Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 72 Sayı (Ocak-Şubat 2018)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Ocak-Şubat 2018 42 makale Doç. Dr. Müjde ALTIN / Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Doç. Dr. Ahmet Vefa ORHON / Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İklime Uyarlı Bina Cepheleri 1. GİRİŞ B inalarda enerji korunumu, küresel ısınma nedeniyle günü- müzde en önemli konulardan birisi haline gelmiştir. Çünkü dünyada kullanılan enerjinin yaklaşık yarısı binalarda, bu enerjinin de önemli bir kısmı, konfor koşullarını sağlayabilmek amacıyla hacim ısıtması ve serinletme- sinde kullanılmaktadır. Yapı cepheleri de bir binada kış döneminde en çok ısının kaybedildiği, yaz döneminde de en çok ısının kazanıldığı yapı bileşeni olduğu için, enerji korunumunda en önemli konulardan biri haline gelmiş- tir. Bu nedenle dünya üzerinde son dönemlerde enerji korunumunu artır- mak, bunu yaparken de konfor koşul- larını daha iyi sağlayacak çözümler elde etmek için çok değişik cephe tasarımları gerçekleştirilmektedir. Bunlardan bir tanesi de İklime Uyarlı Bina Cephesi çözümleridir. Bu çalışmada, İklime Uyarlı Bina Cephesi tanımıyla, “İklim- sel koşullara yanıt vererek, kendini bu koşullara uyarlayan, böylelikle binada iç mekân konfor koşullarını sağlarken, aynı zamanda binanın enerji ihtiyacını azaltan bina cepheleri” kastedilmek- tedir. İklime uyarlı cephelerin kullanımıyla, binaların enerji korunumlu olmaları sağlanmış olmaktadır. Buradan hare- ketle bu çalışmanın amacı, enerji koru- numunu artırmak amacıyla bunu iklim- sel koşullara göre kendini uyarlayarak en üst seviyede sağlayan uyarlı cephe- leri irdeleyerek, geleceğin bina cephe- leri için tasarım önerileri geliştirmektir. Bunun için öncelikle binalarda enerji korunumu konusu açıklanacak, iklime uyarlı bina cepheleri tanımlanarak, inşa edilmiş örnekleriyle irdelenecek, sonuçta binaların enerji korunumunu artırmak için cephelerde uygulanabi- lecek tasarım çözümleri önerilmeye çalışılacaktır. 2. BİNALARDA ENERJİ KORUNUMU Binalarda enerji korunumu, ısı yalıtımı, pasif ve aktif enerji sistemle- rinin kullanılması, hatta yenilenebilir enerji kaynaklarının da kullanılması gibi önlemlerle binanın enerji ihtiya- cının azaltılması, ancak bu yapılırken binanın iç mekân konfor koşullarının da dikkate alınması anlamında kulla- nılmaktadır. Bu çalışmada ele alınan örnekler, enerji korunumunu, çevre- sel etkilere karşı dinamik bir şekilde cevap vererek sağlayan örneklerden seçilmiştir. Bu örnekler, çevresel ve de özellikle iklimsel etkilere karşı bünyele- rindeki değişik tepkilerle cevap vererek iç mekân konfor koşullarını sağlayan, bunu yaparken binanın enerji ihtiyacını azaltan, dolayısıyla sürdürülebilirliğin enerji korunumu kavramını karşılayan cephe tasarımlarıdır. 3. UYARLI CEPHELER Çevremizde gördüğümüz binaların çoğu statik yapı cephelerine sahiptir. Ancak “İklime Uyarlı Cephe” diye tanımlanan cepheler, çevrelerine dina- mik bir şekilde cevap verirler. Değişen hava veya çevre koşullarına ve/veya kullanıcı isteklerine göre farklı tepkiler vererek farklı davranışlar sergileyebi- lirler. Buna verilebilecek en bilinen örneklerden biri, Fransa’nın başkenti Paris’te bulunan, Jean Nouvelle’in