Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 75. Sayı (Temmuz-Ağustos 2018)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Temmuz-Ağustos 2018 54 SONUÇ Yazın sıcak bölgelerde çatı yüzey- lerinden kaynaklı ısı kazancı, binadaki kullanıcı konforunu olumsuz etkileye- rek serinleme amaçlı enerji sarfiyatını artırmaktadır. Dolayısıyla hava kirliliği de artmakta, kentsel ısı adası etkisini de artırmaktadır. Kentsel ısı adası konu- sunda son yıllarda yapılan akademik çalışmalar, konunun önemine dikkat çekerek, farkındalık yaratmaktadır. Bu çalışma ile konu hakkında farkındalık yaratılmasına katkı yapılması amaç- lanmıştır. Kentsel tasarım ve şehircilik ölçekle- rinde alınacak kararların çevre sorun- ları üzerindeki etkileri bilinmektedir. Kentsel ısı adaları da bu çevre sorun- larından biridir. Bu sorunun önünün alınabilmesi için bu farklı ölçekte yer alan aktörlerin konuya duyarlı yaklaş- maları önemlidir. Şehircilik kararları yanı sıra, çatı ve cephe tasarımında yasal düzenleme yetkisine sahip olan belediye gibi yerel yönetimlerin de alınabilecek kararlar ile bu sorunun önlenmesinde katkıları büyük olacaktır. Kentleşme ve arazi kullanımındaki değişiklikler sonucu kentte öncelikle mikro ölçekte çalışmalara başlanarak, haritalanmalıdır. Haritalanma netice- sinde, kentsel ısı adası etkisinin yoğun olduğu bölgeler tespit edilerek müda- hale edilebilir. Yoğun kentleşmenin olduğu alanlarda mevcut çatı yüzeyleri serin çatı uygulamasına dönüştürüle- bilir. Bu bağlamda, farklı çatı kaplama malzemelerinin uygulandığı düz ve eğimli çatıların yansıtıcılık potansiyeli hesaplanabilir. Serin çatı uygulamaları ile bina ölçeğinde enerji tasarrufu ve mikro ölçekte kentsel ısınmaya karşı azaltıcı önlem sağlanabilir. Mevcut binaların çatı yüzeylerine doğrudan uygulanabilecek beyaz boya neticesinde sağlanacak yansıtıcı yüzey ile enerji kazancı sağlanabilir. Güneş enerjisinden korunmanın yanında istifade etmek de düşünüle- rek, serin membranlar ile birlikte kul- lanılacak fotovoltaik (PV) paneller, enerji etkin nitelikte çatı yüzeyi elde edilmesini sağlayacaktır. Serin çatı mal- zemelerinin yansıtıcılık özelliği, gerek atmosferik etkiler, gerek hava koşulları nedeniyle zaman içinde azalabilir. Bu nedenle, bu malzemelerin uygulandığı yüzeylerde periyodik aralıklarla yıkama ya da fırçalama işlemleri yapılması, kul- lanım ömürlerini uzatıp, performansla- rını iyileştirebilir. Kent geometrisi ve bina yönlenmesi dışında, cephelerde uygulanacak serin renkli malzemeler ile mikro ölçekte kentsel ısınmaya karşı azaltıcı önlem sağlanabilir. KAYNAKÇA [1] Öztürk, K., 2002. Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 1, s.47-65, Ankara. [2] Çevre ve Orman Bakanlığı, Türkiye, 2007. First National Communication on Climate Change, (http://www. cevreorman.gov.tr ) [3] Bayraktar, T., N., ve Gerçek, D., 2014. Kentsel Isı Adası Etkisinin Uzaktan Algılama ile Tespiti ve Değerlendirilmesi: İzmit Kenti Örneği, 5. Uzaktan Algılama Sempozyumu. İstanbul. [4] Bayraktar, T., N., ve Gerçek, D. (2014). Kentsel Isı Adası Etkisinin Uzaktan Algılama ile Tespiti ve Değerlendirilmesi: İzmit Kenti Örneği. 5. Uzaktan Algılama Sempozyumu. İstanbul: 2. Oke, T.R., 1982, Theenergeticbasis of the Urban Heatisland. Quarterly Journal of the Royal Meteorological Society, 108 (455), 1-24. [5] Kılıç, S. ve Kum, G., (2013). Şehirleşmenin Sıcaklık ve Yağış Parametreleri Üzerine Etkisi: Gaziantep Örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 6, s.22, [6] Tozam, İ., 2016. Kentsel Isı Adası Etkisinin Azaltılmasında Çatıların Değerlendirilmesi: Yeşil Çatılar ve Serin Çatılar, Yüksek Lisans Tezi, İ.A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, s.47., İstanbul. [7] Cool Roof Rating Council. (t.y.).Cool Roofing Information for Home and Building Owners (http://coolroofs.org/resources/ home-building-owners) [8] EPA, 2009. Reducing Urban Heat Islands: Conpendium of Strategies. Cool Roofs. [9] Çelik A.,Ç., 2012. Kentsel Isınmaya Çözüm Olarak “Serin Çatılar” ve “Serin Malzemeler” Ege Mimarlık Dergisi. Sayı, s.35- 39, İzmir. [10] Yılmaz, E., 2013. Ankara Şehrinde Isı Adası Oluşumu. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi. SBE. [11] Akay, A., 1996. Kentsel Mekanlarda Oluşan Isı Adası Etkisinin Azaltılmasında Sürdürülebilir Peyzajın Öneminin Ankara Kenti Örneğinde Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. FBE. [12] Kıncay, O., 2008. Ders Notları. [13] Soğuk Pigmentler., 2013. Industrial Paint & Surface. www.ippcm.com/Haber/Soguk- Pigmentler.html(10.09.2016). [14] Santamouris Metal., “Using Advanced Cool Materials in the Urban Built Environment to Mitigate Heat Islands and Improve Thermal Conditions”, Solar Energy (2011). makale