Isı Yalıtımlı Sandviç Paneller ile Ses ve Su Yalıtımı

5 Haziran 2017 | TEKNİK MAKALE 68. Sayı (Mayıs-Haziran 2017)

Yazan: ADEM ÇAĞLAYAN / Atermit Kaynak: PANELDER

Ses Yalıtımı

Ses, duyulabilir frekanslardaki ses dalgalarını, kulak tarafından algılanması olarak tanımlanabilir. İnsanların işitebileceği frekans aralığı 20 ile 20.000 Hz aralığındadır. 20 Hz altındaki frekanslar “İnfrasonic Frekanslar”, 20 KHz üstündeki frekanslar ise “Ultrasonic Frekanslar” olarak adlandırılır. Örneğin köpekler 200 ile 20.000 Hz arası frekansları rahatlıkla duyabilirler, yarasalarda bu değer 50 ile 25.000 Hz arasındadır.

Sesin var olabilmesi için bir kaynak (çapını büyültüp küçülterek titreşen bir cisim), esnek bir ortam (örneğin hava) gereklidir. Durgun bir suya atılan taşın su yüzeyinde oluşturduğu dalgalanmaların yayılması durumuna benzetilebilen ses dalgaları, ortamın moleküllerini sıkıştırıp gevşeterek ses enerjisini çevreye dağıtırlar.
Ses bir ortamda yayılırken, bir engelle karşılaştığında, diğer fiziksel olaylar gibi üç temel biçimde davranır. Sesin bir bölümü karşılaştığı engelden yansır, bir bölümü engel tarafından yutulur, kalanı da engelin diğer tarafına geçer. Dolayısıyla her malzemenin bir ses yutma katsayısı (a) vardır.

İç ortam gürültüsü: Yapı içindeki mekanik sistemler ve diğer gürültü kaynaklarından doğan ve mekân içinde bulunan insanları olumsuz etkileyen istenmeyen ve zararlı seslerin bütünüdür.

Sandviç paneller ile ses yalıtımı, panelin ses dalgalarını rahatça emebilmesi için  bir yüzey delikli sac metal kullanılarak sağlanmaktadır.

Özellikle jeneratör sistemleri, soğutma grupları ve kuleleri, mekanik odalar ve sanayi imalat çalışma alanları gibi potansiyel gürültülü ortamlarda ses emici sistemler tercih edilmektedir.

Gürültü, dünyada çevre kirliliğinin bir nedeni olarak önemli bir sorun oluşturmakta ve nedeni ilk anda tespit edilemeyen birçok sağlık sorununa ve hastalığa yol açmaktadır. Ses yalıtımı ile ilgili yapılan çalışmalar ve gürültünün denetimi, sağlıklı ve huzurlu bir toplum, temiz bir çevre, dikkat ve iş veriminin artmasında, iş kazalarının önlenebilmesi konularında gerek ülke gerekse dünya için büyük önem taşımaktadır.

Gürültü insanlarda psikolojik ve fizyolojik pek çok zarar oluşturmaktadır. Gürültü, stresin artmasındaki en önemli sebeplerdendir ve stres birçok hastalığın kaynağı ve artırıcısıdır.

Gürültü, dünyada çevre kirliliğinin bir nedeni olarak önemli bir sorun oluşturmakta ve nedeni ilk anda tespit edilemeyen birçok sağlık sorunu ve hastalığa yol açmaktadır. Ses yalıtımı ile ilgili yapılan çalışmalar ve gürültünün denetimi, sağlıklı ve huzurlu bir toplum, temiz bir çevre, dikkat ve iş veriminin artmasında, iş kazalarının önlenebilmesi konularında gerek ülke, gerekse dünya için büyük önem taşımaktadır.

Yapıda ses temel olarak iki yolla iletilmektedir:
1-    Hava Doğuşumlu Sesin İletilmesi: Havadan kaynaklanan sesin (konuşma, müzik vb.) yapı elamanından geçerek diğer bir mekâna iletilmesi
2-    Darbe Sesinin İletilmesi: Doğrudan katı bir maddeye temas ile iletilen enerjinin (yürüme, koşma v.b) yapının taşıyıcı sistemi vasıtasıyla taşınarak farklı hacimlere yayılması ve burada hava doğuşumlu sese dönüşmesidir.

Hava Doğuşumlu Sesin Yalıtılması (Rw):
Bir yapıdaki ses yalıtımı, alıcı ortamı ses kaynağından ayıran duvar ve döşeme gibi yatay ve düşey yapı elemanları vasıtasıyla gerçekleştirilir. Kaynaktan geçen ses, yapı elemanından geçerken gücünü kaybeder. Dolayısıyla “kullanılan yapı elemanının ses geçiş kayıp endeksi olan R, ne kadar yüksek ise yapılan yalıtım o kadar etkili olur”.
Ses geçiş kaybı olan R bir yapı elemanının her bir frekanstaki ses geçiş kayıp değerini teker teker gösterirken, Rw değeri EN-ISO 717-1 Standart hesaplama eğrisinin 500 Hz deki değerine tekabül etmektedir.

