A arama toplantısı Sadık Özkan: Türkiye'de son yıllarda restorasyon konusundaki çalı§malar büyük bir hızla artıyor. Bu konu daha bilimsel, daha teknik ve daha ayrıntılı bir §ekilde ele alınıyor. Fakat kullanılacak çatı malzemelerinde olduğu gibi diğer yapı malzemeleri de piyasada kolay bulunamıyor. Temel problem belki de talep edenin talebini tam olarak ifade etmemi§ veya yeteri kadar tanımlamamı§ olmasıdır. Bunun sebebi belki de çoğu restorasyon projesinin geli§igüzel, ucuz malzemelerle yapılmasından kaynaklanıyor. Sebebi ne olursa olsun, geleneksel malzeme temininde çok büyük bir eksiklik olduğu biliniyor. Fakat üreticiler de doğal olarak kara bakmak zorundalar. Üreticilerin geleneksel yapı malzemesi üretilmesi konusunda çok planlı bir arzı yok. Belki az üretim yapılacaksa §irketler "sosyal sorumluluk" kapsamında üretim yapabilirler. Ama bunu seri üretime ta§ımaları tabii ki pek beklenemez. O halde daha esnek üretim modelleriyle birtakım malzemelerin üretilmesi gündeme gelebilir. Bu konuda Mithat Bey'in görü§leriyle devam edelim. Ne gibi malzeme ihtiyaçlarımız var ve bunların bulunmasıyla ilgili kar§ıla§tığımız zorluklar neler? Veya malzeme bulabilmek için ne gibi çözümler üretiyoruz? Mithat Kırayoğlu: Restorasyon konusunda e§ikte olduğumuzu dü§ünüyoruz ... Türkiye'de çok uzun yıllar, kültür mirasımızı olu§turan, özellikle sivil mimarlık varlığımız, kendi kaderine terk edilmi§, yıkılmaya, yakılmaya bırakılmı§ ve bir an önce kentlerin kurtulmak istedikleri bir yük gibiydi. Uzun çabalar sonucunda özellikle Tarihi Kentler Birliği'nin kurulu§undan sonra, kültür mirasını en çok yıkma heveslisi olan belediyeler, son on yıllık sürecin sonunda kültürel mirası en fazla korumaya niyetli hale gelen kurum36 ÇATI& CEPHE·KASIM- ARALIK/2012 lar oldular. Artık Belediyeler bu kültür varlıklarının farkındalar ve bu mirası restore etmek istiyorlar. ÇEKÜL'ün katkılarıyla uygulamaya konulan birtakım yasalarla, restorasyon i§leri için ödenekler ayrıldı. Önceden de tarihi mirasın restorasyonu için giri§imler vardı, ancak maddi kaynak bulunamadığından yapılamıyordu. ÇEKÜL olarak bu toplantıya da geleneksel yapılarımızdaki malzeme eksikliği sorununu çözümlemek için katıldık. Artık bu restorasyon projelerini yapabilme imkanımız var; neden en iyi §ekilde yapmayalım? Eskiden tarihi yapılara ho§görüyle bakıyorduk, "eksik olsun, çirkin olsun ama dokusunu koruyahm" anlayı§ı hakimdi. Artık bu yapıları, daha özenli ve orijinaline en yakın haliyle restore etmek istiyoruz. Çünkü artık iyi bir noktadayız ve sivil toplum örgütü olmamızın verdiği sorumlulukla renovasyon ve restorasyon i§lerini aynı §ek.ilde sürdürmeden daha özenli ve kalitelibir §ekildeyapmak istiyoruz. Bu da bizim tek ba§ımıza yapabileceğimiz bir §ey değil. Bu konuda yapı üretim sektörünün desteğine ihtiyacımız var. Koruma sektörü arz olu§turmayan bir sektör değildir. Önümüzdeki yıllarda da daha çok geni§leyecek bir sektör. Önümüzde yıllık bir milyar dolarlık bir pazar var. Dolayısıyla bu sektöre yapılacak yatırımlar ve geli§tirmeler ortaya konulursa, birtakım sübvansiyonlar sağlanabilir. Sivil toplum örgütleri, ticari alana girme konusunda biraz çekingen davranıyor. ÇEKÜL olarak bunu kırma noktasına geldik. Çünkü bunun ucunda para, kaynak ve menfaat var. Özenle koruduğumuz birtakım ilkelerimizin de herhangi bir ele§tiriye maruz kalmaması gerekiyor. Dolayısıyla biz i§birliğine hazırız. Bunun yanı sıra sağlıklı restorasyon ve renovasyon için geleneksel yapı malzemelerinin yeniden üretimi dı§ında, bugünkü ya§amın sunduğu konfor olanaklarından kültür mirasımız da yararlanabilmeli. Tarihi yapının detayını, biçimini bozmadan günümüz ya§am konforu da tarihi yapılara uygulanmalı. Bunun örnekleri geli§mi§ülkelerde var. Detaylar konusunda ÇATIDER'in ve diğer kurumların uygulayıcılara yeniden bir eğitim vermesi gerekiyor. Örneğin tarihi yapılarımızın çoğu ah§ap olmasına rağmen ah§ap yapmasını bilmiyoruz. Restorasyonlarda !amine ah§aplar kullanılıyor. Bu malzemenin sağladığı birtakım avantajlar var ama laminasyon bizim geleneğimizde yok. Yapının eski halinde kullanılan malzeme detayına inmek gerekiyor. Bir asma çatıya, bir göğüsleme detayına veya bir kurtağzı geçme detayına vs. Bütün bu detaylara ihtiyacımız var. Bunu yaparken veya bir konut yaparken yüzey sıvasını çimentoyla olu§turup, çimentonun üzerine de geleneksel sıva yüzeyi vermek için birtakım macunlar çekiliyor, bu da cephenin nefes almasını imkansız hale getiriyor. Nasıl ki çok çe§itli hazır sıva, harç yapı§tırıcı malzemesini torbalarda bulabiliyorsak, o §ek.ildebelki bir Horasan harcını veya benzeri harçları hazır halde bulabilmemizgerekiyor. Günümüz teknolojisinde bilgisayar yardımıyla bin bir çe§it boya tonu, rengi üretiliyor ama geleneksel yapıların kendi malzemelerinden üre-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=