Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 72 Sayı (Ocak-Şubat 2018)

cativecephe.com Çatı ve Cephe / Ocak-Şubat 2018 45 4.4. Penumbra Kinetik Gölgeleme Sistemi Bu cephe tasarımı, bir mimarlık öğrencisinin geleneksel cephe tasarım- larına alternatif olarak geliştirdiği bir cephe tasarımıdır. Penumbra adı veri- len sistem, iç mekanda konfor koşul- larını sağlayabilmek için hem yatayda hem de düşeyde hareket ederek açılıp kapanabilen gölgeleme elemanların- dan oluşmaktadır. Bu sistem, aynen bir perdenin pencerenin iç tarafına asıl- dığı gibi, herhangi bir pencerenin dış tarafına sanki bir perde asıyormuş gibi monte edilebilir ve güneş ışınımının her açısında çok iyi bir güneş kontrolü sağ- layabilir. Sistem elle veya bilgisayarla kontrol edilebilir. Hareket halindeyken adeta bir dalga hareketine benzer bir hareket yapmaktadır (Frearson, 2014). 4.5. IBA Soft House, Almanya IBA Soft Evi, 2013 yılında Ham- burg’daki yapı fuarı için Kennedy&Vio- lich Architecture tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. Dört adet üç katlı sıra evden oluşmakta olup, hepsinin kendine ait bahçesi vardır (KVA, b.t.). Binanın esas özelliği ise çevreye/ iklime uyarlı cephesidir. Bu cephe, “Twister” adı verilen, her biri birey- sel olarak hareket edebilen esnek PV membran entegre edilmiş şeritlerden oluşmuştur. Bu şeritler, motor ile hareket ettirilebilmektedir. Cephe, bir ayçiçeğinin güneşi takip etmesi gibi gün içerisinde güneşi takip etmektedir (Maier, 2014). Cephe, yazın gölge sağ- lamakta, kışın ise güneş ışınımını içeri alarak enerji kaybını minimize etmek- tedir (Orhon, 2016). Böylelikle iklime uyarlı cephe örneği olarak karşımıza çıkmaktadır. 5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ Enerji korunumu denildiğinde, enerji ihtiyacını en aza indirmek gel- mektedir. Günümüzde binalar bunu değişik tasarımlarıyla sağlamakta, hatta azaltılmış bu enerji ihtiyacını da yenile- nebilir enerji kaynaklarıyla karşılayarak sıfır, hatta artı enerjili bina olmakta, fosil enerji kaynakları kullanımını sıfırla- yarak enerji korunumunu maksimuma çıkarmaktadırlar. Bu yöntemlerden bir tanesi de uyarlı cephe tasarımlarıdır. Bu çalışmada ele alınan örnekler, çevresel etkilere karşı dinamik cevap- lar vererek, kendilerini çevreye uyar- layan ve böylelikle iç mekan konfor koşullarını sağlarken, enerji ihtiyacını minimuma indiren İklime Uyarlı Cephe tasarımlarıdır. Bu tasarımlarının sonu- cunda enerji korunumu sağlayarak sür- dürülebilir mimarlığın oluşturulmasına katkıda bulunurlar. Bunu yapmanın, yani uyarlı cephe tasarlamanın yolu çok çeşitlidir. Önemli olan, çevresel etkilere dinamik bir şekilde karşılık verebilecek yenilikçi bir cephe tasarımını, iklime uyarlı cephe tasarımlarını geliştirebilmektir. Bunun için çalışmada ele alınan örneklerin mimarlara tasarımlarında yol göster- mesi hedeflenmiştir. Sürdürülebilir mimarlığın oluşturulması, enerji koru- numu sağlayan bu tür yenilikçi ve iklime uyarlı cephelerin geliştirilmesiyle gerçekleştirilecektir. Şekil 5. Penumbra Kinetik Gölgeleme Sistemi genel görünümü ve detayı (Frearson, 2014) (Smith, 2014) Şekil 6. IBA Soft Evi’nin esnek PV membran gölgeleme elemanları (KVA, b.t.)