprak ve sarmaşıklardan esinlenilen metal örtü sayesinde korunaklı bir açık hava mekânı elde edilmiş. İzmirliler’in açık havada zaman geçirme eğilimden ve iklimin imkanlarından esinlenilen, Ege’ye has bir yaşam tarzının uzantısı olan yarı-açık alışveriş merkezi Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası, sadece alışveriş yapılan bir yer değil, aynı zamanda insanların keyifli zaman geçireceği bir kamusal alan olarak tasarlanmış. Genellikle üstleri ya da yanları sarmaşık bitkilerle çevrili geleneksel çardak modelinden hareketle, merkezin çatısında yer alan metal örtü ise projenin en dikkat çekici unsurlarından birisi. Projenin dış cephedeki tüm kaplama işleri FYT Mühendislik firması tarafından gerçekleştirilmiş. Projede toplamda 14 bin metrekarelik uygulama yapan FYT’nin çalışmaları ise şöyle özetlenebilir: Eloksalli Alüminyum Levha/Yaprak Desen: 1800 m2; Alüminyum Cephe Levhası: 7150 m2; Reynaers CW 50 Sistem Silikon Cephe: 1850 m2; İnteraks Cam Katlanır Kapılar: 75 m2; İnteraks Fotosel Kapı: 14 adet; Betopan: 2800 m2; Asmaçatı Alışveriş ve Buluşma Noktası proje © THOMAS MAYER
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 17 Çelik: 195 ton ve Cam Korkuluk: 120 m2. Avluya açılan alışveriş mekanlarında, mimari proje müellifince maksimum şeffaflık yaratılması istenildiğinden, strüktürel silikonlu giydirme cephe sistemi kullanılmış. Giydirme cephe sisteminde büyük açıklıkların ekonomik olarak geçilmesine olanak sağlayan Reynears Alüminyum CW-50 çelik takviyeli sistem tercih edilmiş. Binada ısı konforunu sağlamak amacıyla Guardian’ın Sunguard Superneutral özel kaplamalı ısı kontrollü camları da bulunuyor. Sağır yüzeyler, mimari proje ölçülerine uygun olarak eloksallı alüminyum panel, çelik konstrüksiyon, betopan ve taşyünü ile kaplanmış. Avlunun üzerini örten gölgelik sistemi, modüler alüminyum levhalardan oluşturulmuş. Üç milimetrelik eloksallı alüminyum levhalar ve yaprak desenleri, CNC’de kesildikten sonra modüller eloksal işlemine tabi tutulmuş. Yaprak desenli modüllerin paslanmaz gergi-halat sistemiyle ana çelik taşıyıcıya bağlanması ile gölgelik sistemi çözülmüş. © THOMAS MAYER
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 18 proje “Projenin bir parçası olmaktan büyük keyif aldık” Proje müellifinin, İzmir’in simgesi olan asma yapraklarını bu örtüde şeffaflık yaratacak şekilde kullanması; avludaki bu örtünün bir çatı gibi insanı gökyüzünden koparmadan ve gölge oyunlarını tüm mekana yayarak keyifli bir ortam yaratması nedeniyle, yaptıkları işten de, projenin bir parçası olmaktan da büyük keyif aldıklarını söyleyen FYT Mühendislik ortakları Barış Atağ ve Ulaş Akın Kocabaş, projenin kendileri için en kritik noktasının, eloksala uygun nitelikte alüminyum levhanın iş programına uygun olarak ithal edilmesi ve bu sürecin olabildiğince başarılı bir şekilde yönetilmesi olduğunu vurguluyor ve şu bilgileri veriyorlar: “Dış cephedeki tüm kaplama işleri beş ay gibi kısa bir sürede projelendirildi, üretildi ve uygulandı. Uzun bir ihale sürecinin