ÇATI & CEPHE • KASIM - ARALIK / 2011 44 makale bölgelerindeki geleneksel cephelerin iklimle dengeli tasarıma ilişkin temel özellikleri Tablo 1’de özetlenmiştir [7]. 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Türkiye için iklimle dengeli enerji etkin, sürdürülebilir tasarım söz konusu olduğunda, Anadolu’daki geleneksel yerleşme ve yapıların, kültürel, topoğrafik ve iklimsel koşullar altında nasıl tasarlanmış olduğunu incelemek ve günümüz koşullarına uyarlamak doğru bir yaklaşım olarak kabul edilebilir. İklim koşulları ve topografya, bina cephesinin oluşumunda çok önemli rol oynamıştır. Bina cephesi, dış ve iç iklim koşullarını ayıran ve dış iklim koşullarının etkisini iç mekana iletirken, kontrol edebilen en önemli tasarım parametrelerinden biridir. İklimle dengeli geleneksel cephe örnekleri incelendiğinde, teknolojinin günümüzdeki kadar ileri olmadığı dönemlerde dahi bina cephelerinin, iklim etkilerini doğru kullanacak şekilde tasarlanmasıyla iklimsel konfor koşullarının sağlanabildiği ve sürdürülebilir çevrelerin hedeflendiği görülmektedir. Bu açıdan iklimsel koşulları doğal enerji kaynakları aracılığıyla kontrol ederek iç çevrede istenilen iç iklimsel koşulları sağlayan bina tasarımında öncelikle cephelerin iklimle dengeli sistemler olarak tasarlanması önem kazanmaktadır. Şekil 7. İklimle dengeli cephe / bina tasarım sürecini açıklamaktadır. Böyle bir tasarımın ilk adımını yöresel iklimsel analizler ve yörenin iklimine bağlı olarak istenen iç iklimsel koşulların (konfor koşullarının) belirlenmesi oluşturmaktadır. İkinci aşama, cepheye ilişkin tasarım parametreleri için uygun değerlerin belirlenmesi ve bu değerlere bağlı olarak bina modeli alternatiflerinin oluşturulması aşamasıdır. Üçüncü aşama, model alternatiflerinin enerji simülasyonu aracılığıyla değerlendirilerek en uygun modelin seçimini kapsamaktadır. Bu tür bir tasarımı, yapım ve kullanım sürecinde iklimsel koşulların kontrolünde gereksiz enerji ve kaynak tüketimini önleyerek ekolojik sistemlere olan zararı minimize etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yapılacak çalışmalarda iklimle dengeli geleneksel mimari örneklerinin, günümüzün teknoloji ve malzemeleri ile yorumlanarak yeni teknolojilerin geliştirilmesi ile sınırlı enerji kaynaklarını olabildiğince az tüketen ekolojik bina ve yerleşmelerin tasarımına sağlayacağı katkılar göz ardı edilmemelidir. KAYNAKLAR [1] ZEREN, L. ve diğ., 1987, Türkiye’de Yeni Yerleşmeler ve Binalarda Enerji Tasarrufu Amacıyla Bir Mevzuat Modeline İlişkin Çalışma, Çevre ve Şehircilik Uygulama-Araştırma Merkezi, İ.T.Ü., ISTANBUL. [2] Berköz, E., ve diğ., 1995, Enerji Etkin Konut ve yerleşme Tasarımı, Araştırma Raporu TÜBİTAKINTAG 201. [3] KÖMÜRCÜOĞLU, E., 1950.“Ankara Evleri”, İTÜ Mimarlık Fakültesi, Doçentlik Çalışması, İstanbul. [4] ELDEM, S.,H., 1986. “Türk Evi : Osmanlı Dönemi”. Türkiye Anıt Çevre Turizm Değerlerini Koruma Vakfı, C:1, Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul, 1986 [5] RAPOPORT, A., 1969.“House Form and Culture”, Foundations of Cultural Geography Series. [6] MANİOĞLU, G., YILMAZ, Z., 2008. “Energy Efficient Design Strategies in the Hot Dry Area of Turkey”, Building and Environment, Volume 43, Issue 7, page 1301-1309. [7] YILMAZ, Z., LEWIS, O., OK, V., KOÇLAR ORAL G. vd, 2006. “Türkiye ve İrlanda’daki Binaların Enerji Etkin Tasarım ve Yapımı için Sürdürülebilirlik Stratejileri”, İTÜ, İSTANBUL. Şekil 7: İklimle dengeli cephe / bina tasarım süreci
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=