A makale Şekil 5: Cephede doğal taş kaplama kul/anılmıştır. :ı j 1 Şekil 6: Düşen kaplamalar pas/anabilen, kalitesiz dübeller ile cepheye tutturulmaya çalışılmıştır. Şekil 7: Cepheden düşen doğal taş kaplama. 50 ÇATI & CEPHE• MART-NiSAN / 2007 Kamuya ait 4 katlı eğitim binasının giriş cephelerinde plak halinde traverten kaplamalar harç ile yapıştırılarak kullanılmıştır (Şekil 5). Traverten kaplamaların cepheden düşmesi üzerine tedbir alınması ve çözüm geliştirilmesi düşünülmüştür. Çözüm olarak traverten plak kaplamaların 81 O mm. çapında matkaplarla en az iki yerinden delinerek cepheye tutturulması uygulaması yapılmıştır (Şekil 6). Paslanabilir nitelikli vidalar ile yapılan uygulamada traverten plak kaplamalar yine düşmüştür. Kaplamaların altına çimento özellikli yapıştırma harcını sürerek düşen travertenler sürekli tamir edilmekte ve bu da kamuya ek maliyet getirmektedir. Özel sektöre ait konut yapısının cephesinde doğal taş plak kaplama kullanılmıştır. Harç ile yapıştırılan plak halindeki doğal taş kaplamalar cepheden düşmüştür (Şekil 7). Doğal taş kaplamalı yapının altından geçenler için hiçbir önlem alınmamıştır. Aynı yapının farklı cephelerinde doğal taş kaplamalar düşmeye devam etmektedir. Özel sektöre ait iş merkezi cephesinde kullanılan doğal taş malzemeler yine harç ile yapıştırılmıştır. Yapının cephelerinden kaplama malzemeleri düşmeye başlamıştır (Şekil 8). Kamuya ait yapılarda veya özel sektöre ait yapıların dış cephelerinde kullanılan doğal taş esaslı plak kaplamaların harç ile yapıştırıldığı görülmüştür. Harç ile yapıştırılan kaplamaların üzerinden kısa bir süre geçtikten sonra cephelerden düştüğü görülmüştür. Cephelerden düşen kaplamanın tamiratı için yeniden iskele kurulması ve yerine monte edilmesi yapıya ek bir masraf getirmekte, en önemlisi yapının altından geçenlerin can güvenliğini tehdit etmektedir. Çözüm olarak, plak kaplamaların dış yüzeyinden delerek duvara vidalamak yoluna gidilmiştir. Fiziksel çevre etkileri nedeniyle bu geçici paslanabilir nitelikli vidaların da plak kaplamaları taşıyamadığı ve düştüğü görülmüştür. Cephede kullanılacak olan doğal taş esaslı plak kaplamaların metal taşıyıcı ve tutucu kenetlerle montajının yapılması gerekmektedir. Şekil 8: İş merkezi cephesinden düşen kaplama. Doğal taş esaslı plak kaplamaların metal taşıyıcı ve tutucu kenetlerle cepheye montajı için projelendirme ve uygulama sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Plak kaplamalar dört kenarından monte edilmelidir. Bunun için dört adet ankraj deliği olmalıdır. Ankraj delikleri, plaka ebadına ve konumuna göre yatay veya düşey kenarlarda bulunur. Ankraj delikleri, genellikle kaplama malzemesi uzunluğunun 1/5'i kadar mesafede ve kenardan en az 5 cm uzaklıkta olacak şekilde delinmelidir. Ankraj deliklerine takılan çelik tutucu ve taşıyıcılar, plakanın kendi ağırlığını ve çevre koşullarının oluşturduğu yükleri (rüzgar, genleşme, deprem vs.) güvenle taşır (Şekil 9). Her tutucu kendi altındaki kaplama elemanını yatay doğrultuda, üstündeki kaplama elemanını ise hem yatay hem düşey doğrultudaki yüklere karşı tutmaktadır (7). Beton duvarlar için kullanılan bu sistemde tutucu elemanlar duvara dübelle monte edilir. Her yönde rahatlıkla ayarlanabilen bu elemanlar yüksek taşıma gücüne sahiptir. Hızlı montaj imkanı sağlar. Cephe uygulamalarında cilalı granit, yüzeyinde kir barındırmadığı ve dış etkilere daha dayanıklı olması sebebiyle tercih edilebilir (7). Lamalı kenetlerle kaplama yapılması halinde kenetlerin önceden hazırlanan detay projesine uygun olarak belirli aralıklarla duvara tespit edilmesi ve daha sonra kaplama plaklarının kenetlere takılması sağlanır. Bunun için lamalı kenedin şekline göre kaplama plağında uygun bir yuva açılarak kaplamanın kenede bağlantısı yapılır. Lamalı kenetler duvara çimento harcıyla yapıştırılır (1).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=