getirmiş olduğu avantajla, projenin teknik uygulama detaylarını, tüm hatlarıyla karşılıklı görüşmeler sonucunda sağlıklı bir şekilde tamamlamış olmak, işe başlarken neyi, nasıl yapacağımızı çok iyi bilmemizde ve işi en doğru şekliyle tamamlamamızda büyük fayda sağladı. Bunun yanı sıra ISO 90012008 sertifikasyon programına artık iyice uyum sağlamış olmamızın da, iş akış süreçlerinde kendimizi etkileşimli bir şekilde denetleyebilmemizi ve hata paylarını minimum seviyelere indirmemizi sağlayarak, zamanı daha verimli kullanmamızda efektif olduğunu, son projelerimizde olduğu gibi bu projede de gördük. Herşeye rağmen bu tarz projelerde çok ağır bir montaj programını destekleyebilecek nitelikli ekip sayısını sahada bulundurabilmek ve sahadaki ekiplere, önce projedeki, sonra üretimdeki arkadaşların malzemenin zamanında sahada olmasını sağlayacak şekilde çıktılar sağlamasını çok doğru bir şekilde organize etmek gerekiyordu. Bunu tüm ekibin özverili çalışması sayesinde başardığımızı düşünüyoruz.” FYT Mühendislik ortakları Barış Atağ ve Ulaş Akın Kocabaş © THOMAS MAYER © ÇATI VE CEPHE
16 20
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 20 malzeme Foamglas Teknosel Teknolojik Yapı Ürünleri tarafından satış ve pazarlaması yapılan Foamglas/ Cam Köpüğü, ısısal, fiziksel ve nem etkenlerine maruz kaldığında üstün bir performans gösteriyor. Foamglas, saf camın erimesi ve pudra halindeki camla karbonun köpükleşmesi ile üretilen, sızdırmaz, hava dolu hücreciklerden oluşan bir yalıtım malzemesi. Hava geçirmez hücre yapısı nedeniyle hücresel cam kesinlikle su geçirmiyor ve buhar difüzyonuna karşı koruyucu bir yapıya sahip. Su geçirmiyor: Foamglas saf cam içermesi nedeniyle su geçirmiyor. Nemi emmiyor ve kabarma yapmıyor. Haşere geçirmiyor: İnorganik olduğu için çürüme yapmıyor ve haşere geçirmiyor. Özellikle tabanda ve toprakta risksiz bir yalıtım sağlıyor. Hayvanların yuvalanmasına, büyümesine ve tohumların çimlenmesine imkan vermiyor. Basınç dayanımı: Foamglas, deformasyonsuz hücre geometrisi nedeniyle uzun süreli yüklerde bile olağanüstü şekilde basınç dayanımına sahip. Isıl yalıtımda yük taşınımı risksiz. Yanmıyor: Foamglas saf cam içermesi nedeniyle yanmıyor. Yangın durumunda havalandırma boşluğunda alev yayılımı (baca efekti) yok. Buhar geçirmiyor: Foamglas hava geçirmez cam hücre yapısı nedeniyle buhar geçirmiyor. Isı yalıtım değeri yıllarca aynı kalıyor. Boyutsal kararlılık: Cam, büzülmediği ve şişmediği için boyutsal olarak kararlı bir yapıya sahip. Asit dayanımı: İçerdiği saf cam nedeniyle organik çözücülere ve asitlere karşı dayanımlı. Çalışma kolaylığı: İnce duvarlı cam hücreleri nedeniyle Foamglas’ın uygulaması oldukça kolay. Testere veya el testeresi gibi basit aletlerle istenilen boyutlarda kesilebiliyor. Ekolojik: Çevresel zarar veren kirleticiler içermiyor. Ürün, yıllarca kullanıldıktan sonra tekrar değerlendirilebiliyor. Uygulama Alanları • Toprakaltı Sistemler • Cephe Sistemleri • Düz Çatı Sistemleri • Metal ve Özel Biçimli Çatı Sistemleri • İç Mekan