ÇATIVE CEPHE: Çatı ve cephe sizin için ne ifade ediyor?.. İ. HAKKI MOLTAY: Çatıları ve cepheleri, binaların dış kabuğunun iki çok önemli bileşeni olarak görüyor ve mimari çalışmalarımda bir binanın en kapsamlı araştırma gerektiren unsurları olması gerektiğini düşünüyorum. Çünkü binaların çatı ve cepheleri, özellikle şehir içlerinde, hem binaların işlevini koşullandıran hem de yakın çevresinin (açık alanların) bir sınırı olarak da fonksiyon ifa eden unsurlarıdır. Binaların cepheleri mimaride aslında belki de en karmaşık problemlerin çözümü yumağıdır. Malzeme üreticilerinin tasarladıkları bileşenler ya da işlenmiş malzeme türleri ile bir binanın çatısı ya da cephesini tasarlamak ve uygulamada başarılı olmak, coğrafya ve binadan beklenecek performanslarla birlikte düşünülünce bazen hiç akla gelmeyen kriterlerin, o bina için çok önemli olduğu bilgisine ulaşmamızla mümkündür. Örneğin enerji fiyatlarındaki aşırı artışlar ve atmosferin, yeryüzündeki kimyasal olaylarda ortaya çıkan bazı gazlarla delinip dünyanın her geçen gün daha çok ısınması, binalarda da geçmişteki cephe ve çatılar için gelişmiş detayları, kabullerimizin aksine bazı yeni detay geliştirme kararları alınmasını gerektiriyor. İnşa ettiğimiz ticari binalarda mal sahipleri çok ısrarcı olmadıkça genellikle bina modern gözüksün diye uygulanan silikon alüminyum perde cephe sistemlerine karşı olmuşumdur. Doğal yollarla taze hava ihtiyacını sağlamak için açılır pencere yapımının zor olacağını düşündüğüm için bu türden cephe uygulamalarına hep mesafeli durdum. Maalesef elektromekanik sistem üreticileride doğal hava sorununa, enerji kullanımını da artıran mekanik sistemlerini geliştirerek çözümler üretmeye çalışıyorlar. Bu nedenle binadaki elektromekanik sistem tasarımı yapan ve üreten gruplarla da tasarım süreçlerimiz hep kıran kırana geçiyor. Mimari anlayışımda en belirgin özellik, "Entegre Tasarım" ilkelerini tasarlama süreci boyunca hiç ihmal etmemek ve özellikleelektromekanik sistem tasarım ve üreticileri ile mimari ve statik bileşenlerin bütünleşik olarak tasarımını hedefleyerek, onlarla birlikte ortaya konulacak bilgilerle sistemlerin nihai kararlarını geliştirmektir. Özelikle konut yapılarında cephelerde (hem yapı sayısı, hem de yalıtım kapasitesi olarak) artan mantolama uygulamalarının da alternatifleri olabileceğine insanları inandırmak çok zor. Genelde mantolama, enerji kullanımını sınırlamada iyi bir çözüm. Ancak özelliklebüyük bir yüzdesi Akdeniz iklim kuşağında olan yapı stoğumuzun tümünde yalnız mantolamayı hedefleyerek soruna çözüm aramak belli yanlışlara da sebep olabilir. Yeni yapacağımız binalarda, binanın bütün cephelerini mantolamak yerine bazı cephelerde, özellikle güneye bakan cephelerde yaz güneşinin iç mekanlara girmesini engelleyecek güneş kontrolü elemanlarıyla birlikte ve gecelerde gündüze kıyasla serin olabilen, hava hareketlerinden binamızı soğutmak için yararlanabileceğimiz dış kabuğumuzun unsurları olarak serin hava alma düzenekleri düşünmemiz çok yararlı olabilir. Oysa salt kış şartlarını düşünerek ısıtma için kullanacağımız enerjiyi minimum kılma adına tüm cepheleri mantolayarak yaz aylarında da çok daha fazla enerji tüketimine neden olan klima cihazları çalıştırmanın desteklendiğine sıklıkla şahit oluyorum. Klima kullanımının işletme maliyeti düşünüldüğünde, enerji tasarrufu için öngörülen mantolama sistemi, bütünleşik dört boyutlu zaman fonksiyonunu da dikkate alan tasarım ihmal edildiğinden negatif sonuç verebilir. ÇATIVE CEPHE: Son dönemde inşa edilen binaların çatı ve cephelerini nasıl buluyorsunuz? İ. HAKKI MOLTAY: Ülkemizde yeni binalarda çeşitli türden çatı ve cephe tasarımları yapılıyor. Bayındırlık Bakanlığı'nın bütün devlet yapıları için kiremit kaplı kırma ya da beşik çatı uygulamalarından artık vazgeçtiğini sevinçle görüyorum. Yeni bina uygulamalarında mimarlarımız, genelde sezgisel değerlendirmeler yapıp, yeni yapı bileşenleri ile oldukça hoş yapılar inşa ediyorlar. Ancak TOKİ gibi, bütün uyarılara rağmen toplu yapı deneylerini başarılı görüp, herhangi bir coğrafi bölge farkı bile gözetmeden, genelde başarısız anonim mimari diyebileceğimiz örnekleri dayatan kurumsal müşteriler, mimarların yaratıcılıklarını desteklemekten çok uzak davranışlar gösterebiliyorlar.Malzemelerleilgiliolarak ülkemizde son yıllardaki teknolojik yenilikler, birçok yeni bileşenin geliştirilip uygulanmasını mümkün kılarken, kamu tarafında birim fiyat tariflerinin her yıl yayınlanması dışında bir inşaat yönetim anlayışının geliştirilememiş ve uygulanamıyor olması da ayrı bir sorunumuz. Bu sistem ile yeni yapı malzemelerinin kullanımına geçilmesinde gecikmeler olmasının da bir faturası olduğu unutulmamalı. Örneğin ahşap malzeme çok eski bir yapı bileşeni üretimi malzemesi. Son yılların en etkili teknolojik yeniliklerinden biri ise "termal ahşap" uygulaması. Doğal ağaçların içlerindeki nem ve tabii reçinelerin ahşabın bünyesinden çıkarılarak elde edilen lif yoğunluklu malzeme, özellikle dış cephe kaplaması olarak 30 yıla kadar ömür biçilen güneş ve nem etkisi ile çok az ölçüsü değişen ve dış ÇATI&CEPHET• EMMUZ -AĞUSTOS/2012 27
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=