Çatı ve Cephe Sistemleri Dergisi 9. Sayı (Temmuz-Ağustos 2007)

w :ı: (L w " " ~ <> @ ~ bir mimar; ve cephe "Böyle bir kentsel bakım kavrayışıyla bugünün dünyasında çağdaş kentsel mekan inşa etme olanağı yok. Sadece bakım değil, yapının tasarımsal özelliklerini de bozmamak gerekir. Yapının dış mekanına istediğiniz değişiklikleri yapma hakkınız sınırsız olmamalı. Bunun en azından belirli ölçüde kısıtlanması gerekiyor. Türkiye'de isteyen cephesindeki her elemanı değiştirebiliyor. Bunun bir ölçüde engellenmesini anlamlı buluyorum. Ama belediyeler bunu engellemeye çalışmıyorlar; belediyelerin yaptıkları şeyler genelde kozmetik işler. Yani sadece binaların cephelerini boyama zorunluluğu getiriyorlar. Ama bu bile olumlu. Kamusal alanda, binanıza bakma yükümlülüğünüz var. O binadan herkesin, içinde yaşamayanların da etkilendiği gerçeğini, zarar görebileceği gerçeğini kabul etmeliyiz. Belediyelerin bu doğrultuda çalışması olumlu. Ama kantarın topuzunu kaçırdıkları durumlar da oluyor. Bir zamanlar Beyoğlu'nda bütün tabelaların aynı olması isteniyordu. Tüm mağaza tabelaları ahşap üzerine altın renği metalik olacak diye ta30 ÇAT&I CEPH•ETEMMUZ-ACUSTOS / 2007 nımlanmıştı. Kentsel mekana böyle keyfi ve kestirme estetik müdahale yapılamaz. Böyle bir totaliter tavır olmamalı. .. " Tarihi Yarımada "Disneyland"a çevriliyor! "Tarihi Yarımada Kentsel Tasarım Projesi'ni onaylamıyorum. Tarihi Yarımada'yı Disneyland'e çevirecek bu tür girişimlere ciddi biçimde karşıyım. Tarihsel çevreyi korumak demek orayı tarihselmiş gibi gözüken yeni yapılarla doldurmak değildir. Öyle bir şey yapıyorsanız orasının Tarihsel Yarımada olmasıyla İkitelli olması arasında fark kalmaz. Her yere tarihselmiş gibi gözüken bina yapabilirsiniz. Tarihsel koruma yapmak isteniyorsa, bunun yolu öncelikle restorasyondan geçer. Kısıtlı ölçüde yeni yapı kuşkusuz eklenebilir. Bazı durumlarda bu yeni yapı gerçekten eski yapıya tasarımsal açıdan benzer de olabilir. Bunlara bir ölçüde tahammül edilebilir. Ama İMÇ'yi yıkıp yerine 'yeni tarihi mahalle' yapmaya kalkışırsanız bu, en hafif anlatımla gülünç olur. Ekonomik açıdan da savunulamaz. Sahte tarihi mahalle yaratılarak koruma yapılamaz. Vefa ve Süleymaniye bölgesinde yapılmaya çalışılanlar ciddi yanlışlıklar. Bunu kısıtlayacak yerde, çapını da büyüterek projeyi ilerletmeleri daha da vahim bir gelişme. Kullanılan yasal araçlar da vahim. Belediye kendi cebinden arsa satın alarak, çevreyi kendi cebinden tarihselci bir biçimde dönüştürmeye kalkışmamalı. Belediye kaynakları bu tür developerlik işleri için kullanılamaz. Belediyenin yapması gereken daha önemli şeyler var. Belediye bir müteahhit şirket gibi çalışamaz, çalışmamalıdır. Görevimiz zaten çok çok az sayıda kalmış olan gerçek tarihsel ahşap yapıları korumak olmalı. Gözümüz gibi bakmalıyız. Türkiye'nin tarihsel konut stoğu uzman olmayanların sandığının aksine, çok kısıtlı. Konut bazında neredeyse eski hiçbir şey yok. Tüm Türkiye'de 18. yüzyıldan kalma on ev bulamazsınız. Erken 19. yüzyıldan kalma yüz ev mevcut değil. Bu ülkede ABD'nin tarihi yok deme alışkanlığımız var; oysa ABD'de erken 19. yüzyıldan kalma neredeyse binlerce konut yapısı var. Türkiye bu tür 'zengin tarihi mal varlığımız var' gibi efsanelerle kendini kandırmayı bırakmalı ve elindeki bir avuç yapıyı gerçek anlamıyla korumalı. Durum böyleyken tarihselliği görüntüyle, illüzyonla elde etmeye çalışmak saçma bir politika, anlamsız bir lüks. Hiçbir biçimde hoş görülemez ... Cephe, yapısal mekanla kentsel mekanın arayüzüdürl .. "Cephe, yapının kentsel mekanla diyalog kurduğu yüzeydir. Ya da başka bir deyimle söylersek, yapısal mekanla kentsel mekanın arayüzüdür. Fakat tüm çağlar boyunca cephenin kentsel mekanla böylesine bir diyalog oluşturma rolü olduğunu da söylemek yanlış olur. Cephe, mimarlığın çok uzun tarihi dikkate alınırsa, neredeyse yeni ortaya çıkmış bir problem. Rönesans'tan, 15. yüzyıldan sonra belirdi bile diyebiliriz. Bu tarihlerden sonra cephe gerçekten yapıyı ifade eden, kente bildirimlerde bulunan bir tasarım düzlemi olarak düşünüldü. Ondan önceki yüzyıllarda zaten her yapının cephesi de yoktu. Kuşkusuz, ilk bakışta her yapının cephesi varmış gibi

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=