Yalıtım Sistemleri Foamglas cepheler ve duvarlar için teknolojik olarak güvenli çözümler sunuyor. Düz çatılar Foamglas’ın en önemli uygulama alanlarından birisi. Beton çatı yüzeyinde Foamglas Compact Roof paneli elli yıldan bu yana başarısını kanıtlıyor. Bu sistemde çatının bütün tabakaları birbirine bağlanıyor ve tüm yüzey üzerinde yük taşıyıcı ile birleştiriliyor. Foamglas Compact Roof‘ta tüm plakalar homojen olarak birbirine bağlanıyor. Yalıtım tabakası boyunca ıslanma ve su sızması sistem tarafından engelleniyor. Tasarıma bağlı olarak, yürüme için teraslar, yeşil çatılar, otopark çatıları, çakıllı veya serbest çatılarda uygulanabiliyor. Çelik tabliye üzerinde uygulanan Foamglas Ready Boards ise fiziki
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 21 1. Betonarme döşeme 2. Bitümlü astar 3. Sıcak bitüm içinde FOAMGLAS F tip levha, 130 mm kalınlık, konik çatı sistemi 4. 2 katman bitümlü çatı kaplama levhası 5. Ayırıca tabaka 6. Mastik asfalt içinde koruyu tabaka 7. Asfalt betonu 8. Asfalt kaplama, 35 mm kalınlık 9. Yağmur oluğu 10.Sac şerit 11.Parapet 1. Betonarme döşeme 2. Bitümlü astar 3. Güvenlik için su yalıtımı 4. Sıcak bitüm içinde FOAMGLAS T4 tip levha, 200 mm kalınlık, konik çatı sistemi 5. 2 katman bitümlü çatı kaplama levhası 6. Filtresiz tabakası (dokumasız), 800 g/m2 7. Drenaj için karma çakıl 8. Beton karo 9. Yeşillik sistemi 10. FOAMGLAS köşe elemanı 11. 2 katman bitümlü çatı kaplama levhası 12. FOAMGLAS T4 tip levha, 80 mm kalınlık 13. Sac kapama streste olan normal binalar için uygulanıyor. Foamglas döşeme plakları kenar daldırma prosedürü ile sıcak bitüm kullanılarak veya soğuk bitüm yapıştırıcıyla çelik tabliye üzerine uygulanıyor. Ready Boards metal plakanın üst bölümüne soğuk bitüm yapıştırıcı ile bağlanıyor. Foamglas Compact Roof yük taşımak için uygun ve yüksek yalıtım değeriyle tabliye olarak kullanıma uygun. Mimar ve müşteriler, uzun ömürlü ve güvenli metal çatı kaplamasına sahip olurken, aynı zamanda estetik ve sınırsız imkana sahip yapılar elde etmiş oluyorlar. Foamglas Compact Roof’un uygulandıktan sonraki stabil ve kilitlenmiş yapısı, herhangi bir yapısal hareket durumunda yalıtımın zarar görmesini, metal levhalar üzerinde su sızdırmazlığın bozulmasını engelliyor. Pasif Yangın Koruması Foamglas pasif yangın korumasına da anlamlı bir şekilde katkıda bulunuyor. Malzeme, yanmazlığının yanında herhangi bir toksik duman veya gaz da oluşturmuyor. Çatıdaki yapısal yangın koruma özellikle önemli. Büyük yangın felaketlerine sık sık alevin çatı konstrüksiyonu boyunca yayılması neden oluyor. Buhar bariyerli yanıcı yalıtım malzemesi çatıdaki yangın yükünü artırıyor. Alev konstrüksiyona girdiği zaman hızla yayılıyor. Kompakt çatılar ise yangının çatı üzerindeki yayılımını önlüyor ve yangını çatı üzerinden uzak tutuyor. Yangının gecikerek ilerlemesi yangınla savaşta önemli bir zaman tasarrufu sağlıyor. Foamglas’ın kapalı hücresel yapısı nedeniyle yangın kaynağına oksijen ulaşamıyor. Foamglas, 1000 °C’den yüksek erime noktasına sahip.
