Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 72 Sayı (Ocak-Şubat 2018)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Ocak-Şubat 2018 44 29’ar katlı silindirik iki adet kulenin cam cephelerinin önündeki gölgeleme yapan ikinci cephe olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu gölgeleme cephesi, kulelerin kuzeye bakan kısımları hariç, binaları saran, güneş ışınımına göre kendini otomatik olarak sensörlerle ayarlayan elemanlardan oluşmakta- dır. Yani çevre koşullarına cevap ver- mekte, çevreye göre hareket etmekte, iç mekânda hem termal hem de görsel konfor koşullarını sağlamak için çalış- maktadır (CTBUH, 2013). Cephe tasarımında, bölge mimari- sine özgü, parlama ve güneş ışınımı kazanımını azaltırken mahremiyeti sağlayan “Mashrabia”nın prensipleri ve geometrik kompozisyonu ile bitki- lerin kendini güneşin değişen yönüne ve değişen iklim koşullarına adapte etmesi, ek olarak kâğıt katlama sanatı “origami” birarada kullanılmıştır. Böy- lelikle güneşin hareketine göre açılıp kapanarak iç mekanı güneşin isten- meyen fazla ışınımlarından koruyan, yenilikçi bir uyarlı cephe sistemi ortaya çıkarılmıştır (Altın&Orhon, 2014). 4.2. SDU Campus Kolding Binası, Danimarka Henning Larsen Architects mimari bürosunun Syddansk (Güney Dani- marka) Üniversitesi için Danimarka’nın Kolding şehrinde tasarladığı bina, iç hava sıcaklıklarını ayarlayan iklime duyarlı kinetik bir cepheye sahiptir. Bina ülkenin ilk düşük enerjili üni- versitesi olma özelliğini taşımaktadır. Binanın en önemli özelliklerinden birisi, bunu sağlayan perfore metal cephe kaplama elemanlarından oluşan güneş kontrolü yapan cephe kaplama siste- midir. Bu sistem toplamda 4.500 m 2 yüzey alanına sahip 1600 adet 3 mm kalınlığında alüminyum panelden oluş- makta olup, hem çevresine uyacak şekilde tasarlanmış, hem de iç mekana makale alınan doğal ışığı ayarlamaktadır. Mimarlar binayı dışarıda halkın yarar- lanacağı bir dış mekan yaratmak için özel olarak yönlendirmişler ve binanın yakınındaki Kolding nehrinden yarar- lanmak için de ikizkenar üçgen plan şeması kullanmışlardır. Yönlenme ve nehirle binanın arasında boşluk bırakan üçgensel tasarımı sayesinde bina güneş ışığı almayan kuzey yönüne doğrudan bakmamış olmaktadır (Grozdanic, b.t.) (Brake, 2015) (Kolding Campus, b.t.). Binada kullanılan sürdürülebi- lir özellikler (pasif tasarım ilkeleri ve verimli ve akıllı sistemlerin uygulan- ması) sayesinde enerji ihtiyaçları Dani- marka’daki benzerlerinin yüzde 50’sine düşürülmüştür. Bu özellikler, yukarıda bahsedilen cephe sistemi, tavana entegre edilmiş havalandırma sistemi, verimli LED aydınlatma, fotovoltaik bileşenler ve kollektörlerdir (Grozdanic, b.t.). Beton döşemeler, ısı kazanımını artırmak için açık bırakılmıştır. Hava- landırma sistemi, geleneksel olarak borularla oluşturulmamış olup, tavana entegre edilmiştir. Bu da enerji ve yapım maliyetlerini azaltmıştır. Verimli LED aydınlatma, fotovoltaik bileşen- ler ve kolektörlerin kullanımıyla şehir şebekesinden satın alınan enerji miktarı oldukça düşürülmüştür (Brake, 2015). Binada kullanılan sensörler, ısı ve ışık seviyelerini izleyerek cephe panel- lerinin açıktan yarı açığa hatta tam kapalıya kadar pozisyon değiştirmesini sağlıyorlar. Cephe panelleri tam kapalı haldeyken bile bir miktar günışığı, kont- rollü bir şekilde yüzeydeki boşluklar- dan içeriye girmeye devam etmektedir (Brake, 2015). Cephe, bu özelliğiyle iklime uyarlı cepheye örnektir. 4.3. Hanwha Genel Merkez Kulesi, Seul UNStudio mimarlık bürosu, Hanwha Genel Merkezi için varolan gökdelenin cephesini yenilerken, gün- düz iç mekan hava kalitesini kontrol eden, gece de dinamik bir ışık şovuna dönüşen, çevresiyle etkileşim içinde olan, doğadan etkilenen, duyarlı bir cephe tasarlamıştır (Frearson, 2014b). Mevcut cephe yatay opak paneller ve tek tabakalı koyu renkli camlardan oluşmaktaydı. Cephe yeniden tasarla- nırken bunlar, manzara ve günışığına kolay erişim için şeffaf yalıtımlı camlar ve alüminyum çerçevelerle değiştiril- miştir. Bu elemanların yönlenmesi ve geometrisi, iç mekan kullanıcı kon- forunu sağlamak ve enerji tüketimini azaltmak için daha sonra güneşin hare- ketine göre yeniden tanımlanmıştır. Bu nedenle kuzey cephesi, güneş ışığının içeri girebilmesi için açık bırakılmış, güney cephesi ise opak olarak tasar- lanmıştır (Hanwa, b.t.). Şekil 3. Binanın dıştan görünümü (Grozdanic, b.t.) Şekil 4. Hanwha Genel Merkezi genel görünümü (CTBUH, 2014)