• •makale likle yük uygulandığında 65-120 0C' de, bazı çeşitleri de 260 °C gibi yüksek sıcaklıklarda düşük bir yük altında kullanılmalıdır [3]. Termoplastikler ısıyla yumuşadıkları için kolayca şekillendirilebilirler [l]. Buna rağmen termosetler ısıya daha dayanıklı ve serttirler. Sıcaklık artsa da belli bir dereceye kadar sert kalırlar fakat sonra kömürleşir ve bozulurlar. 150-230 °C arasındaki sıcaklığa devamlı maruz kalabilen termosetler, 260 °C'ye kadar dayanabilirler [1]. Termosetler ise ısıya dayanıklı oldukları için nispeten elektrik malzemeleri yapımında kullanılırlar. Asbest ve cam dolgu gibi katkı malzemeleri ise plastiklerin ısıl direncini artırır (3). Polimer malzemeler, diğer malzemelerle kıyaslanırsa, odun hariç tüm malzemelere göre ağırlık bakımından üstündürler: Plastiklerin katkısız yoğunlukları 0,9-2,5 gr/cm3 kadardır (3, 15]. Plastikler aleve karşı çok hassas olduğu gibi, genellikle termoplastiklerin çoğu alevle veya aşırı ısı ile temas ettikten sonra kullanılamaz hale gelirler. Yanma hızı aditif (yanmadan koruyan madde) kullanılarak yavaşlatılabilir (10]. Bunlara rağmen plastiklerin çoğu alev uzaklaştırıldıktan sonra yanmaya devam etmezler (16]. 3.2 Polimer Levhaların Mekanik Özellikleri Yapı malzemelerinin dayanıklılık ve yük taşıma özellikleri mekanik mukavemetlerle belirlenir. Polimer levhaların mekanik özellikleri; darbe dayanımı, çekme dayanımı ve uzama özellikleriyle belirlenecektir [11]. Plastiklerin mekanik özellikleritürlerine göre çok büyük farklılık gösterir. Yüksek mekanik özelliklere sahip olanlarınki demir dışı metallerinkine 46 ÇATI& CEPHE• MART- NİSAN/ 2012 yaklaşır. Bununla beraber bazı plastikler için aşınma dayanımı, uzama değerleri metallerinkinden yüksek olabilir. Sertlik, basma ve çekme dayanımları ise genellikle metallerinkinden daha düşük değerdedir. Darbe dayanımı, malzemenin aniden uygulanan bir yüke karşı dayanımını ifade eder. Buna bağlı olarak malzemenin aniden uygulanan bir yükte veya şekil değiştirmede kopmama özelliği olarak açıklanır. Darbe mukavemeti İzod testi, çekme darbe testi vb. adlarını taşıyan çeşitli deney yöntemleri ile tayin edilir. Genelde polimerler, darbelere karşı çok iyi bir davranış gösterirler. Bununla beraber darbe dayanımı düşük sıcaklıklarda azalır. Termosetler ve kuwetlendirilmiş Termoplastikler sıcaklığın değişiminden daha az etkilenirler. Malzemeye her ikiucundan çekme kuweti uygulanması sonucu, kopmadan önceki ulaştığı maksimum gerilmeye de çekme dayanımı denir [7]. Pek çok polimerin çekme dayanımı yüksek olmasının yanında, dolgu maddesi olarak kullanılan bazı maddeler (cam lifi,asbest gibi) katıldıkları polimer malzemelerin çekme dayanımını artırıp (uzamasını artırır), boyut kararlılığını daha da iyileştirebilir. 3.3 Polimer Levhaların Teknolojik Özellikleri Bir malzemenin bazı özelliklerinin sayısal olarak belirlenmesi, uygulanan deney yönteminin farklılığına göre değişiyorsa, bu tür özelliklereteknolojik özellikleridenir. Sertlikve sürtünme dayanımı, malzemenin teknolojik özellikler olarak tanımlanır. Sertlik, cisimlerin çizilmeye ve aşınmaya karşı gösterdikleri mukavemet olup, malzeme türüne uygulanan deney yöntemine bağlı olarak değişik şekillerde ifade edilir. Polimer ve kauçuk bünyeli cisimlerde sertlik; Shore Sertlik Cihazı ile ölçülür. Shore-Barcol ölçeğine göre polimerlerin çoğunun sertlik değeri pek çok koşul altında yeterli olmasının yanında, bazı polimerlerin çizilme ve sürtünme sonucu aşınmalara karşı dayanıksız olduğu da görülmektedir. Sürtünme dayanımı plastikler için çok önemli bir mekanik özellik olup, statik ölçümler teknolojik gereksinimlerini her zaman istenilen ölçüde karşılayamamaktadır. Basınç, sıcaklık, kimyasal ortam gibi faktörlerle belirli bir süre zorlanan biçimlendirilmiş bir polimer parça, ilk andaki değerlerine kıyasla bazı düşmelere uğrar. Genelde sürtünme katsayısı deneylerle tayin edilmektedir. Plastiklerin sürtünme davranışı; kayma hızı, temas yüzeyinin çeşidi, çevre koşulları gibi faktörler tarafından etkilendiği için bir polimer levha için tam bir sürtünme katsayısı verilemez [8]. Bunların ışığında söylenebilir ki, polimer levhaların sürtünme katsayısı, temasta bulunan parçalara, yüzeyler üzerine gelen normal kuwet ve kayma hızına, çevre, özellikle sıcaklık ve rutubetin etkisine bağlıdır. 3.4 Polimer Levhaların Kimyasal Özellikleri Malzemenin iç yapısı ve bileşiminin değişimine yol açan özellikler kimyasal dayanıma girer. Malzemenin asit ya da bazik karakterde olması, çözülme yeteneği, korozyon, galvanik aşınma, çiçeklenme, kimyasal maddelerin sıcaklıkla ayrışmasına bağlı olarak hacim artışı gibi özelliklerbu gruptadır (7). Polimerlerin kimyasal dirençleri, polimerik yapısına, sıcaklığına, kendine uygulanmış gerilmeye, reaktif maddenin cinsine ve konsantrasyonuna, yüzeyin pürüzüne ve morfolojisine bağlıdır. Çoğu polimer, belirli
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=