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 22 sistem Yapı teknolojilerinde hafif, hızlı ve endüstrileşmiş çözüm arayışları uzay kafes sistemlerin doğmasına sebep oldu. Bu sistemler yapılarda büyük açıklıkların kolonsuz ve hafif bir strüktür ile geçilmesini sağlayarak, işlevsel olarak yapıların daha esnek ve kullanışlı olmasına olanak veriyor. Uzay kafes sistemler, birbirlerine düğüm noktalarından bağlı, basit çekmeye ya da basınca çalışan doğrusal çubuklar ağından kurulu düzenler olarak tanımlanıyor. Bu çubuklar düzeni, üzerine etkiyen dış yükleri iki doğrultuda mesnetlere ileten ve boşluğun organize edilmesi ilkesine göre üretilen sistemler. Uzay kafes strüktürlerle normal olarak statik, konstrüktif zorlamalara gidilmeksizin, yapısal oluşumunun verdiği olanaklarla, büyük açılıklı yapıların örtülmesi konusu çözümleniyor. Uzay Kafes Sistemlerinin Avantajları • Uzay kafes sistemler, diğer birçok taşıyıcı sisteme oranla çok daha hafif. Sabit yüklerin azlığı, sadece çatıda değil, alt sistem öğeleri ile temellerde kendini gösteriyor, buna bağlı olarak maliyet de önemli ölçüde azalıyor. Zemin emniyet gerilmesinin düşük olduğu bölgeler için, hafif olma özelliği sayesinde çok iyi bir alternatif. Sistemin hafif olması, kolonlara ve temellere gelecek yatay deprem yüklerinin de azalmasını sağlıyor. Bu da yapıya hem güvenlik hem de ekonomi getiriyor. • Kolonsuz olarak çok fazla açıklık apı teknolojilerinde hafif, hızlı düzeni, üzerine etkiyen dış yükleri iki Uzay Kafes Sistemleri
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 23 geçmeye müsait bir yapısal sistem. Bu sistemlerle 100 metrelik serbest bir açıklık geçmek ve uygun geometriler kullanarak bunun da üstüne çıkabilmek mümkün. • Diğer konvansiyonal çelik veya betonarme prefabrik alternatiflere göre daha ekonomik. Özellikle 20-25 metrenin üzerindeki serbest açıklıklarda ekonomiklik açısından rakipsiz. • Uzay kafes strüktürler oldukça geniş biçimsel olanaklar sağlıyor. Düzlem yüzeyler ve bunun katları geliştirilebileceği gibi, ayrıca kubbe ve tonozsal biçimler ve bunların tekrarı şeklinde de kurulabiliyor. Bu farklı alternatiflerle, uzayda tariflenen her türlü 3 boyutlu geometri gerçeğe dönüştürülebiliyor. • Uzay kafes strüktürler tesisat yerleşiminde de yararlar sağlayabiliyor. Elektrik, sıhhi tesisat, havalandırma kanalları, klima, iklimlendirme sistemleri gibi donatılar, bu sistemlerin oluşum ilkesinden doğan boşluklarda kendilerine kolaylıkla yerleşim alanı bulabiliyor. Gün ışığı sağlanması, aynı boşluklarda pencere öğeleri oluşturmak suretiyle kolayca çözümlenebiliyor. • Prefabrik olması nedeniyle çok hızlı bir şekilde, şantiye dışında, fabrika ortamında imal edilebiliyor ve sahada montaj işleri de kolay ve hızlı oluyor. Önceden numaralandırılmış elemanlar, montaj planları yardımıyla, lego gibi birleştirilerek tüm montaj işleri hızla tamamlanıyor. Bu da zaman ve maliyette kazanımlar getiriyor. • Prefabrik imalat nedeniyle nakliye işlemleri de kolay. Tüm imalat kısa sürede tamamlanıp tek seferde sevk edilebiliyor. Bu da nakliye işlerinde avantaj sağlıyor. • Prefabrik olması nedeniyle fabrika imalatı sırasında çok kapsamlı kalite yönetim sistemleri altında üretilebiliyorlar. Bu da malzemeden ve işçilikten emin olma avantajı getiriyor. Fabrika ortamında, CNC’ler, gaz ya da toz altı kaynak yöntemleri ve benzer ileri imalat