ÇATI & CEPHE • EYLÜL - EKİM 2014 57 farklı, ışık yansıması yapar. Fakat insan görme sistemi dış koşullara adaptasyon gösterir. Bu sayede farklı koşullarda aynı renk algılaması sağlar. Renk algılaması, diğer duyularımızda olduğu gibi kişilere göre farklılık gösterir. Bir renk sıcak, soğuk, ağır, yumuşak, hafif, heyecan verici, rahatlatıcı, parlak, sakin gibi değişik hisler uyandırabilir. Bu algılar kişinin kültür, dil, cinsiyet, yaş, ortam ve deneyim gibi olgulara göre farklılık gösterir. İnsanlarda renk bulma kaygısı tarih öncesi çağlarda başlamıştır. İnsanlar, topraktan çıkardıkları turuncu, kiremit kırmızısı ve siyah renkleri açıklı koyulu tonlar halinde kullanarak mağara duvarlarını boyamışlardır. Sonraları insan, malzemeleri doğada olduğundan daha farklı yapmanın yollarını bulmuş ve böylece yeni renklerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Toprağı fırınlayarak, güneşte kurutarak yapılan gri renkli tuğlalardan farklı olarak kırmızı ve sarı renkleri elde etmişlerdir. Gelişen teknoloji ile birlikte engop veya sırlama tekniği ile yüzeylerin renklendirilmesi yapılmıştır. Sır olarak adlandırılan madde, seramik çamurunu ince tabaka şeklinde kaplayarak onun üzerinde eriyen cam veya camsı bir oluşumdur. Engop ise özel hazırlanan kil maddesine doğal oksitler katılarak hazırlanan farklı reçetelerden oluşmaktadır. Engop ve sırlama yüzeysel yapılan işlemlerdir, bunun yanında toprağın içine farklı malzemeler karıştırarak elde edilen cephe ve çatı malzemeleri de mevcuttur. Çatı veya cephe malzemesi bu yöntemlerle çeşitli renklerde elde edilmektedir (Resim 1 ve 2). Mimaride renk, bağımsız olarak değil, belirli bir malzemenin çeşitli özelliklerinden biri olarak algılanır. Yapı malzemelerinin rengi, doğa tarafından üretilmek yerine insan tarafından kontrol edilmeye başlandıktan sonra, mimari tasarımlarda renk kullanımı için yeni bir adım atılmıştır. İnsanları bu derece etkileyen bir kavram olan rengi, yaşadığımız şehirlerde de doğru yerlerde kullanımını sağladığımız takdirde hayatımızda birçok şeyin değişeceğine inanıyoruz. Yaşadığı çevre de insan karakterini şekillendirmektedir. Yurtdışında veya yurtiçinde gittiğimiz şehirdeki sokakların tasarımı, binaların ve çatıların rengi belleğimize kazınır. Tekrar gördüğümüzde aynı binayı rengiyle veya tasarımındaki ilginç olan bir detayı ile hatırlarız. Hatta semtler ve yollar da bile renk ve tasarımlar bizi yönlendirir, mekana bağlı kılar (Resim3). Dolayısıyla cephe ve çatılarda kullanılan renklerin insan üzerindeki etkilerinin belirlenip bu olguya göre tercih yapılması gerekmektedir. Renk kullanımının mimari yapılardaki etkileri şu şekilde sıralanabilir; • Renkler bir yapının oranlarını farklı algılamamızı sağlayabilir. Uzun bir binayı daha kısa, kısa bir binanın etkisini de uzunmuş gibi gösterebilir. • Yapıda öne çıkarılmak istenen yerler renk kullanımı ile belirginleştirilebilir Resim 3 (Ulus Platin Konutları, İstanbul, Işıklar Kaplama Tuğla, Kırmızı, Sarı)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=