Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 81. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Temmuz-Ağustos 2019 44 makale nın ortaya çıkması kolaylaşmaktadır. Yangının elektrik kaynaklı olması ve jeneratör motoruna, akülere ulaşması büyük risk taşımaktadır. Tüm bu kri- tik durumlar neticesinde, fotovoltaik panellerin yanıcılık sınıfı bilinmelidir. Zehirli gaz çıkarma özelliği ve yangın anında damlama özelliği araştırılmalı, tasarım aşamasında belirli kararlar neti- cesinde kullanılmalıdır [13]. Cephede dış duvar sistemi olarak kullanılan fotovoltaik panellerin yangın anındaki davranışları kritik olmaktadır. Bu sistemler yangın güvenliği açısından hem iç mekân hem de dış mekân ile ilişki kurması bakımından büyük risk taşımaktadır. Olası bir yangında, aşırı ısıya maruz kalan cephe konstrüksi- yon elemanlarının mukavemetini kaybetmesi ve erimesi sonucu panel- ler düşecektir. Yanıcı panel eleman- ların da yangın anında tutuşması ve duman açığa çıkarması yangın güven- liği bakımından özellikle iç mekânda sorun oluşturmaktadır. Aynı zamanda cephenin düşey sürekliliğinde kesinti- ler tasarlamak, yangının ve dumanın yayılmasında bir engel oluşturmak gerekmektedir. Fotovoltaik paneller cephede döşeme aralarında kullanıla- bildiği gibi cephede döşemeye asılarak da kullanılabilmektedir. Bu durumda cephe ve paneller arasında spandrel bölüm denilen alanlar oluşmakta- dır. Spandrel alanların uygun detay çözümleri ile tamamlanması; yangın alevi ve dumanının katlar arası geçişine engel olması gerekmektedir (Şekil 4). Fotovoltaik panel yangınlarında diğer tüm yangınlarda olduğu gibi elektriğin devre dışı kalması gerekmektedir. Aksi halde yangın daha çok büyüyecek ve yayılması kolaylaşmış olacaktır. Cephede kaplama malzemesi olarak kullanılan fotovoltaik panellerde yan- gın güvenliği açısından dikkat edilmesi gereken durum ise hava boşluğunun bulunmasıdır. Yangın anında hava boşluğu, baca etkisi (stack effect) olarak çalışmaktadır. Yangın ve dumanın üst katlara taşınmasında hızlandırıcı etkisi bulunmaktadır (Şekil 5). İç mekânda ortaya çıkan yangının boşluklara dol- ması; cephe açıklıklarına ve cephede bırakılan boşluk oranlarına göre farklılık göstermektedir [15]. Yangının panel arkasından ilerle- mesini önlemek için yatay olarak belirli önlemlerin alınması gerekmektedir. Yatayda kullanılan yangın bariyerleri ve hava boşluğu içinde tasarlanan özel elemanlar aracılığı ile yangın ve dumanın üst katlara yayılması engel- lenmektedir [15]. Hava boşluğu arka- sında bulunan katman malzemelerinin yanıcılık değerine, cephede bulunan açıklık oranlarına dikkat edilmelidir. Cephe geometrisinin de bu bağlamda ele alınması gerekmektedir. Yangının ve dumanın cepheden uzaklaşması, cephe geometrisinin doğru şekilde tasarlanması ile kolaylaşmaktadır. Cephede ek eleman olarak kullanı- lan panellerin yangın anında alevi ve dumanı cepheden uzaklaştırabilecek şekilde konumlanması gerekmektedir. Özellikle güneş kırıcı elemanların yan- gını cepheden uzaklaştıracak şekilde kurgulanması, açılarının tayin edilmesi önemlidir. Yangını ve dumanı dış ortama atabilecek şekilde konumlan- dırılmalıdır. Cephelerde ek elemanların taşıtılmasına konstrüksiyon amaçlı kul- lanılan alüminyum profillerin de yan- gın anında belirli bir süre dayanımını Şekil 3. Cephelerde yangının ortaya çıkması ve yayılma sebepleri [12] Şekil 4. Cam panellerin döşemeler arası taşıtılması ve cepheye asılarak taşıtılması [14] Şekil 5. Cephede kaplama malzemesi olarak kullanılan fotovoltaik panellerde yangın yayılımı [16]