teknikleri kullanılarak yapısal güvenlik de arttırılmış oluyor. • Çok fazla yapı türünde (fabrikalar, alışveriş merkezleri, spor salonları, yüzme havuzları, tenis kortları, fuar alanları, uçak ve helikopter hangarları, terminal binaları, eğitim tesisleri, konser salonları, toplantı salonları, depolar, stadyumlar, showroomlar, kapalı pazar yerleri, garajlar, otoparklar, düğün salonları, yaya köprüleri) kullanılabiliyorlar. • Kendi düzlemi içerisinde diyafram benzeri rijit davranış özelliği göstermesi nedeniyle, betonarme veya çelik altyapı kolonların üst uçlarını birarada tutarak, yatay deprem yükleri altında güvenli bir yapısal eleman özelliği gösteriyor. Bu özellik sayesinde, deprem tesirlerini altyapıya paylaştırma imkanı sunuyor. Düşey taşıyıcı elemanlara yatay yükler altında birarada çalışma ve toplam dayanım oluşturma olanağı sağlayarak, depreme karşı yapı güvenliği bakımından büyük avantajlar getiriyor. • Yüksek mertebeden hiperstatik sistemler olduklarından, herhangi bir nedenle (çarpma, yangın, deprem v.s) tekil eleman kayıpları oluştuğunda, uzay sistem genel stabili-
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 24 sistem “Türkiye’deki prefabrike çelik sistemlerle büyük mekanların örtülmesi konusundaki eksikliği görerek 1979 yılında Uskon Uzay Sistem Konstrüksiyonları San. ve Tic. A.Ş.’yi kurduk. Bu sistem, İkinci Dünya Savaşı esnasında asker kışlalarının daha çabuk kurulabilmesi için Almanlar tarafından geliştirilen bir sistem. Sistemin Türkiye’de tanıtılması ve oturtulması için çok çaba harcadık.” “1990 yılında Gebze’de yaklaşık 4 bin metrekarelik bir alanda kurduğumuz fabrika sonrası yurtdışına da açılmayı denedik ve başarılı olduk. Ortadoğu, Ortaasya ve Doğu Avrupa ülkelerinde birtakım işler yaptık. Tabi Türkiye’de de önemli işler yaptık. Şu anda firmamız 130 çalışanıyla faaliyetlerini sürdürüyor.” “Çalışmalarımızda belli bir kaliteyi yakaladık ve yurtdışından da birçok projede görev aldık. Çünkü bu iş hata affetmez. Sistemin iki önemli ayağı var: Birincisi mühendisliğinin doğru olması; ikincisi imalatın hassas ve malzemenin kaliteli olması lazım. Bunu uygularsanız güvenilir bir proje gerçekleştirirsiniz.” “Türkiye’de bu alanda faaliyet gösteren bizim dışımızda da iyi firmalar var. Ama çok kalitesiz iş yapanlar da var. Bu işi basit zannedip bu işe soyunan demirciler bile bulunuyor. Ama bu iş o kadar basit değil. Öncelikle iyi bir mühendislik gerektiriyor. Hata affetmeyen bir iş, bu nedenle güvenilir firmaların yapması gerekiyor.” Uskon Yönetim Kurulu Başkanı Y. Müh. Mim. Yaşar Marulyalı: “Uzay sistem güvenilir firmalar tarafından yapılmalı” tesini kaybetmiyor ve komşu elemanlara transfer edilen iç kuvvetler yardımıyla bir bütün olarak sistem, dış yükleri taşımaya devam ediyor. Bu tekil elemanlar daha sonra yenileriyle değiştirilerek sistem orijinal hale getirilebiliyor. • Sıcak daldırma galvaniz ve toz boya kullanılarak korozyona karşı üst düzey bir koruma uygulanabildiği gibi, alüminyum veya paslanmaz çelik olarak da uygulanılabilirliği mümkün. Bu da korozyon bakımından klasik çelik yapıların genel dezavantajını ortadan kaldırabiliyor. • Mimari olarak uzay kafes elemanların görünmesinin istenmediği yerlerde, dekoratif asma tavan kullanılmasını kolaylaştıran bağlantı özelliklerine sahip. Kürelerde imalat sırasında açılmış metrik dişli deliklere her türlü asma tavan taşıyıcı profili bağlanabiliyor. • Uzay kafes sistemler, şantiye ortamında montaj sırasında tamamen bulonlar ile birleştirilen yapısal elemanlar olduğundan, yapının demonte edilmesi ve sonradan başka bir yerde uygun bir altyapıya monte edilmesi mümkün. © ÇATI VE CEPHE
