Çatı ve Cephede Elektrik Üretimi

BilindiÄŸi üzere mayıs ayında enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaÅŸma yönetmeliÄŸini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim YönetmeliÄŸi” yayımlanarak yürürlüÄŸe girmiÅŸti. Böylece dokuz milyondan fazla bina stoÄŸuyla “Çatı Üzeri GüneÅŸ Enerji” potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Türkiye’de yeni bir dönem baÅŸladı. Biz de Temmuz sayımızı ağırlıklı olarak bu konuya ayırdık; iÅŸletmelerin ve vatandaşın artık lisans alma ya da ÅŸirket kurma zorunluluÄŸu olmadan daha fazla elektrik üretebilmesine imkan veren söz konusu düzenleme ve Türkiye’nin çatı üzeri güneÅŸ enerjisi potansiyeliyle ilgili bir “Dosya” hazırladık...

Çatı Üzeri GüneÅŸ Enerjisi Üretiminde Önemli bir Adım
MahsuplaÅŸma YönetmeliÄŸi ile Yeni Bir Dönem BaÅŸlıyor
Dokuz milyondan fazla bina stoku ile çatı üzeri güneÅŸ enerjisi potansiyeli en yüksek ülkelerden biri olan Türkiye’de yeni bir dönem baÅŸladı. Enerji tüketicilerinin aynı zamanda enerji yatırımcısı olmasının önünü açan aylık mahsuplaÅŸma yönetmeliÄŸini de içeren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim YönetmeliÄŸi”, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından Resmi Gazete’de yayımlanarak 12 Mayıs 2019 tarihinde yürürlüÄŸe girdi.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim YönetmeliÄŸi ile güneÅŸ enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleÅŸtirilebileceÄŸi belirlenirken, iÅŸletmeler ya da vatandaÅŸlar artık lisans alma ya da ÅŸirket kurma zorunluluÄŸu olmadan daha fazla elektrik üretebilecek. Mesken aboneleri için 10 kW, tüm iÅŸletmeler ve kamu kurumlarında 5 MW’a kadar kurulacak enerjinin öz tüketim fazlasının satılabilmesinin önü açıldı.

Aylık mahsuplaÅŸma uygulamasının önünü açan yönetmelik düzenlemesi ile güneÅŸ enerjisine dayalı elektrik üretimi yapabilecek atıl haldeki çatı, cephe gibi alanlar deÄŸerlendirilecek, üretim ve tüketim noktası aynı olmak ÅŸartıyla mevcut “BaÄŸlantı Gücünü” aÅŸmamak üzere güneÅŸ ya da rüzgar santrali kurulabilecek.

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Dayalı üretim faaliyeti gösteren tesisler için uygulanacak fiyat ve süreler ile yerli katkı ilavesine iliÅŸkin kararda deÄŸiÅŸiklik yapan CumhurbaÅŸkanı Kararı Resmi Gazete’nin 10 Mayıs 2019 tarihli sayısında yayımlandı. Lisanssız yönetmeliÄŸi için ön koÅŸulları belirlemiÅŸ olan bu karar ile üretim tesislerinde kurulu güç üst sınırı 1 MW’dan 5 MW’a yükseltilerek üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi üretiminin EPDK tarafından ilan edilen kendi abone grubuna ait aktif elektrik enerjisi bedeli üzerinden ücretlendirileceÄŸi belirlendi.

Sanayi, ticarethane ve aydınlatma aboneleri için kurulan çatı ve cephe uygulamalı güneÅŸ enerjisi kaynaklı üretim tesisleri ile diÄŸer yenilenebilir elektrik üretim tesislerine getirilen 1,000 MW’lık sınırın kaldırılması ile tarımsal sulama aboneleri ile içme suyu tesisleri ve atık artıma tesisleri ile birden fazla tüketim tesisinin ihtiyacını karşılamak üzere kamu kurumları tarafından kurulan çatı, cephe ve arazi uygulamalı yenilenebilir elektrik üretim tesisleri de uygulama kapsamına dahil edildi.

Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim YönetmeliÄŸi ile güneÅŸ enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleÅŸtirilebileceÄŸi belirlendi. ÇaÄŸrı mektubu düzenlenen, baÄŸlantı anlaÅŸması imzalanan ya da geçici kabulü tamamlanarak iÅŸletmeye alınan çatı ve cephe uygulamalı elektrik üretim tesislerine iliÅŸkin olarak, YönetmeliÄŸin yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarihten itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgililerce baÅŸvuruda bulunulması halinde, baÅŸvuruyu izleyen aydan itibaren belirlenen “Aylık MahsuplaÅŸma” hükümleri ile iÅŸlem yapılacak.

Uygulamanın Detayları
- Lisanssız elektrik üretim tesisleriyle ilgili olarak özellikle güneÅŸ enerjisi sektörünün merakla beklediÄŸi aylık mahsuplaÅŸma düzenlemesi ile artık gerçek veya tüzel kiÅŸilikler, lisans alma veya ÅŸirket kurma yükümlülüÄŸü olmaksızın elektrik enerjisi üretebilecek, ihtiyaç fazlası üretimlerini ÅŸebekeye verebilecek ve ÅŸebekeye verilen elektrik enerjisi YEKDEM kapsamında deÄŸerlendirilecek. YönetmeliÄŸin aylık mahsuplaÅŸma düzenlemesi ile güneÅŸ enerjisine dayalı üretim tesislerinin sadece çatı ve cephe uygulaması olarak gerçekleÅŸtirilebileceÄŸi kuralı getirildi. Yönetmelik ile çatı ve cephe tipi güneÅŸ enerjisi santrallerinin önü açılırken, lisanslı üretim dışındaki arazi tipi güneÅŸ enerjisi santrallerinin artık lisanssız üretim için kullanılamayacağı belirlenmiÅŸ oldu.

