Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 80. Sayı (Mayıs-Haziran 2019)

cativecephe.com Çatı ve Cephe / Mayıs-Haziran 2019 43 sinde UNESCO World Heritage City listesinde yer alan bir kenttir. Birçok tarihi ve doğal güzelliklere sahip olan şehir, engebeli bir arazi yapısı üzerine kurulmuştur. Safranbolu, İç Anadolu ile Karadeniz bölgeleri arasında iklim geçiş kuşağında yer almaktadır. Yağış- lar, Karadeniz ikliminin etkisiyle mev- simlere dağılmakla birlikte Karasal iklim etkisiyle en çok yılın ilk yarısında görülmektedir [6]. Bu durum çatıların kaplama malzemesindeki yıpranmayı çeşitlendirmekte ve artırmaktadır. Farklı malzemeler ile çatı kaplama işi maliyetinin tespiti için bölgedeki açık pazar alanının (Şekil 1) kapatılması üzerinden bir değerlendirme yapılmış- tır. Bu alanın seçilmesinde merkezi bir alanda yer alması, kamusal bir alan olup herkese hizmet vermesi, geniş bir alana sahip olması, pazar alanının kapatılması durumunda tercih edile- bilecek kaplama malzemelerinin fazla olması gibi özellikler etkili olmuştur. Bu amaçla çekme sınırları içerisinde pazar alışverişine uygun ortam sağlayabilecek %20 eğimli beşik çatıların yan yana gelmesiyle bir üst örtü oluşturulmuştur (Şekil 2). belirlemiş olduğu birim fiyat listesi poz numaraları esasına göre kullanılmıştır [5]. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın, dönemin koşullarına bağlı olarak her yıl yenilediği bu fiyatlarda bazı malze- meler her dönem yer almamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada 2000-2018 yılları arasında birim fiyatları bulunan malzemelerin değerlendirmesi yapı- labilmiştir. Bahsi geçen yıllarda yapı sektöründe kullanılan fakat birim fiyat listesinde yer almayan malzemelerin maliyeti göz ardı edilmiştir. Karadeniz Bölgesi’nin batısında yer alan Karabük iline bağlı bir ilçe olan Safranbolu, kültür varlıkları saye- malzemelerinde yıpranmaya bağlı ola- rak değişimler olmaktadır. Seçilecek malzemenin kullanışlı, çevresel etkilere dayanıklı ve uzun ömürlü olması ilk yapım ve bakım onarım sırasında yapı maliyeti açılarından önemlidir. 3. ÇATI KAPLAMA MALZEMELERİNİN MALİYETLERİNİN İNCELENMESİ Yapı kullanım ömrü süresince çev- resel koşullara bağlı olarak, çatı kap- lama malzemelerinin değiştirilmesi konfor koşulları açısından önemlidir. Zamanında müdahale yapılmaması durumunda, yapı içine su girerek rutu- bet, kötü koku ve görsel kirliliğe neden olabilir. Hatta bu durum insan sağlığını tehdit edecek noktaya varabilir, yapı taşıyıcı sistemine zarar vererek zamanla binanın çökmesine neden olabilir. Bu sebeple kaplama malzemelerinin iş göremez duruma geldiği tespit edildi- ğinde değiştirilmesi gerekmektedir. Yapılacak olan her değişikliğin bir maliyeti olacağı aşikardır. Bu maliyet yıldan yıla değişiklik göstermektedir. Bu doğrultuda farklı malzemeler ile 2000-2018 yılları arasında çatı kap- lama maliyetinin değerlendirmesi yapıl- mıştır. Maliyet analizi çalışması yapılır- ken, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Çizelge 1. Çatı kaplama malzemesi seçiminde dikkat edilmesi gerekli hususlar [3, 4]. Şekil 1. Safranbolu Perşembe pazarı alanı [7]