Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 81. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Temmuz-Ağustos 2019 20 çatı ve cephede elektrik üretimi / görüş Çatı Alanlarının Üçte Biri Güneş Enerjisi Kurulumuna Uygun E nerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaşma yönetmeliğini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği” sayesinde, çatı tipi uygulamalarını etkin ve verimli kılacak olan mahsuplaşma süresinin aylık ola- rak belirlenmesi, Türkiye’de çatı tipi güneş enerjisi sistemlerinin geleceğini kurgulayan ana tema olarak görülme- lidir. Güneş enerjisine dayalı elektrik üretimi yapabilecek atıl haldeki çatı, cephe gibi alanlar değerlendirilecek, üretim ve tüketim noktası aynı olmak şartıyla mevcut “Bağlantı Gücünü” aşmamak üzere güneş santrali kuru- labilecek. Yönetmelik ile artık güneş enerjisi uygulamalarının sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleştiri- lebileceği belirlendi. İşletmeler ya da vatandaşlar artık lisans alma ya da şir- ket kurma zorunluluğu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek ve bunu da çatı ve cephe uygulamaları ile yapabi- lecekler. Bunun ülkemiz için ne ifade ettiğini dünyadan örnekler ile anlat- maya çalışalım... Ülkelerin çatı üstü uygulamala- rına bakıldığında tüm dünyada hızlı gelişmelerin yaşandığı görülmektedir. Örneğin, Hindistan’ın 2020 yılında çatı üstü solar panellerden elde edilen enerjisinin 40 GW kapasiteye ulaşması beklenmektedir. Almanya ise 2030 yılında yüzde 100 oranında yenilenebilir enerji kayna- ğını kullanmayı hedeflerken, 10 yıllık planlamasına göre 42 GW solar çatı kapasitesi oluşturmayı planlamaktadır. Almanya’dan 1,5 kat daha fazla güneş- lenme süresine sahip olan Türkiye için ise 2023 hedefi toplam 5 GW olarak belirlenmiştir. Türkiye’deki çatıların doluluk oranının Almanya’dan daha düşük olduğu göz önünde bulundu- rulduğunda, ülkemizin çatı üstü uygu- lamalarında henüz hayata geçirmediği yüksek bir potansiyeli olduğu netlik kazanmaktadır. Çatılarımızın güneş enerjisi potansi- yeli hesaplanırken sadece çatı alanına bakmak elbette yeterli olmayacaktır. Bunun yanında, mevcut şebekelerin güneş enerjisi bağlantılarını kaldı- rabilme kapasitesi, tüketicilerin gelir seviyesi, kredibilitesi ve ilgili politi- kaların güneş enerjisi kurulumu için koyduğu hedefler de çatılarda güneş enerjisi kurulmasını etkileyen önemli parametreler olmaya devam edecektir. Araştırmalar sonucunda, 9 milyon- dan fazla bina stoku ile çatı üzeri güneş enerjisi potansiyeli en yüksek ülkeler- den biri olan Türkiye’de mevcut çatı alanlarımızın en az üçte birinin güneş enerjisi kurulumuna müsait olduğu tahmin edilmektedir. Bu da yaklaşık 467.000.000 metrekare olarak ele alı- nabilir. Bu alanların tamamına güneş enerjisi panelleri yerleştirdiğimizi var- saydığımızda, yaklaşık 46.000 MW kurulu güç elde etmemiz mümkün görünüyor. Bu kurulu gücün 23.000 MW’lık bölümünün konut çatılarından, 21.000 MW’lık bölümünün sanayi ve ticari çatılardan, 2.000 MW’lık bölü- münün ise kamu kurumu çatılarından elde edilebileceği öngörülüyor. Ülkemizde kişilerin mali durumu ve kredibilitesine baktığımızda ise çatılara yapılacak yatırım ile yaklaşık 3.900 MW’lık kurulu güce ulaşılabileceği tahmin edilmektedir. GÜNDER tara- fından TEİAŞ ile yapılan görüşmelerde, çatı kurulumlarının yaklaşık 6.580 MW’lık kapasiteye ulaşmasının iletim hatlarında herhangi bir ilave yatırım gerektirmeyeceği belirlenmiştir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ise 2017 yılında yaptığı açıklamada, gelecek 10 yılda 10.000 MW kurulu güç hedef- lendiğini ve bunun da 4.000 MW’sinin konut çatılarından, 6.000 MW’sinin ise endüstri ve ticari çatılarından planlan- dığını açıklamıştır. Çatı uygulamaları için çeşitli kapasi- telerde fizibilite çalışması yapıldığında ve aylık mahsuplaşma uygulanması esas alındığında, dağıtım firmalarının ve bulunulan şehrin özelliğine bağlı olarak fiyat farklılıkları da gözlemle- nebilecektir. Çatı uygulamalarında en önemli etken, elbette ki çatının fiziki durumu, yani çatı tipi, çatıların kulla- nım şekli, çatı üzerinde kullanılabilecek alan ve elektrik tüketimi ve maliyetidir. Bunun yanında mevcut mevzuat, çatı sahiplerinin konu hakkındaki farkında- lığı ve elektrik üretiminin kendilerine sağlayacağı katkı hakkındaki bilgileri ve algıları da önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. KUTAY KALELİ GÜNDER Başkanı