Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 81. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

cativecephe.com Çatı ve Cephe / Temmuz-Ağustos 2019 41 İkincisi, dış duvar sisteminin son kat- manına gelerek bir kaplama malzemesi gibi oluşan sistemlerdir. Üçüncüsü ise cephelerde ikinci bir ek eleman olarak genellikle gölgeleme amaçlı kullanıl- ması ile oluşan sistemlerdir. Güneş kırıcı paneller, saçaklar, balkon para- petleri bu gruba girmektedir. 2.1. Cephe Dış Duvar Sistemi Olarak Fotovoltaik Paneller Binalarda dış duvar sistemi olarak fotovoltaik panellerin kullanılması günümüzde pek çok yapı türünde oldukça yaygındır. Giydirme cam cephe sistemi olarak binaya entegras- yonu sağlanabildiği gibi binanın bazı saydam bölümlerinde de kullanılmak- tadır. Fotovoltaik paneller, modüler metal ızgaralara takılarak buradan da binanın strüktürel sistemine yük akta- rarak taşıtılırlar. Ayrıca panel fotovol- lir. Tasarımdan bağımsız olarak, proje yapım sürecinden sonra da eklenebilir. İkincisi ise proje başlangıç aşamasında tasarımda karar verilerek uygulanan, binaya entegre sistemlerdir (Building Integrated Photovoltaics, BIPV). Bu sistemlerin kullanılmasında bina ile ilişkisi, tasarım aşamasında düşünül- melidir. Binanın bileşenlerinden çatı- larda, cephelerde, balkon yüzlerinde ve parapetlerde kullanımı bulunmaktadır (Fotoğraf 1.) BIPV sistemler binalarda çok fazla kullanım alanı ve alternatif sunmaktadır. Ulaşım yapılarında da kullanımı oldukça yaygındır. Otopark ve durak üst örtülerinde, küçük barınak alanlarında kullanımı göze çarpmak- tadır [2]. Binaya entegre sistemlerin cephe- lerde uygulanmasında üç farklı sis- tem bulunmaktadır. Bu sistemlerden birincisi, dış duvar sistemini fotovol- taik panellerle oluşturan sistemlerdir. Fotovoltaik panellerin cephelerde kul- lanımında da çatı kullanımına benzer olarak güneş ile ilişkisi önemsenmelidir. Ağaçlar, diğer binalar, yapısal olmayan kent mobilyaları gibi gölgelenmesine sebep olabilecek elemanlar ve güneş açısı dikkate alınmalıdır. Çatı ve cep- helerde kullanımının karşılaştırılması yapıldığında ise, iklimsel veriler ve enlem ilişkisi büyük parametreler ola- rak karşımıza çıkmaktadır. Kış mev- siminde çatıdaki panelin karla kaplı olması söz konusu olduğundan daha az enerji üretmesi kaçınılmazdır. Mev- simden mevsime göre de değişiklik göstermektedir. Bu bağlamda, çatı ve cephede konumlandırılmış fotovoltaik panelin verim karşılaştırılması yapılır- ken, bölgesel alanda çalışmanın yapıl- ması ve sonuçlarının sadece o bölgede geçerliliğinin sağlanması gerekmektedir [1]. Fotovoltaik panellerin kullanılma- sında en temel etken, enerji üretimi olarak bilinmektedir. Enerji üretimi- nin yanı sıra fotovoltaik paneller diğer konfor koşullarını da desteklemektedir. Özellikle cephelerde kullanılmasında bu yönlerden de binaya kazanç sağ- lamaktadır. Binalarda kullanım türüne bağlı olarak gürültü önleme, ısı yalıtımı, elektromanyetik koruma, estetik özellik oluşturması, güvenliğin sağlanması, su ve nem korunması, güneşten korunma gibi özellikleri de sağlamaktadır. Fotovoltaik panellerin binalarda kullanılmasında iki farklı sistem bulun- maktadır. Bunlardan birincisi binaya adapte edilen, uyarlanabilen, sistemler- dir (Building Adopted / Applied Photo- voltaics, BAPV). Bu sistemler, binaya sadece statik yükünü aktararak, enerji üretme amaçlı kullanılırlar. Genellikle çatıya takılarak kullanımı yaygındır. Bina yaşam döngüsüne baktığımızda bu sistemlerin istenilen zamanda takılması ve sökülmesi gerçekleşebi- Şekil 1. Dış duvar sistemleri olarak fotovoltaik panel çeşitlerinin kurgulanması; düzlemsel giydirme cepheler (a), düşeyde kırıklı giydirme cepheler (b), yatayda kırıklı giydirme cepheler (c) [5] OpakPV Yarı-geçirgenPV Şeffaf cam Opak PV Yarı-geçirgen PV Şeffaf cam Opak PV Şeffaf cam Perspektif Perspektif Perspektif Fotoğraf 1. Binaya entegre sistem örneği ve detayı, National Air Space and Museum, Washington [3] (1)PV glass panel,1m x 1m FrontWallofFuselage filted at xx SideWalls ofFuselageat90