- Yönetmelik kapsamında kurulacak tesislerde üretim ve tüketim tesislerinin aynı dağıtım bölgesi içinde olması gerekecek.

- Üretim tesisi fiili olarak üretim faaliyetine geçmeden önce ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi ÅŸebekeye verilemeyecek.

- Åžebekeye verilecek enerji ile ÅŸebekeden çekilen enerji, her ayın 6’ncı günü yapılacak hesaplamalarla aylık mahsuplaÅŸmaya tabi olacak.

- Ä°lgili ÅŸebeke iÅŸletmecisi, bu YönetmeliÄŸin yürürlüÄŸe girdiÄŸi tarih itibariyle yapılacak baÅŸvurular neticesinde baÄŸlantı anlaÅŸmasına çaÄŸrı mektubu almaya hak kazanan ve üretimi ile tüketimi aynı ölçüm noktasında olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri için, üretilerek ÅŸebekeye verilen elektrik enerjisi miktarını baÄŸlantı anlaÅŸmasında belirlenen yere takılan sayaç verilerinden saatlik bazda tespit edecek.

- Ä°lgili ÅŸebeke iÅŸletmecisi, elde edilen saatlik verileri abone grupları ve kaynak bazında bir araya getirerek fatura dönemi bazında ÅŸebekeye verilen ve ÅŸebekeden çekilen elektrik enerjisi miktarını belirleyecek ve her ayın altıncı gününe kadar ilgili görevli tedarik ÅŸirketine bildirecek. Piyasa Yönetim Sistemi vasıtası ile her ay saatlik bazda, uzlaÅŸtırma iÅŸlemlerini düzenleyen ilgili mevzuat hükümlerinde uzlaÅŸtırmaya esas veriÅŸ-çekiÅŸ birimi konfigürasyonlarında yer alan sayaçların deÄŸerlerinin bildirilmesine iliÅŸkin düzenlenmiÅŸ takvime uygun olarak bildirecek.

- Geçici kabul alan ve iÅŸletmeye giren tesislerde bir ay içinde sistem kullanım anlaÅŸması (SKA) imzalanması gerekecek.

- Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretim yapmak amacıyla ilgili ÅŸebeke iÅŸletmecisi ile baÄŸlantı anlaÅŸması ve sistem kullanım anlaÅŸmasını imzalayan üreticilere, talep etmeleri halinde ÅŸebeke iÅŸletmecisi tarafından Üretim Kaynak Belgesi verilebilecek. Aynı fatura dönemine iliÅŸkin sadece bir kez Üretim Kaynak Belgesi verilecek.

- YEKDEM mekanizmasına tâbi tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası elektrik için kendi abone grubundaki tek zamanlı aktif enerji bedeli, tesis iÅŸletmeye alındıktan itibaren 10 yıl geçerli olacak. Kurulan üretim tesislerinde aylık mahsuplaÅŸma sonucunda ÅŸebekeye enerji verilmesi halinde, söz konusu enerji miktarı ilgili mevzuat uyarınca YEKDEM kapsamında deÄŸerlendirilecek. Ancak bu enerjinin görevli tedarik ÅŸirketi tarafından üretilerek sisteme verilmiÅŸ olduÄŸu kabul edilecek ve bu enerji ile ilgili olarak piyasa iÅŸletmecisi ve görevli tedarik ÅŸirketi tarafından herhangi bir ödeme yapılamayacak. Bu kapsamda sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacak.

- Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kiÅŸiler tarafından kurulan ve iÅŸletilen üretim tesislerinde aylık mahsuplaÅŸma sonucunda her fatura döneminde ÅŸebekeye verilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi, görevli tedarik ÅŸirketi tarafından 10 yıl süreyle satın alınacak.

- Görevli tedarik ÅŸirketi on yıl süre ile satın almakla yükümlü olduÄŸu bu ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için kaynak bazında toplayarak yapılacak ödemeyi belirleyecek ve ilgili fatura dönemi için piyasa iÅŸletmecisine bildireceÄŸi lisanssız üreticilere ödenecek toplam bedele (LÜYTOP) ekleyecek.

- Görevli tedarik ÅŸirketleri piyasa iÅŸletmecisi tarafından kendilerine yapılan ödemeden, gerçekleÅŸtirdikleri ihtiyaç fazlası elektrik üretimi için hesaplanan tutarı, üreticilere, kendilerine ödeme yapılan ayı takip eden ayın beÅŸinci gününe kadar ödeyecek. Üreticiler tarafından sistemden alınan elektrik miktarının ÅŸebekeye verilenden daha yüksek olması halinde ise aradaki fark, üreticiler tarafından kendilerine ödeme yapılan ayı izleyen ayın beÅŸinci gününe kadar tedarikçilere ödenecek.

Çatı ve Cephede Elektrik Üretimi Dosyası ile ilgili tüm ayrıntıları e-dergiden okumak için lütfen tıklayın...