proje Amiry Terminal Kuveyt Emiri’nin VVIP Terminal Binası Kuveyt Uluslararası Havaalanı bünyesinde yer alan ve 2010 yılı başlarında tamamlanan Amiry Terminal, kare tabanlı yüksek bir uzay kafes kubbe şeklinde tasarlanan önemli bir yapı. VVIP Terminal Binası, aynı havaalanı içerisinde yer alan 96 metre serbest aks açıklığına sahip bir uçak hangarı çatısı ile birlikte aynı sözleşme kapsamında ve Uskon Uzay Kafes Sistemleri San. ve Tic. A.Ş. tarafından gerçekleştirildi. Bu iki yapının tüm proje ve imalat işleri Türkiye’de tamamlandı ve prefabrik eleman montajları çok kısa sürede şantiyede yapıldı. ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 26 İNŞ. Y. MÜH. TUNCAY KAYA Uskon Uzay Sistem Konstrüksiyonları San. ve Tic. A.Ş. - Statik Proje Müdürü İşveren: Minister of Public Works - Special Projects Administration Ana Yüklenici: Ahmadiah Contracting and Trading Company - Kuveyt Genel Mimari Tasarım: Paul Andreu - Fransa Uygulama Mimari Tasarım: Associated Engineering Partnership - Kuveyt Statik Tasarım: Farooqi Engineering Consultants - Kuveyt Çelik Yapı Tasarımı ve İmalatı: Uskon Uzay Sistem Konst. San. ve Tic. A.Ş. Kompozit Kaplama Sistemi Üreticisi: Arabian Profiles-BAE & Kalzip Roofing Alüminyum Kaplama Yüklenicisi: Wuhan Lingyun Building Decoration
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 27 1. Genel Tanıtım Kuveyt Uluslararası Havaalanı Farwaniya bölgesinde bulunuyor. Son yıllarda yapılan büyük ve önemli bir yenileme ve genişletme çalışması sonrasında, yıllık toplam yolcu kapasitesi 6 milyon kişiye ulaşmış. Bu genişleme çalışmaları sonrasında, 2007 yılında, dünyanın en büyük yolcu uçaklarından biri olan Airbus A380’ler için yeni bir hangar binasına ve artan yolcu kapasitesine bağlı olarak da özellikle VIP yolcular için yeni bir terminal binasına ihtiyaç duyulmuş. Bu amaçla, 15 Eylül 2007 yılında, ana yüklenici olan Ahmediah Trading and Constructing Co. inşaat işlerine başlamış. Altyapı tasarım işleri bir taraftan yapılırken, Uskon Uzay Sistem Konstrüksiyonları San ve Tic. A.Ş. de binaların prefabrik uzay kafes sistemlerini gerçekleştirmek için alt yüklenici olarak belirlendi ve Uskon da altyapı tasarım çalışmalarına katıldı. Serbest kapı açıklığı maksimum 96 metre olan A380 Uçak Hangarı, diğeri biraz daha küçük olmak üzere iki gözlü olarak tasarlandı. İki ayrı hangar kapısına sahip olarak, aynı anda iki farklı uçağı misafir edebilecek şekilde tasarlanarak aynı proje kapsamında uygulaması da gerçekleştirildi. VVIP Terminal Binası, daha çok Kuveyt Emiri ve misafirleri ile ülkeyi ziyaret eden diğer resmi konuklar için kullanılacak. Bu nedenle işveren, yapının yeni ve ilginç bir mimari tasarımı olmasını istemiş. Bunun sağlanması için de en yeni teknolojinin ve malzemelerin kullanıldığı, normalden çok daha geniş ve estetik bir tasarım özelliğine sahip bir yapı gerekliliği ortaya çıkmıştır. 