Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 75. Sayı (Temmuz-Ağustos 2018)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Temmuz-Ağustos 2018 52 makale Serin çatılar, özgül ısı ve termal yayı- lım değerleri düşük, termal iletkenlik değeri yüksek yüzeylerdir. Serin çatı malzemelerinin ısı tutma kapasiteleri, geleneksel malzemelere göre daha düşük olabilmektedir. Geleneksel çatı malzemelerinde çatı yüzeylerindeki sıcaklık 66-85 °C’ye kadar ulaşarak sıcak yüzeylerin oluşmasına zemin hazırlarlar. Serin çatı malzemeleri ile bu sıcaklıklar 28-33 °C’ye kadar azaltılabi- lir [8]. Serin çatılar binaların soğutma yükünü azaltarak enerji tasarrufu sağ- larlar. Özellikle sıcak iklim bölgelerinde iklimlendirme cihazlarının kullanımını azaltır. Ortalama enerji tasarrufu yüzde 7 ile 15 arasında değişmektedir [7]. Serin malzemeler ekonomik ve çevre dostu olarak tanımlanmaktadırlar. Bunun nedeni, yüzey ve hava sıcaklı- ğını düşürerek kent-mikro iklimini iyileş- tiren pasif iklimlendirme araçları olma- larıdır [9]. Serin renkli malzeme tanımı ise aşağıdaki gibi açıklanabilir: UV ve Kızılötesi ışınlar gözle görünmezler ve renkler üzerinde hiçbir etkileri yoktur. Ancak gerek görünür, gerek görünmez tüm ışıklar emildikleri nesneyi ısıtırlar. Daha fazla solar enerji emen nesne daha fazla ısınır. Tersine, nesnenin bu tip ışınları yansıtması fazlaysa daha az ısınacaktır. İki nesne görünürde aynı renkte görünebilir, fakat kızılötesi spekt- rumda çok farklı yansıtma özelliklerinde olabilirler. Kızılötesi ışınları yansıtan nesne, kızılötesi ışınları emenden daha serin kalacaktır. Ve kızılötesi ışık, güneş ışığının tam olarak yarısını kapsadığın- dan ısı birikmesi söz konusu olduğunda, nesnenin kızılötesi ışığı yansıtması, renginden daha önemlidir. Bir başka deyişle, bir nesne güneş ışığı altında serin olması için beyaz olmak zorunda değildir [13]. Yani serin malzemeler, güneş ışını yansıtıcılık ve emilen ısıyı yayılım yoluyla ortama bırakma özel- likleri yüksek malzemelerdir. Şekil 4.1. Serin çatı ve geleneksel çatı yüzeylerinin kıyaslaması Radyasyon, görünebilir ve görünmez dalga boylarını oluşturmaktadır. Kızılötesi pigmentlere sahip çatı kaplama malzemeleri güneş ışınlarının çoğunu yansıtmaktadır. Serin Çatı Kızılötesi pigmentlere sahip çatı kaplama malzemesi kullanıldığında, çatı boşluklarına daha az ısı kazancı geçtiğinden çatı soğuk kalmaktadır. Geleneksel çatılarda, sıcak hava koşullarında ısı kazançları çatı boşluklarında yer alarak alandaki boşlukları doldurmakta ve çatının sıcak olmasına neden olmaktadır. Geleneksel çatı Geleneksel çatılar, kızılötesi görünmez ışınlarının bir kısmını emer, bir kısmını da geri gönderir. 4.1. Serin Çatı Kaplama Malzemeleri ve Özellikleri Bu çalışma kapsamında serin çatı kaplama malzemeleri 6 başlıkta ele alınmaktadır: - Beyaz Kaplamalar ve Beyaz Renkli Malzemeler - Alüminyum Pigmentli Serin Malzemeler - Serin Renkli Malzemeler - Serin Membranlar - Termodinamik Malzemeler - Hal Değiştiren Malzemeler Beyaz Kaplamalar ve Beyaz Renkli Malzemeler: Beyaz, güneş yansıtıcılığı en fazla olan renktir. Ancak, beyaz rengin yansıtıcılık değeri, malzemeye beyaz rengi veren pigmentin boyutu, boyanın uygulandığı malzemenin kalınlığı ve özgül ısı gibi özelliklerine göre değişir. Çatı yüzeylerinde güneş yansıtıcılığı yüksek olan beyaz renkli kaplama mal- zemeleri kullanılarak veya çatı yüzeyi akrilik beyaz boya ile boyanarak, çatı yüzeyinin gün boyu ısı depolanması engellenebilir ve çatıların serin olmasını sağlanabilir. Şekil 4.2.’de görüldüğü gibi düşük eğimli bir çatıya sıva püskürtmesi yapılmaktadır. Sıvalar, düşük eğimli çatılarda en iyi uygulanabilen yüzeysel işlemlerdir. Koyu kıvamlı boya kıva- Şekil 4.2. Düşük eğimli çatıya sıva püskürtülmesi / Serin çatı üzerinde fotovoltaik güneş panelleri montajı