Darbe Sesi Yalıtımı (Lnw):
Darbe sesi yalıtım endeksi olan Ln, alt katta, yani alıcı ortamda hissedilen ses seviyesidir. Dolayısıyla “alt kattaki ses seviyesi olan Ln, ne kadar düşük ise o kesitin ses yalıtım performansı o kadar yüksektir”. Her bir frekans için hesaplanan değerler Ln değerleri olup, EN-ISO 717-2 standart eğrisinin 500 Hz’deki değeri Lnw endeksi olarak tanımlanmıştır.

Su Yalıtımı

Dış Metal
Sandviç paneli oluşturan dış yüzeyler metal veya su yalıtım örtüsünden olabilir. Çatı eğiminin yüzde 7 ve üzerinde olduğu yapılarda, iki yüzü metal olan sandviç paneller; eğimin yüzde 7’nin altında olduğu yapılarda ise alt yüzü metal kompozit paneller üzerine, su yalıtım örtüsü kaplanmalıdır. Sandviç panelin metal yüzeyleri, galvanizli sac veya alüminyum olabilir. Panellerin, dış şartlara daha dayanıklı olabilmeleri için yüzeyleri boyanmış olabilir.
Üst yüzeyde, sentetik (PVC, EPDM, polietilen vb.) veya TS 11758-1’e uygun üretilmiş polimer bitümlü örtüler, su yalıtım malzemesi olarak kullanılabilir. Sentetik örtüler genel olarak detayın gereklerine uygun kalınlıkta ve UV dayanımlı olmalıdır. Bu örtülerin, yüksek kopma mukavemeti değerlerini sağlaması için polyester keçe takviyeli olması gerekir. Ayrıca sandviç panellerde kullanılan sentetik örtüler, detayın gerekliliklerine uygun uzama katsayısı ve buhar difüzyon direncine sahip olmalıdır.

Membranlı Sandviç Paneller
Eğimin yüzde 7’nin altında olduğu, genellikle yüzde 1-2’lik eğimli büyük boyutlu çatılarda kullanılır. Bu sistem iki yüzü metal olan sandviç panel sisteminden çok farklıdır. Sistemde oluk yoktur. Çatının suyu, membrana uygun yağmur süzgeçleri ile atılır.

Sandviç Panel Çatılarda Su Yalıtımında Dikkat Edilecek Hususlar
•    Sandviç panel duvarların birleşimlerinde sızdırmazlığa dikkat edilmeli, ek yerleri ve bindirmelerinde sızdırmazlık bandı/fitili kullanılmalıdır.
•    Sandviç panellerin kalınlıkları, yoğuşma tahkiklerine göre seçilerek panel iç yüzeyinde yoğuşmanın oluşmasına engel olunmalıdır.
•    Her iki yüzü metal levha olan sandviç paneller haricinde, en üstteki metal örtünün alt yüzeyinde yoğuşma riski fazladır. Bu bölgede donma da oluşabilir. Bünyesine su emebilen ısı yalıtımları, bu yoğuşma suyu ile ıslanıp ısı yalıtım değerlerini yitirebilirler. Metal tespit elemanları ve levha kenarları paslanabilir. Yoğuşma suyu tespit noktalarından veya derzlerden damlama yapabilir. Bu nedenle soğuk çatılarda, özellikle endüstriyel binalarda, prosesten kaynaklanan buhar, mekanik sistemlerle dışarı atılmalıdır.
•    Metal levhaların ek yerlerinde, bindirmelerin başlangıç bitiş noktalarında sürekli olarak fitil yalıtımı yapılmalıdır. Aksi takdirde bu bölgelerde su birikmesi tespit elemanlarını paslandırabilir. Yüzde 10’un altındaki eğimlerde, ek yerlerinde ters rüzgâr etkisi ile içeriye su girebilir.
•    Yüksek nemli ortamlardan geçen ve çatıyı delen tüm boru ve bacalar, yoğuşma riskine karsı yalıtılmalıdır. Kapalı gözenekli malzemeler ve buhar kesici bantlar kullanıldığı gibi, buhar kesici folyolu mineral yünler ile de yalıtım yapılabilir.
•    Üst metal levhanın alt yüzeyi, yoğuşmadan kaynaklanan korozyona dayanıklı bir kaplama ile kaplanmış olabilir. 
•    Bağıl nemin yüzde 65’i geçmediği binalarda, koruyucu kaplamalı karbon çelik tespit elemanları kullanılabilir. Bunun üzerinde bağıl nem içeren binalarda, paslanmaz çelik tespit elemanları kullanılmalıdır.
•    Mineral yünlü sandviç çatı panellerde, yalıtım çekirdeğinin montajdan önce ve sonra ıslanmaması için tedbir alınmalıdır.

 

---

R E K L A M