2. Genel Proje Bilgileri ve Yapı Boyutları Yapının dış boyutları planda 69 x 69 metre. Uzay çatının en alt kotundan en yüksek kotuna kadar olan yükseklik farkı 35.523 metre. Çelik sistemi oluşturan prefabrik uzay kafes modülasyon ölçüleri, yapının karmaşık geometrik özelliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterse de, ortalama olarak genel modülasyon 2.167 x 2.167 metre. Yükselen geometri özelliğinde, iç mimaride kullanılmayan üst hacim bölgesinde, yapının yatay deplasmanlarını sınırlamak için faydalanılan yatay bir düzlem şeklinde, ikincil bir uzay bağlantı döşemesi bulunuyor. Bu kısımda, üst ve alt başlık modülasyon seviyeleri arasında kalan uzay kafes sistem yüksekliği 2.212 metre. Amiry Terminal Binasına ait Mimari Tasarım Perspektifi Terminal Genel Perspektif Görünümü Mimari Modelde Plan Görünümü
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 28 proje 3. Amiry Terminal Projesi Tasarım Parametreleri Tüm statik hesaplar, Eurocode1 ve Eurocode3 kullanılarak yapıldı. Deprem tasarım hesaplarında, altyapı proje müşaviri isteğiyle UBC’97 kullanıldı. Yükleme kriterleri şunlar: Uzay sistem zati ağırlığı = 46.2 kg/m2 Aşık+kaplama ağırlığı = 41.0 kg/m2 Servis Yükü = 25.0 kg/m2 Asma tavan yükü = 15.0 kg/m2 Live Load (çatı üzerinde) = 60.0 kg/m2 Rüzgar Yükü = 168.0 kg/m2 (V=80 mp/h) Sıcaklık Değişmesi = Δt = ± 22°C (H<13 m için); Δt = ± 35°C (H≥13 m için); Deprem yükleri = UBC’97‘ye göre; (Zone= I , Importance Factor=1.5 , R=3.5) Uzay kafes sistem, betonarme altyapı üzerinde, toplam 32 adet mesnet üzerine oturtuldu. Kare tabanlı yüksek kubbe şeklindeki uzay kafes, her iki yönde 59.70 metre serbest mesnet açıklığına sahip. Uzay kafes sistemle bütünleşik olarak, özel dış dekoratif kısımları taşımak üzere, dev yaprak görünümlü ilave konstrüksiyonlar yer alıyor. Mimari görsel öğe olarak kullanılan bu karmaşık geometrili sistemler de taşıyıcı sistemin bir parçası olarak statik modele dahil edildi. Amiry Terminal (VVIP Terminal) Uzay Kafes Sistemi Plan ve Kesitleri
ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM / 2011 29 Uzay kafes sistem uygulaması ile ilgili bazı teknik bilgiler: Uzay kafes sistem alanı = 4368 m2 Boru eleman sayısı = 15234 adet Küre eleman sayısı = 3657 adet Mesnet sayısı = 32 adet Uzay sistem aks açıklığı = 59.7 m Minimum boru eleman çapı: D = 48.3 mm, t = 2.5 mm (S235) Maksimum boru eleman çapı: D = 219.1 mm, t = 8.0 mm (S235) Min. cıvata çapı ve kalitesi: M12 - 10.9 Maks. cıvata çapı ve kalitesi: M56 - 10.9 Min. küre eleman çapı: D = φ 75 mm Maks. küre eleman çapı: D = φ 280 mm 4. Aşık Sistemi ve Montaj İşleri Uzay kafes taşıyıcı sistem üzerinde, kaplama bağlantısı için aşık sistemi bulunuyor. Uzay kafes sistem eleKaplama İşleri Başında Genel Görünüm İkincil Kaplama Yapımı Sonrası Görünüm Uzay Kafes Sistem Mesnet Ankraj Detayları Uzay Kafes Sistem Kesiti manları sadece düğüm noktalarından sisteme aktarılan yükleri taşırken, bu aşık sistemi, kaplama elemanların sisteme bağlanması sonucu ortaya çıkan eğilme momentlerini alıyor. Karmaşık geometri nedeniyle, aşık sistemi detayları da oldukça zor ve karmaşık özellikte oldu. Özellikle, mimari bir dış görünüm öğesi olarak tasarlanan dev yapraklar şeklindeki sisteme entegre edilmiş dış konsolların aşıkları ve bu kısımların arkasında yer alan su alma ağızları, proje ve imalat işlerini oldukça zorlayan unsurlar oldu. Montaj işleri, statik hesapların bir parçası olarak düşünüldü ve her aşaması tahkik edildi. Yükselen simetrik geometrinin tüm avantajları montaj
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=