Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 82. Sayı (Eylül-Ekim 2019)

cativecephe.com Çatı & Cephe / Eylül-Ekim 2019 30 makale yangın anında sıcakta şişen özel bant- larla havalandırma boşluğu tamamen kapanarak, sadece yangın anında iste- nen bölümlendirmenin sağlanabileceği şekli almasıdır. Yukarıdaki resimlerde, bölümlen- dirilmiş bir kaplamalı cephe üzerinde yapılan test sonucunda, yangının sınırlandırıldığı bölümde nasıl kaldığı ve diğer bölümlere atlamadığı görü- lüyor. Bunu sağlayan intümesan bant ve aralık bariyerleri de gösteriliyor. Detaylandırmada yukarıda belirtilen bölümlendirme kadar başka önemli bir nokta ise pencere ve cephenin vizyon kısımları ile kaplamalı cephe kısımları- nın da yangının yayılmasını önleyecek şekilde ayrıştırılmasıdır. Bu çalışmada ayrıntısına girilmemiş olan asma giy- dirme cephelerin katlar arası yangın ve duman kesiciliği gibi kaplamalı cephe ve pencere arasında, ilave olarak pen- cere çevresinde de bu yangın yalıtımı yapılmalıdır. Yine başka önemli bir konu, yuka- rıda bahsi geçen, yalıtım amaçlı memb- ranların kullanım yeridir. Isı yalıtım örtüleri günümüzde su ile etkileşime gir- meyecek şekilde üretilirler. Dolayısıyla bu membranlar dışarıdan suyu yalıt- maktan ziyade, içeriden dışarı buhar geçişini engellemek için kullanılırlar. Yine yapılan testlerden elde edilen sonuçlarda, membranların ısı yalıtım örtüsünün arka tarafında olmasının, yangın yayılmasına bir etkisi olmadığı ortaya çıkıyor. Yine çift cidarlı cepheler ve mantolama adı verilen kaplamalar da burada izah edilen esaslara göre değerlendirilmeli ve yangın yayılmasını önleyecek detay ve malzeme tedbirleri alınmalıdır. 4. SONUÇ Bu çalışmada çok somut bir şekilde kaplamalı, havalandırmalı ve çok kat- manlı cephelerin yangının yayılmasına etkisi ele alındı. Dünyanın çeşitli böl- gelerinde son 10-15 yıldaki büyük ve ölümlü yüksek bina yangınlarını ele aldığımızda, en büyük yangın yayılma riskinin bu tür cephe sistemleri olduğu görülür. Bu sebeple “en riskli” uygu- lamaları ele alarak bu tür cephelere odaklanılmıştır. Diğer yayılma türleri daha ziyade sprinkler yöntemi, sön- dürme ve tahliye gibi yangın anı ve sonrası konular üzerinde durulmasını gerektirirken, odaklanmış olduğumuz yayılma türü, esasen tasarım ve yapım süreçleri gibi ön aşamalarda alınan tedbirlerle, yangın ve can kayıplarını önlemek amaçlı irdelendi. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız gibi, kapla- malı cephelerde estetik, uzun ömür ve yalıtım performanslarını artırmak için yapılan katmanlaştırmalar, maalesef önemli kayıplarla sonuçlanan yangın- lara sebep oluyor. Yukarıdaki 4 fak- tör ile yapılan analizden anlaşılacağı üzere doğru malzeme ve doğru detay- landırma ise hayat kurtarıcıdır. Daha önce yaşananlar insanlık tarihinin her aşamasında olduğu gibi, gelecek ile ilgili derslerin alınmasını sağlamalıdır. 3.2. bölümünde belirtilen testlerdeki numunelerin, 3.4. bölümünde izah edilen detaylandırma esaslarına ria- yet edilerek üretildiğini vurgulayarak, sadece malzeme seçiminin ne kadar önemli olduğunu belirtmek isteriz. Grenfell faciasından sonra Birleşik Kral- lık’ta başta Avrupa’daki en önde gelen Cephe Teknolojileri Merkezi CWCT gibi bir akademik kuruluş olmak üzere üniversiteler, belediyeler, bakanlıklar, uzmanlar ve firmalar bir araya gelmiş, bu bildiride ayrıntıları belirtilen, yoğun test, çalışma, toplantı ve araştırmalar yapmış, bunların sonucunda yerel yönetmeliklerinde ciddi değişiklikler yapma yoluna gitmişlerdir. Ülkemizde bugüne kadar ciddi anlamda buna benzer bir olay yaşan- mamış olması sevindirici olmakla bir- likte, yukarıda bahsedilen hataların yapılmadığı anlamına gelmemekte, bir an önce yetkililerin bu konularda düzenlemeler yapmak için girişimlerde bulunması, projelendirme ve uygu- lama aşamasında uzmanlarla istişare ve denetleme yapması gerekmektedir. 5. KAYNAKLAR [1] KILIÇ, A. Prf. Dr., “Londra Yüksek Bina Yangını: Eksikler, Hatalar”, TÜYAK Yangın Mühendisliği Dergisi Sayı-2, 2017 [2] HALL Jr., John R.. NFPA, “Fatal Effects of Fire”, March, 2011 [3] KILIÇ, A. Prf. Dr., “Türkiye’de Yüksek Binalar Güvenli mi?”, Yangın ve Güvenlik Temmuz- Ağustos 2017 [4] LEDBETTER, Stephen. Center for Window and Cladding Association, “Fire Seminar- Rainscreen Panels”, Londra, 16 November 2017 [5] HARRIS, Richard. Center for Window and Cladding Association, “Fire Seminar – Insulation Materials”, Londra, 16 November 2017 [6] METCALFE, David. Center for Window and Cladding Association, “Fire Seminar- Understanding the Problem”, Londra, 16 November 2017 [7] ALTINDAŞ, Sedat, Yrd. Doç Dr., “Cephelerde Yangın Oluşumu ve Yayılımı”, Bildiri, 7.’ci Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu, YTÜ, Beşiktaş 3-4 Nisan 2014. [8] KEILLER, Alan. Center for Window and Cladding Association, “Fire Seminar-Cavity Barriers and Fire Stopping”, Londra, 16 November 2017.