.. , ~ ORHAN BALTACIGİL Paris'te Bir Meydan Yeniden Düzenlenirken ... Paris'te biraz olsun yaşamış olanlar bilirler; yer altında en çok sayıda metro hattının üst-üste çakıştığı yer, şehrin tam ortasındaki Les Halles istasyonudur. Burası, -yer yüzüne hiç çıkmadan- beş ayrı şehir içi metro hattı ile (başkent ile çevre yerleşimler arasını bağlayan) üç ekspres raylı ulaşım ağı arasında aktarma yapılabilen en büyük yer altı garıdır. Bu değişim istasyonunun günlük transit yolcu kapasitesi 750 bin kişiymiş. Les Halles istasyonu bir bakıma Paris'in giriş kapısı da sayılıyor. Zira başkenti her yöne bağlayan "yüksek hızlı" trenlerin son durağı konumundaki üç büyük gar ile kentin kuzey ve güneyinde bulunan iki hava limanına ulaşan ziyaretçilerin, merkeze gitmek üzere metroya bindiklerinde yeryüzüne ilk çıktıkları yer genellikle Les Halles istasyonu oluyor. Buna, çevresiyle 22 ÇATI& CEPHE•OCAK- ŞUBAT/ 2013 birlikte on bir milyon nüfusa ulaşan Paris'i uzak banliyölerine bağlayan üç bölgesel ekspres metro yolcularını da ekleyince, bu 'kapıdan' kente girişte edinilen ilkizleniminönemi iyiceortaya çıkıyor. *** Öğrencilik yıllarımda çevre ekspres metroları yapılmamıştı. Paris'e gittiğim ilk yıl Les Halles (Haller) denilen yerde bulunan ve başkentin her türlü gıda gereksinimini karşılayan -adı üstündetoptancı gıda hali de henüz kent dışındaki yeni yerine taşınmamıştı. 1854 ile 1870 yılları arasında mimar Victor Baltard tarafından tasarlanıp inşa edilmiş ve O'nun adıyla anılan, demirle camdan yapılmış on iki adet pavyon, kaldırılmalarına yıllar öncesinden karar verilmiş olmasına karşın henüz sökülmemiş, yerlerinde durmaktaydılar. 1963'te çekilen Shirley Mc Lane ile Jack Lemmon'un oynadıkları "Sokak Kızı İrma" (lrma La Douce) filminin setini oluşturan bu mahalle, romancı Emile Zola'nın "Paris'in Kamı" nitelemesini hak edercesine günün yirmi dört saatinde canlılığını korumaktaydı. İçkiyi fazla kaçıranlar, ayılmak için sabaha karşı (bizdeki işkembe çorbası niyetine) ünlü "soğan çorbası" içmek için buraya gelmeyi sürdürüyorlardı. Sonra, 1969'un Mart ayının 4'ünü 5'ine bağlayan tek bir gecede, bu devasa halin bütün işlevi Rungis'te inşa edilmiş olan yeni binalara aktarılıverdi. Ne var ki bir dönemin tarihine tanıklık eden o demir yapılar 1971'den 1973'e değin bölüm bölüm sökülürken bile son ana kadar -bu kez kültürel ve gösteri etkinlikleriiçin mekan oluşturarakParis yaşamına katkılarını sürdürdüler. Ardından, eski hal yerleşimlerinin şehrin tam ortasında kapladığı yaklaBaltard Pavyonları
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=