enerji tüketimi ve soğutma için harcanan enerji miktarında azalma olduğu tespit edilmiştir. Aynı araştırma dikey bahçelerin yaygınlaşmasının önündeki bilgi ve bilinç eksikliği, uygulama için teşvik eksikliği, maliyet esaslı engeller, belirsizlikile ilgiliteknik sorunlar ve riskler gibi engellerin azaltması konularında yardımcı olmuştur[2]. 20. yüzyılın sonlarında ise sürdürülebilirlik kavramı ile yapıların bitkilendirilmesi ile ilgili uygulamalar hızlı bir sürece girmiş, özellikle yeni yapılarda artan bir yoğunlukta kullanılır hale gelmiştir. Yüksek ve yoğun yapılaşmanın olduğu kentlerde cephe alanlarının büyüklüğü gözönüne alındığında, kentlerin yeşillendirilmesinde bitkilendirilmiş cephe sistemlerinin kullanımı mantıklı bir strateji gibi görünmektedir. Bitkilendirilmiş çatılarda olduğu gibi bitkilendirilmiş cephelerden de yağmur suyu akış hızını, kentsel ısı adası etkisini ve enerji tüketimini azaltması beklenmektedir[2]. Bu sayede kentsel çevrede ekolojik, estetik, psikolojikve ekonomik birçok yararlar elde edilebilmektedir[3]. Bu sistemlerin uygulanmasında kullanılacak yapı malzemelerinin doğal çevre ve kaynakların korunmasına, çevre kirliliği yaratmamasına dikkat edilmesi, insanların içinde bulunduğu ortamların yaşam konforunun yükseltilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada, bitkilendirilmiş cephe sistemlerine ait uygulama yöntemlerinin yapısal bağlamda, Türkiye'de ve yurtdışında gerçekleştirilmiş çeşitli uygulamalar üzerinden incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın kentlerin nefes alan mekanlarını oluşturan doğal çevrenin yapı kabuğuna entegrasyonu ile sürdürülmesi çalışmalarına ve "Yeşil Pazarlama" sürecinde tüketicilerin bilgi ve bilinç düzeyinin de geliştirilmesine önemli bir katkı sağlayacağı düşünülmektedir. BİTKİLENDİRİLMİŞ YAPI KABUĞU UYGULAMA YÖNTEMLERİ Günümüz modern mimarisine yeni bir anlayış getiren "Dikey Bahçe", özellikle büyük kentlerde yapılı çevrede daha çok yeşil etkisini artırmak üzere üretilen en iyi çözümlerden biridir. Yapı boyunca yükselen duvarlar, kapalı ya da açık kurgulanmış olan iki mekan arasındaki sınırı oluşturmaktadır. Dikey bahçeler, yapıda dış duvar üzerine ya da bahçe, yol vb. ayrım duvarı olarak da kullanılabilmektedir (Resim 1). Açık mekanları ayıran duvarlarda topografya, kullanım biçimi vb. duruma göre malzemesi, yüksekliği, kalınlığı, geçirgenliği ve düzenlemesi değişebilmektedir. Dikey bahçeler bir duvara eklenmiş dekoratif bir öğe olmaktan çok kasvetli bir avluya, gri bir caddeye ya da soğuk bir modern yapıya yeşil doku ile hayat vermektedir[4]. Kentin içinde yer alan büyük inşaat alanı çevresi ya da ulaşım ağı içinde bu tip dikey bahçe uygulamaları da söz konusu olmaktadır. Doğrudan dış ortama açık alanlardaki uygulamalarda en az sulama gerektiren ve uygulandığı iklime uygun, dayanıklı tipteki bitki seçimi, uzun vadede dikey bahçe olarak kullanılacak sistemi doğrudan etkilemektedir. Dikey bitkilendirme sistemlerinde bitki seçimi, bitkiyi besleyen toprak ya da topraksız sistem, sulama tekniği ve uygulama yüzeyi alt konstrüksiyonuna bağlantısı çeşitli yöntemlerle çözülmektedir[l]. Dikey bahçelerin "yenilenebilir" bitki ile donatılmasında hidrofonik (hydroponic-topraksız sistem) bahçe ilkeleri kullanılmaktadır. Hidrofonik yöntem, bitkileri çözünmüş besinler içeren suda yetiştirme tekniğidir. Bu teknik, özel olarak tasarlanmış kafes sistemleriyle birlikte kullanılarak cephelerde renk, çeşit, doku sınırlaması olmadan bitkiler için yaşama alanlan oluşturmaktadır[ 51. Kafeslerin istenildiği zaman hareket ettirilebiliyor olması nedeniyle böcek ve hastalıklar açısından bakımı kolaydır. Hidrofonik yöntemde toprak ortadan kaldırılarak bahçenin ağırlığı azaldığı için sistemi taşıyan elemanların oluşturduğu yükün yapıya olan etkisi de azaltılmış olmaktadır[3]. Suyun, her panelin üstüne gelecek şekilde ayarlandığı sistemde sulama işlemi, bitkilerin de yardımıyla damlama etkisiyle aşağıya doğru akarak oldukça kolay bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Suyun sistemde kalması ve yeniden kullanılabilir olması ile su maliyeti de düşük olmaktadır. Kontrollü bir sistem olduğu için beslenme bakımından kirlilikyaratmamaktadır [6]. Uygulama sonrası en önemli konu bitkilerin bakımıdır. İklim, yer ve tip seçimi, detaylar ve asgari bakım olanakları bir bütün olarak sonuç ürün elde etmede etkindir. Bitkilerin hayati/ yaşamsal fonksiyonlarının gerçekleşebilmesi için etkin şekilde tasarlanmış, Resim 1. Bitkilendirilmiş dış cephe ve ayırma duvarı [4, 5] ÇATI&CEPHE•TEMMUZ- AĞUSTOS/ 2012 47
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=